SAYISAL FOTOĞRAFA GİRİŞ - Deneme Sınavı - 3

TIFF gibi sıkıştırmasız dosya formatlarında, algılayıcıdan gelen veriler önce beyaz ayarı, keskinlik ve pozlama ile ilgili düzeltmelerin yapılması için işlemci tarafından işlenir. Bu işlemler sırasında ham verinin bir kısmı kaybolsa da, dosya boyutunu küçültmek adına hiç bir veri göz ardı edilmez.

1Kilo Byte (KB)=1024 Byte

1 Mega  Byte(MB)=1024 KB

1 Giga Byte (GB) = 1024   MB

1 Tera Byte(TB)  = 1024   GB

Gren: Geleneksel fotoğrafta gümüş kristalleri görüntüyü oluşturan en küçük temel elemanlardır. Bunlara gren denir.

RGB Renk Modeli İnç başına düşen nokta sayısı anlamındaki DPI (dots per inch) terimi aslında nokta vuruşlu yazıcıların çözünürlüğünü tanımlamak için kullanılır ve kâğıt üzerine yapılan baskının çözünürlüğünü ifade eder. DPI, PPI’dan farklı bir kavram olmasına karşın genellikle onun yerine kullanıldığı için karışıklık yaratmaktadır.

Elektronik sistemlerde görüntüyü oluşturmak için RGB renk modeli kullanıldığından söz etmiştik. Renkli görüntüleri kaydedebilmek için bu üç ana renk kanalına ait bilgilerin kaydedilmesi gerekir. Bu yüzden örneğin RGB formatındaki JPG dosyalarındaki renkli görüntülerde, her bir renk kanalı 8 bitlik gri tonlardaki bir resim olarak kaydedilir. Bu durumda (3 x 8 bit) 24 bitlik bir renk derinliği kullanırlar. Her kanal 8 bitlik bir derinliğe sahip olduğu için 256 farklı parlaklık değeri tanımlanabilir. Kırmızı, yeşil ve mavi kanallardaki iki yüz elli altışar tonun karışımı ile (2563) 16.7 milyon renk tanımlanabilir. Baskı amaçlı kullanılan CMYK modelindeki dosyalar 4 renk kanalından oluştuğu için 32 bitlik bir renk derinliğine sahiptir.

Dosya Formatları Sayısal fotoğraf makineleri, algılayıcı tarafından algılanan ve sayısal veriye dönüştürülen görüntüyü kaydetme aşamasında yaygın olarak üç farklı dosya formatı sunar. Bunlar; JPEG, TIFF ve RAW’dır. JPEG aslen bir dosya biçimi değil bir sıkıştırma algoritmasıdır. Görüntüde insan gözü tarafından algılanma olasılığı en düşük bölümleri atar ve verileri sıkıştırarak kaydeder.

Renk Derinliği Sayısal veriler 1 ve 0’lardan oluştuğu için, sayısal görüntüyü oluşturan piksellerin de sadece açık ya da kapalı konumda olacakları düşünülmemelidir. Bir pikselin ne kadar çok bilgi depolayabileceğini, daha net bir ifade ile kaç bitlik bilgi barındırabileceğini, renk derinliği (bit derinliği) belirtir. Renk derinliği yükseldikçe, pikseli tanımlamak için kullanılan bilgi miktarı ve renk sayısı artar. Bu anlamda, piksellerin renk derinliği arttıkça renklerin görüntülenmesi o kadar daha geniş bir yelpaze içinde gerçekleşir. Bir pikselin sahip olabileceği renk derinliği elbette pikselin fiziksel bir özelliği değil, kullanılan dosya formatının bir sınırlılığıdır. Farklı renk derinliklerini destekleyen farklı dosya formatları vardır. Renk derinliği ile tonlar arasındaki ilişki üstel bir fonksiyonla ifade edilebilir: 2 bitlik bir görüntü 22 = 4 ton, 4 bitlik bir görüntü 24 = 16 ton, 8 bitlik bir görüntü 28 = 256 ton, 16 bitlik bir görüntü ise 216 = 65536 tona sahiptir.

Toplam çözünürlük; bir sayısal fotoğraf makinesinde, algılayıcı üzerindeki toplam piksel sayısıdır ve megapiksel (milyon piksel) cinsinden ifade edilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bir fotoğraf makinesindeki algılayıcı üzerindeki tüm piksellerin görüntüyü oluşturmak için kullanılmadığıdır. Görüntüyü oluşturmak için kullanılan piksel sayısına “efektif çözünürlük” adı verilir.

Bu temel ayrımdan yola çıkarak birçok farklı özellik sayılabilir. Eğer bir farklılıktan ve buna bağlı olarak da bir seçimden söz ediliyorsa, teknolojik sürece bağlı bir seçim söz konusudur. Basit ve belirleyici bir özelliği belirtmek gerekirse; fotoğrafçılıkta film denildiğinde el marifeti, ağır işleyen ve zaman alan uzun süreçler ve bu süreçler sonucunda ortaya çıkan üründen söz edilir. Sayısal fotoğraf denildiğinde ise el değil bilgisayar teknolojilerinin marifetiyle, hızlı ve kolay işleyen, zaman almayan süreçler sonucunda elde edilen ürün anlaşılır.

RGB renk modeli kırmızı, mavi ve yeşil renklerin birbirine eklenerek diğer renkleri oluşturduğu toplamsal bir renk modelidir. Model, adını üç ana rengin İngilizce’deki karşılığı olan kelimelerin ilk harflerinden (red - green - blue) alır. Bu modelin ana amacı televizyon ve bilgisayar gibi elektronik sistemlerde görün­tünün algılanması ve gösterilmesidir. Ancak elektronik çağından önce de RGB modeli insanın renkleri algılayışını açıklayan sağlam bir teorik arka plana sahipti.

Filmin yerini sayısal algılayıcılar aldığı için fotoğraf teknolojisi yeni olanaklar
sunmaya başlamıştır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Fotoğrafta en az ve en çok ışık alan alanların nasıl görüneceğini belirleyen “dinamik aralık” sayısal teknoloji ile kontrol edilebilmektedir. Dinamik aralık HDR (High Dynamic Range) tekniği kullanılarak daha da yükseltilebilmektedir.

HDR: Yüksek dinamik aralık,Eşit ışık koşullarına sahip olmayan bölgelerin aynı fotoğrafta yer aldığı durumlarda, çerçevede görünen farklı ışık koşullarının ayrı ayrı fotoğraflarda doğru pozlandığı aynı çerçeveyle çekilmiş fotoğrafların, yazılımla tek fotoğrafta bir araya getirilmesi tekniğidir.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Sayısal Fotoğraf Teknolojisinin Sunduğu Olanaklar arasında yer alan;  Her fotoğraf için farklı ışığa duyarlılık ( ISO ya da ASA) değeri kullanmak mümkündür. 

Doğru cevap B şıkkıdır.

Bir konuya iki farklı noktadan bakıldığında, ortaya çıkan iki farklı görüntüye Paralaks denir.

Sayısal fotoğraf makinelerinde bakaçtaki görüntü optik değil de sayısal ise, bu görüntü algılayıcı tarafından sağlandığı için paralaks hatası olmaz. Yani bakaçtan görünen çerçeve ile kaydedilen aynı olur. Optik bakaçlı sayısal makineler çoğunlukla SLR (Single Lens Reflex-Tek Objektifli Refleks) olduğu için paralaks hatasından söz edilemez. Sayısal fotoğraf teknolojisi ile birlikte paralaks hatası yok olmaya yüz tutmuştur.

Doğru cevap D şıkkıdır.

B şıkkındaki; "Yalnız fotoğraf filminin kullanıldığı dönemlerde profesyonel donanım edinmenin bugün olduğu kadar yüksek yatırım gerektirmediğini hatırlamakta yarar vardır. Öte yandan çok kısa sürede yenisi çıktığı için sürekli güncel sayısal fotoğraf teknolojisi kullanabilmek çok yüksek maliyetleri beraberinde getirmektedir". söylemi avantaj değil dezavantajlardan birisidir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Günümüz makinelerinde Li-Ion (Lityum İyon) yeniden doldurulabilir piller kullanılmaktadır. Bu piller doğru kullanılmazsa fotoğraf üretimini sürekli olumsuz etkiler. Li-Ion piller doldurulduktan sonra enerjiyi daha uzun süre saklayabilirler ve eski piller gibi iri, ağır değildirler. Soğuk havalarda daha verimli çalışırlar. Kullanılmadıklarında boşalma hızları düşüktür.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Sayısal fotoğraf makinesinde üretilen fotoğraflar sayısal veri olarak bellek kartlarına kaydedilir. Bellek kartı sorunları fotoğrafları kaybetmek anlamına geleceği için çok dikkatli olunmalıdır. Bellek kartları nem, darbe, düşme, ezilme, elektromanyetik alanda kalma gibi çevresel etkenlerden korunmalıdır. Karta veri yazılırken ya da karttan veri okunurken kart çıkarılmamalıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Filmli makinelerdeki kontrollerin üzerine sayısal fotoğraf makinelerinde birçok yeni kontrol eklenmiştir. Bunların başında beyaz ayarı, format, ISO ve çözünürlük gelmektedir. Diğer ilgili alt kontroller genelde bu kontrollere bağlıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Çekim amacı ve çekim koşulları doğrultusunda fotoğrafın keskinlik, kontrast,
parlaklık, doygunluk gibi özelliklerinin nasıl olması gerektiği doğru seçilmeye çalışılırken makineyi tanıma ve deneyim çok yararlı olacaktır. Örneğin bazı makinelerin keskinliği düşüktür. Bunun yanında, fotoğrafın renk niteliği ile ilgili standart, doğal, canlı, siyah-beyaz gibi alternatifler arasından da çekimin amacı gözetilerek bir seçim yapılmalıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Hemen her sayısal fotoğraf makinesi JPEG(Joint Photographic Experts Group/ Birleşik Fotoğraf Uzmanları Grubu) formatında fotoğraf kaydeder. JPEG az yer tutan, bu yüzden internet trafiğinde de avantajlı ancak sıkıştırılmış bir formattır. Kimi sayısal fotoğraf makineleri ise RAW (ham,bitmemiş) ve TIFF (Tagged Image File Format) formatlarında da fotoğraf çekebilmektedir. RAW ham bir formattır, TIFF ise sıkıştırılmamış bir formattır. TIFF formatı JPEG’in sıkıştırılmamış hali olarak düşünülebilir. RAW ise henüz bitmemiş olduğu için çekim sonrasında birçok değişikliği fotoğrafın görüntü kalitesini kayba uğratmadan yapmaya izin verir.

Doğru cevap A şıkkıdır.