SEKTÖREL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Cevap C Şıkkı

Hareketli parçalar, mobilya imalatında kullanılan iş ekipmanlarından olan  Elektrostatik Toz Boya Tesisi tehlikelerinden biri değildir.

1990 yılların­dan itibaren üreticiler yüksek üretim kapasitelerine ulaşmak ve kaliteli mobilyalar üretmek için en ileri makine ve üretim teknolojilerinin kullanılması için bilinçlenmişlerdir. Yüksek teknolojiye yatırım yapan üreticiler kısa vadede pazarını genişletmiştir.

Montaj: Önceki safhalardan geçen parçaların tasarımlarına göre birleştirilmesidir. Montaj safha­sında; parçaların kontrollerinin yapılması, üretim projesine göre üretilecek parçaların bir araya top­lanması, birleştirme yerlerinin birbirine uygunlu­ğunun kontrolü, menteşe, çekmece rayları vb. özel aksamların montesi, son temizlik ve kalite kontro­lünün yapılması işlemleri gerçekleştirilir.

Mobilyaya üst yüzey işlemleri uygulanması: Levha kenarlarının ve masif malzemelerin renk­lenmesi, kaplama levhalarında dolgu verniği, ku­rutma, zımparalama vb. işlemleri kapsayan ve bu süreçte karşılaşılan sorunları inceleyen ve bu sorun­ları gideren aşamadır.

Üretim Birimleri: Ahşap panel kesim, metal kesim, kaynak, kaplama hazırlık, tutkallama-presleme, kenar bantlama, kalibrayon, astar boyama, ara zımparalama, son kat boyama, montaj, temizleme ve kalite kontrol, ambalajlama, depolama-sevkiyat

Destek Birimleri: Isı santrali, hava kompresörü, bakım-onarım atölyesi, trafo merkezi, arıtma, kalite kontrol, AR-GE vb.

Fiziksel Risk Etmenleri; Mekanik, elektrik, termal, termal konfor şartları sıcaklık (düşük yüksek), nem (düşük-yüksek), hava akım hızı (düşük yüksek), radyant ısı, aydınlatma, gürültü, titreşim, el-kol titreşimi, vücut titreşimi

Renklendirme ve açma malzemeleri: Amonyak, hidrojenperoksit, hidroklorik asit, oksalik asit, sodyumbisülfit, asetik asit, üre, mum, vaks, toz boya, su bazlı renk­lendiriciler, solvent bazlı renklendiriciler, matbaa mürekkepleri, sentetik boyalar ve sentetik renklendiriciler

PLANYA: Kullanım amacı; Toleranslı ölçülendirilmiş parçaların yüzeylerini rendeleyerek düzgün hâle getirme, komşu iki yüzeyi birbirine dik veya istenen açıda rendeleme işlemlerinde kullanılır. Kullanıldığı bölüm: Ahşap İşlemedir.

Diklorometan: Mobilya endüstrisinde boya çıkarmada, vernik ve tiner üretiminde, genel temizlikte kullanılır.

Makineler: Odun üzerinde yapılan mekanik işler toz yaratır. Ortaya çıkan zerreciklerin miktarı ve boyutları, kullanılan makinelere ve ağaç malzeme cinsine bağlıdır. İşlenen malzemeyi şekillendiren makineler, yani testere, planya, matkap gibi makineler yanında, doğrudan malzemenin üzerinde çalışılan zımpara, kalibrasyon ve cilalama makineleri ciddi miktarda odun tozu oluştururlar.

Mobilya imalat sektöründe iş yerlerinde iş kazalarına ve meslek hastalıklarına yol açan risk etmenleri; fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikolojik ve ergonomik risk etmenleri başlıkları altında ele alınmaktadır.

Renklendirme ve açma malzemeleri: Amonyak, hidrojenperoksit, hidroklorik asit, oksalik asit, sodyumbisülfit, asetik asit, üre, mum, vaks, toz boya, su bazlı renk­lendiriciler, solvent bazlı renklendiriciler, matbaa mürekkepleri, sentetik boyalar ve sentetik renklendiricilerdir.

 

Formaldehit; Mobilya endüstrisinde kullanılan tutkal ve bağlayıcıların üretiminde yer almaktadır. Bu nedenle tutkal maddelerinde bulunmakta, yapıştırma/ birleştirme gibi proseslerde kullanılmaktadır. Boğaz ağrısı, öksürük ve nefes darlığı, solunum yolları tahrişi, cilt tahrişi, kızarıklık bulanık görme geri döndürülemez göz hasarı, nazofaringeal kanser ve lösemiye (özellikle de miyeloid lösemi) neden olduğuna dair yeterli kanıt gösterilerek Grup 1 (insanda kanıtlanmış) kanserojen olarak teyit edilmiştir. Diğer sağlık etkileri, mukoza zarlarının tahrişi, astım, reaktif havayolu disfonksiyon sendromu (RADS) ve alerjik kontakt, dermatitdir.

Odun (ağaç) tozu maruziyeti olan çalışmalarda alınması gereken önlemler; Toz emiş sistemi olmayan makinelere toz emiş sistemi kurulmalı-Toz emiş sistemi olmayan atölyelerde üretim süreçleri esnasında ortaya çıkan ve ortamda biriken toz çuvallara el ile doldurulmamalı, toz emiş üniteleri veya endüstriyel süpürge yardımıyla çuvallara doldurulmalı-Atölyelerde yeme içme alanları çalışma alanından ayrılmalı-Atölyelerde maruziyeti engellenemeyen tozlardan kaçınmak için çalışanların uygun KKD (FFP1 veya FFP2 Partikül maskesi, kesilme ve delinme direnci yüksek meka­nik eldiven, tam kapalı gözlük, tip 4/5/6 tulum) kullanarak tozun burun, mu­koza, ağız ve ciğerlere ulaşarak rahatsızlığa ve olası bir meslek hastalığına sebep olması önlenmelidir.-Atölyelerde iyi bir havalandırma sisteminin olması gereklidir.

 

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre tezgâhlara yılda bir bakım ve muayene yapılması yeterlidir. Preslerin muayeneleri TS EN 692+A1 ve TS EN 693+A2 standartlarına uygun olarak gerçekleştirilir.

Abkant Pres Kullanım Amacı: Büküm işlemini gerçekleştiren üst ve alt kalıpları vardır. Üst kalıplar (erkek kalıp) “V” şeklinde, alt kalıplar (dişi) ise yine “V” şeklinde olup erkek kalıbın tam olarak içine oturmasını sağlar. Arasında kalan sac levhayı büyük bir hidrolik kuvvet uygulayarak programlanan şekilde büker. Temel elemanları: Nümerik kontrol ünitesi, hidrolik eksenleri, CNC üniteleridir. Oluşabilecek tehlikeler; Gürültü-Fırlayan parçalar-Düşen parçalar-Saç levhalarda temas-Kalıp setleri ve baskı çerçevesi ile temas-Işın ile temas- Hidrolik yağ sızıntısı olarak sayılabilir.

Kapitone Dikiş Makinesi Kullanım Amacı: İki kumaş arasına elyaf, keçe, sünger gibi dolgu malzemesi konularak muhtelif desenlerde çok iğne ile dikip birleştiren makinedir. Yeni model makineleri tek kat kumaşın üzerine kalın ip, kurdele, pul payet gibi malzemeleri işleyebilmektedir. Alınacak önlemler;-Gövde topraklaması-Titreşim kontrolü-Bağlantı ayakları titreşim absorbe edici yastık-Kontrol ve ayar platformlarının ergonomikliği ve uygunluğu-Aydınlatma yeterliliği-KKD (kulaklık) kontrolü-Malzeme besleme aparatlarına uzuv sıkışma güvenlik tedbirleri -Acil durumlarda ışıklı ve sesli ikaz sistemi -Kumanda sisteminin güvenli bir alanda bulunması-Personel kıyafetinin sıkışma, kapılma kontrolüdür.

Özel risk taşıyan iş ekipmanı;MADDE 8 –(1) Çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden, özel risk taşıyan iş ekipmanlarının kullanılmasında aşağıdaki önlemler alınır.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun’a bağlı “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”nde işverenin iş ekipmanları ile ilgili yükümlülükleri bulunmaktadır.