SAYISAL FOTOĞRAF MAKİNELERİ

Basın fotoğrafçılığı diğer fotoğrafçılık türlerine göre sayısal fotoğrafa en hızlı uyum sağlayan alan olmuştur.

Belgesel fotoğrafçılık tarihe tanıklık ettiği için son derece önemlidir.

Bilim ve uzay fotoğrafçılığı için büyük bütçeler ayrılmaktadır.

Görüntünün nerede ve ne zaman çekildiği bilgisinin sayısal olarak kayıt altına alınması, telif haklarının korunması anlamında son derece önemlidir.

Yakın plan fotoğrafçılık terimi çok yakın mesafeden yapılan çekimler için kullanılır. Bir başka deyişle, yakın plan çekimlerin sınırlı bir konusu yoktur. Standart objektif­lerin en yakın netleme mesafesi, odak uzaklığının yaklaşık on katı kadardır. Yani 50 mm. bir objektifin en yakın netleme uzaklığı yaklaşık 50 cm’dir. Daha yakından netleme yapabilmesi için objektifin yakın plan çekim (makro) özelliği olması gerekir. Yakın plan fotoğrafçılık; elektriksel elemanların fotoğraf­lanmasından güzel bir çiçeğin basit bir çekimine kadar birçok değişik alanda kullanılabilir. Yakın plan fotoğraf çekebilmeniz tamamıyla makinenize ve objektifinize bağlıdır. Bazı sayısal fotoğraf makineleri makro çekim yeteneğine sahip değildir ve bunlarla genellikle 45 cm’den daha yakın nesnelerin çekimini yapamazsınız. Bir kısım fotoğraf makinesinde ise, bu işlem normal objektifin üzerine takılan özel bir mercek yardımı ile gerçekleştirilebilir. Objektifi değişmeyen fotoğraf makineleri ise, özel aksesuar gerektirmeden, makine üzerinden yapılan ayarlarla yakın plan fotoğraf çekimine olanak sağlar.

Yakın plan çekimde üçayaklar ve yardımcı donanımları, makinenin oynamaması ve konuya yaklaşma olanağı nedeniyle gereklidir. Doğada kullanacağımız üçayakların akrobatik özellikli olması ve her türlü ortamda makineyi taşıyabilmesi çok önemlidir. Sayısal fotoğraf makinelerinde canlı görüntüyü LCD ekranlardan görmek mümkündür. LCD ekranların açılabilmesi, sağa ve sola hareket etmesi, özellikle yer seviyesine yakın çekimlerde, yerlerde sürünmeden, gözümüzü bakaçtan ayırarak çekim kontrolünü arttırmaktadır. Yakın plan çekim yaparken çok küçük bir çerçeve değişimi kompozisyonda büyük bir fark yaratacağı için, üçayak kullanılması ve olabildiğince çok sayıda seçenekli fotoğraf çekmek, sonuç fotoğrafın kalitesini arttıracaktır.

Ürün fotoğrafı olarak da bilinen masa üstü (still life) fotoğrafçılığı, tanıtıma yönelik bir alandır. Fotoğraf­lanan ürünün ya da nesnenin, en iyi şekilde gösterilmesini sağlama amacı taşır. Detaylar, ışık ve tasarlanan çekim açılarıyla her çeşit ürün masa üstünde çekilir. Işık, arka fon ve sunum; çekimde fotoğrafçının titizliğiyle ortaya çıkacak ürün fotoğrafının kalitesini belirler. Masa üstüne konulup çekilecek boyutlarda olan mücevherat, kozmetik, telefon, saat, gıda, cam şişe, şarap, yağ benzeri ürünler; stüdyoda hazırlanan bir alanda, genellikle en az üç ışıkla çekilir. Masa üstü fotoğraf bir uzmanlık alanıdır. Çekilecek ürünlerin özelliklerine göre 35 mm. makine yeterli olmayabilir, orta ya da büyük format makine kullanımı gerekebilir.

Küçük format sınırlaması yoktur. Amacın gerektirdiği her tür format kullanılabilir.

Masa üstü fotoğraf bir uzmanlık alanıdır. Çekilecek ürünlerin özelliklerine göre 35 mm. makine yeterli olmayabilir, orta ya da büyük format makine kullanımı gerekebilir. Perspektif düzeltme özellikli objektif­ler, makro objektif ya da ek gereçler, büyük format makineler, ürün üzerinde her türlü açı hareketini yapma gereksinimi hissedildiğinde kullanılmalıdır. Fotoğrafçı elinde bulunan makine ve objektif çeşitliliğini bilerek kendi uzmanlık alanında iş kabul etmelidir. Gerekli malzeme ve bilgi donanımı olmadan yapılacak işler, fotoğrafçıya zaman ve saygınlık kaybettirir. Ürünlerin çekimi sırasında, diyaframın kısık olması ve net alan derinliğinin genellikle geniş olması beklenir. Yakın plan çalışıldığında, objektifin netlik alanında oluşabilecek kısıtlar, yoğun aydınlatma yapılarak kısılan diyaframın sağlayacağı geniş net alan derinliği ile aşılabilir. Masa üstü çekimlerde, ışık kaynakları olarak tungsten, flash, floresan ve led kullanımı fotoğrafçının tercihine kalmıştır. Hareketsiz olan bu ürün çekimlerinde her türlü ışık kaynağı kullanılabilir. Yansıtıcılar ışıkların sertliğini alır, gerektiğinde ışıklardan yansıyanları kullanarak ek ışık kaynağına gerek duyulmadan ortamdaki ışığı arttırır.

Belge kopyalama bir anlamda masa üstü fotoğrafçılığa benzer bir süreçtir. Ancak bu kez nesnenin düzlemsel olması bazı güçlükler yaratır. Esas olarak netlemenin tüm nesneyi kapsadığından emin olunmalıdır. Flu kalan birkaç nokta, tüm kopyayı kullanılmaz kılabilir. Tümden net bir görüntü elde etmenin yolu sayısal fotoğraf makinesinin arka yüzeyini, nesnenin düzlemine paralel tutmaktır. Bunu elde tutulan bir fotoğraf makinesi ile başarmak neredeyse olanaksızdır. Bu yüzden belge kopyalamak istiyorsanız, kesinlikle bir üçayağa sahip olmalısınız. Bu tür çalışmalar için iki temel yol vardır: Birinci yolda öncelikle, özgün belge zemin veya masa üstü benzeri düz bir yüzeye yerleştirilir. Yansımalara neden olabileceği için üzerine cam yerleştirmeyin. Fotoğraf makinesini yukarıdan aşağıya bakacak şekilde ve üçayak üzerinde iken nesnenin üzerine koyun. Bir su terazisi kullanarak hem kameranın hem de belgenin eğimini kontrol edin (önden arkaya ve soldan sağa), gerekirse düzeltin. İkinci yolda, belgeyi duvar benzeri düşey bir düzleme yapıştırın ya da bantlayın. Kamerayı üçayak üzerinde nesnenin karşısına soldan sağa ve yukarıdan aşağıya tam merkezlenmiş olacak şekilde yerleştirin. Fotoğraf makinesinin arka yüzeyinin düşeyliğini yine bir su terazisi ile kontrol edin.

Cam parlamaya neden olabileceği için kullanılmamalıdır.

Basın fotoğrafı, diğer fotoğrafçılık türlerine göre sayısal fotoğrafa en hızlı uyum sağlayanıdır. Bunun sebeplerinden biri, bu yeni teknolojinin SLR fotoğraf makinelerine ilk uygulandığı zamanda bile ulaştığı görüntü boyutu ve kalitesi basın için yeterli düzeyde olmasıdır. Diğer bir sebep ise, sayısal sürecin kimyasal sürece göre çok daha hızlı, kolay ve maliyetinin düşük olmasıdır. Ama bunlardan da önemlisi, çekimde hata yapma riskini en aza indirgemesi ve hatalı çekim yapılsa bile, çekilen fotoğrafa bakılarak, anında hatanın düzeltilme şansını yaratmasıdır. Analog süreç için verdiğimiz futbol karşılaşması örneğine dönecek olursak; yeni teknolojiler sayesinde günümüzde stadyumlarda çekilen fotoğraf­lar, kablosuz ağ bağlantısı kullanarak yalnızca birkaç saniye sonra gazetelerin genel merkezlerine ulaşmaktadır. Bu hem fotoğraf seçme işlemi için daha fazla zaman sağlamakta hem de işleri oldukça kolaylaştırmaktadır. Sayısal fotoğraf­la birlikte, fotoğraf­lar üzerinde değişiklik yapmak çok kolaylaşmıştır. Bu durum fotoğrafın gerçekliğini değiştirebilecek kadar ilerlemiştir.

Sayısal fotoğraf teknolojisi çekim anında bilgisayarın ekranından fotoğrafı görerek sonraki aşamalarda yapılacak hataları önceden ortadan kaldırma olanağı sunmuştur. Böylece, sayısal fotoğraf makineleri reklam ve tanıtım fotoğrafçılığı alanının vazgeçilmezleri arasına girmiştir. Reklam fotoğrafçılığında, sayısal fotoğrafa geçişin temel nedeni ekonomik olmaktan çok, yaratıcı çalışmaları hızlandırmaktır. Sayısal fotoğraf makinelerinin reklam ve tanıtım sektöründe kullanılmasının nedenleri arasında yeterli görüntü kalitesi, zaman ve sınırsız sayısal müdahale olanakları sayılabilir. Reklam ve tanıtım fotoğrafçılığında sayısal fotoğraf doğrudan bilgisayar ortamında görüntü sağladığı için kullanım, zaman ve para açısından bu sektörün geleceğinde çok önemli bir yere sahip olmuştur. Sayısal fotoğraf makinesi teknolojik gelişmeye uygun olarak en kısa zamanda değiştirilmektedir.

Belgesel fotoğraf; kısaca çevremizde yaşanan olayların, toplumsal sorunların, felaketlerin, kültürel aktivitelerin yani yaşamı oluşturan her bir ögenin, gerçekçi bir bakış açısıyla fotoğrafik dil kullanarak anlatılmasıdır. Belgesel fotoğraf diğer bir deyişle tarihe tanıklık demektir. Fotoğrafın icadıyla birlikte geçen sürede yaşadığımız tarihe iz bırakmış birçok olayı fotoğraf­lar sayesinde anımsarız. Fotoğraf sunduğu somut göstergeler nedeniyle uluslar ve kültürler arasındaki en önemli iletişim aracı ve herkes tarafından kolayca anlaşılan ortak bir dildir. Her sanatçı gibi her fotoğrafçı da yaşadığı çağın sorumluluğunu taşımalıdır. Bu sorumluluklardan biri de gerçekçi olma ilkesidir. Sayısal teknolojinin getirdiği fotoğrafı değiştirme ve gerçeklikten uzaklaştırma olanaklarından uzak durmalı, yaşanan gerçekliğe yanıltıcı etkide bulunmamalıdır. Ayrıca belgesel fotoğrafçı, tanık olduğu olaylar karşısında kendi görüşünü aktarmakla birlikte tarafsız konumunu her zaman için korumalıdır.

Reklam fotoğrafçılığında zaman zaman 35mm tam çerçeve DSLR fotoğraf makinesi kullanılsa da, nitelikli işler için genellikle orta format, bazı durumlarda da büyük format fotoğraf makinesi kullanılmaktadır.

Masa üstü çekimlerin vazgeçilmez yardımcı gereci, ürünlerin parlamaması ve üstündeki yansımaları en aza indirecek olan ışık çadırıdır ve en çok bu alanda kullanılır. Küp ve konik tipleri beyaz mat ipekten yapılmıştır. Fermuar veya cırtcırtlı olan yerlerinden objektif içeriye sokularak ürün üzerinde yansıma yapmayacak konumda tutulur. Çadırın tüm dış yüzeyinden, konunun üzerine eşit bir şekilde yayılacak aydınlatma elde etmek üzere ışıklar konumlandırılır. Ürün üzerindeki yansımaları yok etmek ve uygun çekim çercevesi bulmak gerçekten zordur. Bazen günlerce bir şişe üzerinde uğraşı veren fotoğrafçı, bu alanda oldukça sabırlı ve deneyimli olmak zorundadır. Bu tür çekimlerde belki de en dikkat edilmesi gereken unsur, arka plandır. Bu teknikle yapılan çekimlerde görüntülenmek istenen nesneden başka hiçbir şeyin çerçeveye girmesi istenmez.

Standart objektiflerin en yakın netleme mesafesi, odak uzaklığının yaklaşık on katı kadardır. Yani 50 mm. bir objektifin en yakın netleme uzaklığı yaklaşık 50 cm’dir. Daha yakından netleme yapabilmesi için objektifin yakın plan çekim (makro) özelliği olması
gerekir.

Sayısal fotoğrafın yaygınlaşması filme oranla daha az yer kaplayan, yüksek kapasiteli hafıza kartları bu sınırlandırmayı ortadan kaldırmıştır.