MANTIĞIN TEMEL KAVRAMLARI
Mantık biliminin kurucusu olarak kabul edilen düşünür kimdir?
Aristoteles.
Mantık biliminin ortaya çıkış nedeni ne olmuştur?
Mantık bilimi düşünmede ortaya çıkan paradoks ve çelişkilerden kaçınmak, tartışmalarda üstün gelen taraf olmanın yöntemlerini geliştirmek isteğinden doğmuştur.
Birtakım doğrulardan veya kabullerden hareket ederek, bir sonuca varma işlemine verilen isim nedir?
Akıl yürütme.
“Mantıklı düşünmek” ne demektir?
Mantığın ortaya koyduğu düzgün akıl yürütme biçimlerine uygun olarak düşünmek demektir.
Mantığın birinci amacı nedir?
Mantığın birinci amacı düzgün akıl yürütme biçimlerini belirlemektir.
Mantığın ikinci amacı nedir?
Mantığın ikinci amacı, akıl yürütmelerin bu akıl yürütme biçimlerine uygun olup olmadığını denetleyecek yöntemler geliştirmektir.
Anlamlı olan ve kesin bir yargı bildiren tümcelere ne isim verilir?
Önerme.
"Yılın en sarı haftası beşinci haftasıdır" tümcesi neden bir önerme olarak kabul edilemez?
Anlaşılır hiçbir yargı bildirmediğinden önerme sayılamaz.
“Öncül önermeler” adını alan bir grup önerme ve bir sonuç önermesinden oluşan önerme dizisine ne isim verilir?
Çıkarım.
Temel akıl yürütme biçimleri nelerdir?
Tümdengelim, tüme varım ve heptengitmeli akıl yürütmeler.
Tümdengelimli akıl yürütmenin amacı nedir?
Doğru öncüllerden yola çıktığımızda bizi mutlaka doğru sonuçlara ulaştıracağından emin olacağımız çıkarım biçimlerini bulmaktır.
Olgusal bilgimizi genişletmemizi sağlayan çıkarımlara hangi tür akıl yürütme yoluyla ulaşılabilir?
Tümevarım yoluyla.
Analoji nedir?
Analoji yoluyla akıl yürütmede öncül önermelerde iki şey arasındaki ilgili bakımlardan benzerlikler ortaya konarak, bu iki şey arasında farklı bir bakımdan ortak özellik olduğu sonuç önermesine ulaşılır.
Öncül önermelerinin tümünün doğru olması durumunu en iyi açıklayan önermeye sonuç önermesi olarak ulaşılmaya çalışılan akıl yürütme biçimi hangisidir?
Heptengitmeli akıl yürütme.
Bir grup önermenin tümünün aynı zamanda doğru olabilmesi ne anlama gelir?
Önermeler grubunun tutarlı olduğu anlamına gelir.
Kimi doğru önermelerin doğru olmaları gerçekliğin durumuna bağlıdır. Yani, gerçekliğin başka türlü olması ve dolayısıyla bu önermelerin doğruluk değerinin değişmesi mümkündür. Bu tür önermelere ne isim verilir?
Olumsal önermeler olarak doğru önermeler.
Gerçekliğin başka türlü olması ve dolayısıyla bir önermenin doğruluk değerinin değişmesi olasıdır. Bu tür bir önermeye ne isim verilir?
Bu tür önermeler olumsal olarak yanlış önermeler olarak adlandırılır.
Kimi doğru önermeler gerçek durum başka olsa bile yanlış olamayacak önermelerdir. Bu önermelere ne isim verilir?
Mantıksal olarak doğru önermeler.
Gerçekliğin hiçbir durumunda doğru olamayacak önermelere ne isim verilir?
Mantıksal olarak yanlış önermeler.
Dil üç alanda incelenir. Bu alanlar nelerdir?
Sentaks (dizim), semantik (anlambilim) ve pragmatik.