SAYISAL FOTOĞRAFA GİRİŞ

Fotoğraf makinelerinin pozlama anında görüntüyü net kaydedebilmeleri için bir netleme sistemine gereksinimi vardır. “Fixnet” diye tanımlanan basit yapıdaki fotoğraf makinelerinin genellikle bir netleme sistemi bulunmaz. Bunlar, amatör kullanım için üretilmiş bütünleşik objektif sistemine sahip olan makinelerdir. Geleneksel ve sayısal olarak tanımlanan profesyonel ya da yarı profesyonel bütün fotoğraf makinelerinde bir netleme sistemi vardır. Doğru cevap B'dir.

İngilizce tek anlamına gelen “single” sözcüğünün baş harfi ile kodlanan bu uygulama kullanıma alındığında, fotoğraf çekim aşamasında tek dokunuş ile netleme gerçekleşir. Çekimi yapılacak alan belirlendikten sonra, çekim düğmesine dokunulduğu anda netleme işlemi otomatik olarak gerçekleşir. Parmak çekim düğmesinden kaldırılmadığı sürece de, görüntü alanı değiştirilse bile, netlik değişmez. Bu özellik genellikle netleme noktasının, net çıkması istenmeyen bir alana denk gelmesi durumunda kullanım kolaylığı sağlar. Doğru cevap C'dir.

İngilizce’de “el ile” anlamına gelen “manual” sözcüğünün baş harfi ile tanımlanan bu seçenek, fotoğrafçının otomatik olarak tek ya da sürekli netleme olanaklarını kullanmak istememesi durumunda kullanacağı seçenektir. M seçeneğinde fotoğrafçı otomatik netlemeyi devre dışı bırakarak, eliyle çekim düğmesini kontrol ederken, diğer eli ile objektif üzerinden netleme yapmak durumundadır. Bu seçenek, fotoğrafçının netleme ve çekim alışkanlıklarına bağlı olarak, istediği taktirde elle çalışmasına fırsatı sağladığı için önemlidir. Doğru cevap A'dır.

Pozlama kavramı adı verilir. Doğru cevap D'dir.

(P) seçeneği, fotoğraf çekim anında, bütün ayar sistemlerinin makineye üretici firma tarafından yüklenmiş yazılım tarafından kontrol edilmesini sağlar. Genellikle ışık koşullarının sıklıkla değiştiği durumlarda seri çekim yapılan çalışmalarda kullanılır. Doğru cevap E'dir.

Blur: Hareketli objelerin fotoğraflanması sırasında, örtücünün uzun süre açık bırakılması nedeniyle oluşan netsiz görüntü. “Blurred effect” adı verilen bu etki, hareketten kaynaklanan netsizlik olarak da tanımlanmakta ve fotoğrafa dinamik bir etki kattığı için, sıklıkla kullanılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Örtücü, İngilizce “Shutter” sözcüğünün dilimizdeki karşılığıdır. “S” harfi ise, örtücü öncelikli çekim modunu tanımlar. Bazı fotoğraf makinelerinde “Tv” harfleri (Time value) ile tanımlanmaktadır. Bu mod, fotoğraf makinesinin ışık geçirme sürecinin belirlenmesini sağlar. Fotoğrafçı, algılayıcı üzerine ne kadar süre ile ışık düşüreceğini belirlerken, örtücü düzeneğini kullanır. Doğru cevap E'dir.

Durak: Pozlama yapılırken örtücü ya da diyafram açıklığı seçiminde kullanılan sayısal değerler arasındaki fark, “durak” olarak tanımlanmaktadır. Örneğin 30 ile 60 örtücü hızları arasındaki fark bir durak iken, 8 ile 16 diyafram arasındaki fark, arada 11 olduğu için, iki duraktır. Doğru cevap C'dir.

Fotoğraf makinelerinin gövde sistemi içine eklenmiş, gerektiğinde devreye sokulabilen flaşlara “Bütünleşik flaş” adı verilmektedir. Sayısal fotoğraf makinelerinin büyük çoğunluğunda bütünleşik flaş bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Makine gövdesi üzerinde bulunan bir kızağa ya da kablo ile farklı bir teçhizat üzerine bağlanan orta ölçekli flaşlar, “Kafa flaş” deyimi ile tanımlanır. Sayısal fotoğraf makinelerinin gövdelerinde bulunan bütünleşik flaşın yetersiz olduğu durumlarda, kafa flaş kullanılır. Doğru cevap B'dir.

Makine gövdesi üzerinden kontrol edilebilen netleme sistemleri otomatik netleme “Autofocus” olarak tanımlanırlar.

Bir konuyu görüntülerken tek kare çekmek yerine seri çekim kullanarak arka arkaya bir kaç kare çekmek, netlik sorununun aşılmasında etkili bir çözüm olabilmektedir. Bu yüzden, tekrar çekilmesi mümkün olamayacak görüntüleri kaydederken bu yöntemi kullanmakta yarar vardır.

Tek dokunuş ile netleme(s) modunda çekimi yapılacak alan belirlendikten sonra, çekim düğmesine dokunulduğu anda netleme işlemi otomatik olarak gerçekleşir. Parmak çekim düğmesinden kaldırılmadığı sürece de, görüntü alanı değiştirilse bile, netlik değişmez. Başka bir deyişle S modunun kullanımında, görüş açısı değiştiği halde netlik noktası değişmeyecektir.

Otomatik çekim seçeneklerinden, diyaframı fotoğrafçının belirlemesine olanak sağlayan çekim modu, (A) harfi ile tanımlanır. Bu modun kullanımında fotoğrafçı amacına en uygun olan diyafram açıklığını makine üzerinden belirler. Fotoğraf makinesinin pozometre sistemi de belirlenen diyafram açıklığına uygun olan örtücü değerini belirleyerek devreye sokar.

Özellikle gece fotoğraflarında, 30 saniyenin üstündeki uzun süreli pozlamalar gerektiğinde kullanılan pozlama modu, (B) süresiz pozlamadır. “B” modu, “Bulb” sözcüğünden alınmıştır ve süresiz pozlamayı tanımlamaktadır. Bu modun kullanımında süre tamamen fotoğrafçının insiyatifine bağlıdır.

Fotoğraflarda genel aydınlatma ile asıl konunun aydınlatma oranlarının farklı olduğu, zoom objektif kullanımındaki ani değişikliklerde yada çekilen fotoğrafların beklenenden daha koyu yada parlak olduğu durumlarda çözüm olarak “pozlama telafisi” seçeneği kullanılır.(+) ve (-) seçenekleri kullanılarak pozlamaya el ile müdahale edilebilir.

En düşük ISO hızının yarıya düşürülmesi ile birlikte, en yüksek ISO hızının da ikiye katlanmasına olanak sağlayan uygulama, “boost” sözcüğü ile tanımlanmaktadır. Başlka bir deyişle, 100-3200 ISO aralığındaki bir sayısal makineyi, 50-6400 ISO aralığına taşımaktadır.

Ortam ışığı nedeni ile renklerin doğal tonları ile görüntülenmediği durumlarda doğru renk elde etmek için yapılan işlem beyaz ayarıdır. Günümüzde sayısal fotoğraf makinelerinin beyaz ayarı yapabilen yazılımları sayesinde renk uyumu sorun olmaktan çıkmıştır.

Elektronik flaş, çekim mekanı neresi olursa olsun,  profesyonel çalışmalarda, güçlü ışık sistemlerine  gereksinim duyulduğunda,  fotoğrafçıların beklentilerine uygun aydınlatma sağlayabilen çok zengin aksesuar olanaklarına sahip olduğu için vazgeçilmez bir ekipmandır.

(M) Objektif Üzerinden El ile Netleme (Manual)

Bazı sayısal fotoğraf makinelerinin sağladığı bir başka yararı da, pozlamada tarama yapmayı sağlayan BKT “pozlama desteği” seçeneğini hatırlatan, BKT (netleme desteği) seçeneğidir. BKT seçeneği el ile netleme yapılan durumlarda kullanıldığı taktirde, normal netlik yapılan noktanın önünde ve arkasında kalan iki ayrı noktanın da netlenmiş olarak görüntülenmesi mümkün olmaktadır. Diğer bir deyişle makine programı, netlik noktasını değiştirerek alternatif fotoğraflar çekebilmektedir.