SEKTÖREL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri 55 nolu NACE (iş yerlerinin çalıştıkları alanlara göre tehlike sınıflarını belirleyen sistemin oluşturduğu bir kod) kodunda yer almaktadır. 20/6/2012 tarihli İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği’ ne göre Az Tehlikeli Sınıf’ta yer alan işletmelerden sayılmaktadır.

Turizm endüstrisinin kendine özgü karmaşıklığı, onu diğer endüstrilerden ayırmaktadır. Bu özelliklerin başlıcaları şöyle sıralanabilir (Megep, 2011):

1. Turizm endüstrisi büyük ölçüde insan gücüne dayanır. Özellikle yeme-içme işletmelerinde, hizmeti üreten ve sunan temel unsur insandır. Bu özelliği nedeniyle turizm işletmelerinde üretim ve pazarlama etkinliklerinde, belirli düzeyde otomasyona geçilebilmektedir. Örneğin, bir akşam yemeği çeşitli araçlar yardımıyla hazırlanarak insan gücü ile servis edilmek zorundadır.

2. Bu endüstri dalında faaliyet gösteren tüm işletmeler, turizm hizmetlerinin niteliği gereği birbirleriyle uyumlu olma, yakın bir iş birliği ve karşılıklı yardımlaşma içinde bulunma zorunluluğu duyar. Bir bölgedeki otelin kalifiye hizmet sunmaması, diğer turizm işletmelerini de olumsuz yönde etkileyecektir.

3. Turizm pazarında yer alan tüketicilerin tercihleri ve alışkanlıklarının kısa sürelerde değişmesi, turizm işletmelerinin sahip oldukları varlıkları, ekonomik ömürleri dolmadan, yenileriyle değiştirmek zorunda bırakmaktadır.

4. Turizm endüstrisinin konusu, hizmettir. Hizmetin üretimi, satışı ve konukların tatmini açısından soyut bir özellik gösterir. Konaklama işletmesinin hizmetlerinden yararlanan bir kişinin memnuniyeti farklılık gösterir.

5. Üretilen hizmetin üretim ve satış zamanı aynıdır. Diğer bir anlamla, hizmetin üretimi ile tüketimi eş zamanlıdır. Aynı şekilde turistik ürünün üretildiği yerde tüketilmesi zorunluluğu vardır. Turistik ürünün bir başka yere nakledilmesi veya bir başka yerde tüketime sunulması mümkün değildir.

6. Hizmetin diğer günlerde kullanımı amacıyla stoklanması söz konusu değildir. Örneğin, uçak koltuğunun belli bir uçuş saati için stoklanması mümkün olmadığı gibi otel yatağının bir gece boş kalması o işletme için bir kayıptır.

7. Turizm endüstrisi yılın 365 günü ve günün 24 saati hizmet veren bir özellik gösterir.

8. Turizm endüstrisinde özellikle konaklama işletmelerinin kuruluşu ve hizmete sunulması aşamasındaki maliyetlerin yüksek olması sebebiyle büyük sermayeye ihtiyaç vardır.

9. Turizm talebi, önceden kesin bir biçimde öngörülmesi güç olan ekonomik ve politik koşullara bağlı olduğundan turizm talep dalgalanmalarından anında etkilenir. Bu özellik de endüstrinin riskini oldukça yükseltir.

10. Turizm endüstrisinde üretilen turistik ürün, ister münferit ister paket olarak pazarlansın, birleşik ürün olma (farklı ürünlerin birleşimi) özelliği gösterir.

Otel: Seyahat eden insanların, başta konaklama olmak üzere yeme-içme, eğlenme gibi ihtiyaçlarını yerine getirebilmeye dönük olarak yapılandırılmış; personeli, mimarisi, uygulamaları, konuklarla olan bütün ilişkileri belli kurallara ve standartlara bağlanmış olan işletmedir.

Ön büro departmanı çalışanları;

- Düşme: Kaygan ve engebeli zeminler, sabitlenmemiş paspas ve halılar, dar ve alçak geçişler, elektrik kabloları,

- Ergonomi: Ağır kaldırmak, eğilerek çalışmak, doğru çalışma pozisyonunda bulunmamak,

- Aydınlatma: Ortam aydınlatmasının yetersiz olması beraberinde farklı tehlikeler (takılıp düşme vs.) oluşturacağı gibi göz problemlerine de sebep olabilir,

- Elektrik: Elektrik tesisatının hatalı olması (korumasız kablo, çoklu priz, uzatma kullanmak), düzenli bakımı yapılmayan elektrik tesisatı,

- Stres: İşin stresli olması, birçok işi aynı anda yapmaya çalışmak, beklenmedik olaylar, müşteri şikâyetleri,

- Termal konfor: Büro sıcaklığının yaz ve kış konforlu bir düzeyde tutulamaması, gibi tehlikelere maruz kalmaktadır.

Şekil 3.3’te konaklama sektörü bölümleri şematik olarak gösterilmiştir. Konaklama Ve Otel İş Bölümleri

Ön Büro:Resepsiyon, Santral

Kat Hizmetleri: Oda ve Genel Mekan Temizliği, Çamaşırhane

Yeme ve İçme: Depo, Mutfak, Restoran, Bulaşık

Teknik Destek: Bakım, Onarım

Güvenlik: Nizamiye, Genel Mekan

Yiyecek - içecek departmanı, konukların yeme içme ihtiyaçlarını karşılayan, odalar bölümünden sonra işletmenin en büyük gelir kaynağı olan departmandır.

Tablo 3.1 Otel Birimlerinde Olası Riskler

Yola bağlı: Karşılama ve bagaj hizmetleri, mal alımı, depolaması, soğuk odalar, paket nakliyesi hizmeti, güvenlik hizmetleri, park, garaj, dış satış mağazası

Yanma: Çamaşırhane, restoran, salon, bar, teras, mutfak, bulaşıkhane, teknik destek ve bakım hizmetleri, çeşitli hizmetler, dış satış mağazası

Ergonomik: Tüm birimler

Gürültü: Resepsiyon, disko, teknik destek ve bakım hizmetleri, güvenlik hizmetleri

Biyolojik: Karşılama ve Bagaj Hizmetleri, Genel Alanların Temizlenmesi ve Bakımı, Oda Temizliği ve Bakımı, Çamaşırhane, Teknik Destek ve Bakım Hizmetleri, Güvenlik Hizmetleri

Tablo 3.1 Otel Birimlerinde Olası Riskler

Ergonomik: Dolaşım sorunları, Lumbago, Omuz, dirsek ve bilekte tendinit, Karpal tünel sendromu Lumbago, Bel, omur fıtığı

Aydınlatma: Yorgunluk, Baş ağrısı, Gözlerde yanma, kızarma ve sulanma

Tablo 3.1 Otel Birimlerinde Olası Riskler

Havalandırma: Solunum sistemi hastalıkları, Lejyoner hastalığı

fiyatlarına göre genel bir sınıflama yoktur.

Sosyal Güvenlik Kurumunun 2017 yılı verilerine göre sektörde 18.257’si (%13) konaklama, 118.311’i de (%87) yeme içme sektörlerinde olmak üzere kayıtlı 136.568 iş yeri vardır

Konaklama İşletmeleri Konaklama sektörü, turistlerin geçici konaklama, yeme-içme, kısmen eğlence
ve diğer bazı sosyal ihtiyaçlarını karşılayan işletmelerin oluşturduğu bir sektördür

Turizm, insanların sürekli yaşadıkları yer dışında yaptıkları seyahat ve gittikleri yerlerde geçici konaklamalarından doğan ihtiyaçların karşılanmasıyla ilgili faaliyetlerdir.

Turizm endüstrisi büyük ölçüde insan gücüne dayanır.

Turizm endüstrisinde üretilen turistik ürün, ister münferit ister paket olarak pazarlansın, birleşik ürün olma (farklı ürünlerin birleşimi) özelliği gösterir.

Büyüklüklerine Göre Otel İşletmeleri: Bu sınıflandırmanın dayanak noktası, otellerin oda sayısı ve sahip oldukları hizmetlerin çeşitliliğidir. Dünya genelinde kabul gören bir sınıflandırmaya göre otel işletmeleri çok küçük, küçük, orta ve büyük olmak üzere dört gruba ayrılmaktadır.

Deri iltihabı biyolojik tehlike riskinden kaynaklanmaktadır

Termal konfor Ön büro departmanı çalışanlarının maruz kaldığı tehlikelerden biridir

Depo Yeme ve İçme bölümünün altındadır.