ŞEHİRCİLİK

Sosyal konut

Marsilya

56 m²

25. madde

Habitat’67

Türkiye Emlak Kredi bankası kurulmuş ve konut üretip satmak, kredi vermek, yapı sanayini geliştirmek gibi görevleri üstlenmiştir.

İkinci beş yıllık kalkınma planı

Bütçe dışı kaynaklarla bir toplu konut fonu kurulması ve konut ortalama alanlarının düşürülmesi

İstanbul

1984

Hasol’a göre, çekirdek konut, özellikle az gelişmiş ülkelerde yaşayan dar gelirli ailelere devlet desteği ile sağlanan ve ilerde aile geliştikçe ailenin olanakları ile yeni odalar eklenen küçük konut, nüve mesken olarak adlandırılır.

Sosyal konut politikası, gelir seviyesine, konut standardına (konutun fiziki nitelikleri, hanehalkı sayısı, sosyo-ekonomik durumdur) ve devletin korunmasını gerektiren belirli bir sosyal gruba öncelik tanıyan, kent, bölge ve kalkınma planları içinde yer alan ilke ve önlemler bütünüdür.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne göre “25.madde: Herkesin, kendisinin ve ailesinin sağlığı ve iyi yaşaması için yeterli yaşama standartlarına hakkı vardır; bu hak, beslenme, giyim, konut, tıbbi bakım ile gerekli toplumsal hizmetleri ve işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ya da kendi denetiminin dışındaki koşullardan kaynaklanan başka geçimini sağlayamama durumlarında güvenlik hakkını da kapsar.” olarak tanımlanır ve konut hakkını da ilgili madde içinde tanımlar.

Safdie’nin Montreal’daki toplu konutlarında özellikle dikkati çeken durağan değil dinamik bir estetik getirmiş olmasıyla birlikte yarattığı çatı bahçeleri ve parçalı kütleler ile son derece yeşil yoğun ve insancıl bir konut kompleksini başarılı bir tasarımla çözümleyebilmiş ve bu projesiyle mimarlık tarihinde önemli bir yer edinmiş olmasıdır.

Beşinci beş yıllık kalkınma planında (1985-1989), kentin imarı ve konut konusunda maliyetin karşılanması ilkesinin benimsenmesi, gecekondu yerleşimlerine altyapı götürülmesi, ruhsata bağlanmaları, bütçe dışı kaynaklarla bir toplu konut fonu kurulması, konut ortalama alanlarının düşürülmesi gibi konut politikaları bulunmaktadır.

Atina anlaşmasına göre: “Madde 28. Yüksek yapılar yapmak için, modern tekniğin imkânlarını hesaba katmak gerekir. Mesken konusunda, herhangi bir kararın yerinde olduğunu gösteren sebepler şunlardır: en güzel manzaranın seçimi, en temiz havaya ve en iyi güneş görme imkânlarına ulaşmaya çalışma, nihayet meskenin hemen yakınında kolektif tesisler, okullar, yardım merkezleri, oyun sahaları gibi meskenin uzantılarını kurabilme imkânı.”

Konut politikalarını belirlerken kritik üç önemli nokta; kullanıcıların katılımı, engelli uyumlu tasarım ve depreme dayanıklı konut üretimi olarak ifade edilmektedir.

Türkiye ilk beş yıllık kalkınma planını 1963-1967 yılları arasında uygulamıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 57.maddesine göre, “Konut Hakkı: Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler.” biçiminde tanımlanmaktadır.

VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planında; eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerin dar gelirli ve yoksul kesimler için ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasının sağlanması, bu kesimlerin konut ihtiyacını gidermeye yönelik projeler teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.