ŞEHİRCİLİK

"Genel anlamıyla ekonomik işbirliği, ulusal düzeyde örgütlenen ekonomilerin dünya ölçeğindeki bölünmüşlük derecesini azaltmak için bu ekonomilerin bütünleşmesidir. Karluk’a göre ekonomik bütünleşme: “Birleşmeye giden ekonomilerde mal ve hizmet akımlarına serbesti sağlayıp, mal ve ticarete engel olan kısıtlamaların ortadan kaldırılarak bir ortak pazarın oluşturulmasıdır.” Böylelikle, ülkelerin ekonomileri daha büyük bir pazara sahip olacak ve üretim ağları genişleyecektir. 14 Aralık 1960 tarihinde imzalanan Paris Sözleşmesi’ne dayanılarak kurulan ve 30 Eylül 1961 tarihinde resmen faaliyete başlayan OECD (İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı), 1948 yılında kurulan OEEC’nin (Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü) mirasçısıdır... Ekonomik işbirliği bakımından bir diğer önemli adım ise Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması’dır... Belirtilen amaçları gerçekleştirecek ve bir ileri aşamaya taşıyacak olan AET (Avrupa Ekonomik Topluluğu), Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu kuran üye devletler tarafından 25 Mart 1957’de imzalanan Roma Antlaşması ile kurulmuştur... Topluluğun görevi, ortak pazarın kurulması ve üye ülkelerin ekonomik politikalarının giderek yaklaştırılması suretiyle, Topluluğun bütünü içinde ekonomik etkinliklerin uyumlu olarak gelişmesini, sürekli ve dengeli bir yayılmayı, artan bir istikrarı, yaşam düzeyinin hızla yükseltilmesini ve birleştirdiği devletler arasında daha sıkı ilişkileri gerçekleştirmektir... AET, 1992 yılında Maastricht Antlaşmasının yürürlüğe girmesi sonucu siyasal bir nitelik de kazanarak Avrupa Birliği (AB) ismini almıştır. Avrupa Birliği, tüm üye ülkeleri bağlayan standart yasalar aracılığıyla, insan, eşya, hizmet ve sermaye dolaşımı özgürlüklerini kapsayan bir ortak pazar (tek pazar) geliştirmiştir. Ortak bir pazar oluşumu üretilen malların birçok devlete rahatça pazarlanmasının önünü açtığından üretim yerlerinde ticaret de yoğunlaşacaktır. Bu yoğunlaşma nihayetinde buralara hizmet çalışanlarını çekeceğinden şehirleşmeyi önemli ölçüde etkileyecektir."

"Uygurlar’ın 840 yılından sonra geldikleri bölgede yerleşikliğe geçtikleri genel kabul görmektedir... İlk kentli Türk topluluğu kabul edilen Uygurlardan sonra özellikle XIII. yy.’dan sonra Anadolu’da şehirleşme faaliyetleri hız kazanmıştır."

Sorunun doğru cevabı "E" şıkkıdır.

Kırsal kesimdeki iş sahalarının darlığı ve çeşitli sosyal olanakların götürülememesi ise kırsal alanların itici yanıdır diyebiliriz. Bu sebeplerle, kırsal alanlardan şehirlere doğru olan göç eğilimi şehirleşmeyi etkilemektedir. Doğru cevap "A" şkkıdır.

Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Şehirleşmeye etki eden çağdaş nedenler; devletler arasında oluşturulan ekonomik işbirliği toplulukları, serbest bölge uygulaması, yabancı işçiler ve halkın hareket etme olanağının artması olarak sıralanabilir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Genel anlamıyla ekonomik işbirliği, ulusal düzeyde örgütlenen ekonomilerin dünya ölçeğindeki bölünmüşlük derecesini azaltmak için bu ekonomilerin bütünleşmesidir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Serbest bölge uygulamasının genel amacı, ticaret yapan kişi veya kuruluşlara bu ticaretleri esnasında gereken güvenliği sağlamak ve vergi almamaktır. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Doğru vevap "B" şıkkıdır. Mersin ve Antalya Serbest Bölgeleri (1987)

1927’de, şehirsel yerleşmelerin % 93’ü kasabalardan meydana gelmekte, bunlar, ülke yerle sistemi ve genel şehirleşme olgusu içinde önemli yer işgal etmektedir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Türkler’in Anadolu’ya hakim olmalarından sonra buradaki kentlerin Türkleşmesi üç şekilde olmuştur: • Eski kentlerin gelişerek yeni bir yapısının ortaya çıkması, • Yeni kentlerin kurulması veya kendiliğinden oluşmaları, • Göçebelerin kentlere yerleşmeleri(Açma, 2005, s.28). Doğru Cevap "E" şıkkıdır.

Ekonomik İşbirliği Toplulukları klasik kentleşme nedenleri arasında yer almaz.

1 - Tarım Tekniklerinin İlerlemesi

2 - Çalışma Olanakları

3 - Coğrafi Nedenler

4 - Göç Etme Eğilimi

Klasik kentleşme nedenleri arasındadır.

Coğrafi nedenler klasik şehirleşme nedenleri arasındadır.

1 - Ekonomik İşbirliği Toplulukları

2 - Serbest Bölge Uygulaması

3 - Hukuki ve Siyasi Nedenler

4 - Toplu Taşımacılık Alanındaki İlerlemeler

1, 2 ve 4 çağdaş şehirleşme nedenleri arasında yer alırken 3 klasik şehirleşme nedenleri arasında yer almaktadır.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Çalışma Olanakları klasik şehirleşme nedenleri arasındadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Ekonomik İşbirliği Toplulukları çağdaş şehirleşme nedenleri arasındadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Türkler’in Anadolu’ya hakim olmalarından sonra buradaki kentlerin Türkleşmesi üç şekilde olmuştur:

1 - Eski kentlerin gelişerek yeni bir yapısının ortaya çıkması,

2 - Yeni kentlerin kurulması veya kendiliğinden oluşmaları,

3 - Göçebelerin kentlere yerleşmeleri.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Osmanlı devletinde 19. yy dan sonra şehirlerin gelişmesini etkileyen ana faktör teknolojik ve siyasi gelişmeler olmuştur.

Doğru yanıt A seçeneğidir.