SAYISAL FOTOĞRAF MAKİNELERİ - Deneme Sınavı - 16

Merkezi örtücü, objektifin içinde mümkün olduğu kadar diyafram sistemine yakın yer alan, iris şeklinde yaprak plakalardan oluşan örtücü sistemidir. Yani diyaframın yanı sıra örtücü mekanizması da objektifin içindedir. Bu tür objektiflerde flaşlı çekimde senkron hızı sorunu yoktur.Tüm örtücü hızları, şaş ile senkron sağlarlar (eş zamanlı olarak çalışırlar). Görüntünün takibi ve kadrajlama buzlu cam üzerinde gerçekleştirilir. Bu nedenle, film magazinini makineye takmadan önce, netlik ve çerçeveleme gibi ayarların tamamlanması gerekir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Taşıyıcı unsurlar fotoğraf makinesinin gövdesini meydana getiren iskeleti oluşturur. Bu unsurlar dört başlık altında toplanır;

Doğru cevap C şıkkıdır.

Görüntüleme Unsurları Taşıyıcılara bağlanarak konumlandırılan, konunun çerçevelenmesine (kadrajlanmasına) ve görüntülenmesine olanak tanıyan öğelerden oluşur ve üç temel başlık altında tanımlanır:

Doğru cevap D şıkkıdır.

Geleneksel büyük format körüklü fotoğraf makinelerinde kullanılan asetat ya da polyester taşıyıcı tabanlı tekli plaka filmlere plan film (Sheet film) denir. Çoğunlukla inç ölçü sistemine göre 4x5 inç (10x12.5 cm) , 5x7 inç (13x18 cm) ve 8x10 inç (20x25 cm) olarak üretilir ve kullanılır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Geniş açı objektiflerle çekilmiş fotoğraflarda merkezle kenarlar arasında ışık yoğunluğu farkını dengelemek amacıyla üretilen ve objektif üzerine takılarak kullanılan, merkezi nötr gri kenarları şeffaf, degrade özel cam yüzey tasarımına Center Filter adı verilir. 

Doğru cevap B şıkkıdır.

Sayısal fotoğraf makinelerinin birbirlerine göre en belirgin farkları, boyutları ve tasarımlarının çeşitlilik göstermesidir. Bazı makineler çok küçük boyutlara sahipken bazıları ise çok daha büyük ve ağırdır. Bu
farklı boyutlar, kullanım amaçlarına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Sürekli yanımızda taşımamız için geliştirilen cep telefonları aynı zamanda en küçük fotoğraf makineleri olarak da işlev görürken daha fazla görevi yerine getirebilecek yapıdaki çok fonksiyonlu makineler daha büyük ve ağırdır. Farklı boyut ve tasarımlarda üretilen fotoğraf makineleri için farklı boyutlarda görüntü algılayıcıları üretilmektedir. Cep telefonları ve kompakt fotoğraf makineleri için algılayıcılar (köşegen uzunlukları) 1/3 inç, 1/2,5
inç, 1/1,8 inç, 1/1,6 inç, 2/3 inç gibi boyutlarda, DSLR modeller içinse algılayıcılar (en x boy) 17,3 x 13 mm, 23,5 x 15,7 mm ve 24 x 36 mm gibi boyutlarda üretilmektedir.

Değişebilir objektifli fotoğraf makineleriyle kıyaslandıklarında sabit objektifli fotoğraf makineleri; küçük algılayıcıları, yavaşlıkları ve sınırlı işlevleri nedeniyle “fotoğrafçılık zevki” veren modeller olmasalarda  objektiflerinin algılayıcıya yakın konumlanmaları nedeniyle çok işlevsel bir yapıya sahiptir. SLR modellerde objektif ile algılayıcı arasına ayna mesafesi kadar bir boşluk girdiği için objektifin önünde de “minimum netleme mesafesi” adı verilen kullanılamaz bir derinlik bulunur. Oysa objektiflerin algılayıcıya çok yakın konumlanabildiği sabit objektifli fotoğraf makineleri çok daha yakına netlik yapabilir. Pek çok küçük boyutlu (kompakt) fotoğraf makinesi “makro” (yakın plan) modunda 1-2 cm. yakına kadar netleyebilmektedir. Söz konusu objektiflerin, bu özelliğe ek olarak hem geniş açıyla görebilmesi hem de çok uzaktaki nesneleri yaklaştırabilmesi gibi olumlu özellikleri de  birlikte gerçekleştirdiği düşünüldüğünde aslında son derece yararlı bir tasarıma sahip oldukları daha iyi anlaşılır.  Sabit objektifli fotoğraf makinelerinin çok büyük bir bölümünün sahip olduğu temel sorun, kullandıkları algılayıcı boyutlarının çok küçük olmasından kaynaklanmaktadır. Neyse ki bu sorunu yaşatmayan, nispeten büyük boyutlarda algılayıcı kullanan, kaliteli modeller de üretilmektedir.

Algılayıcının geniş yüzeyli olmasının önemli yararları vardır. Aynı çözünürlükte iki algılayıcıdan daha geniş yüzeyli olanın üzerindeki her bir algılama hücresinin de yüzeyi daha geniş olacağı için, özellikle daha az ışıklı ortamlarda ışığı daha iyi kavrayacağından görüntü kalitesi daha yüksek olacaktır. Aslında görüntü kalitesindeki temel fark, her bir hücrenin yüzey büyüklüğünden kaynaklanır. Geniş yüzeyli hücreler gerçeğe daha yakın, daha temiz pikseller oluşturur. Özellikle düşük ışık koşullarında bu durum daha da belirginleşir. Çok küçük yüzeylere sahip hücreler, az ışıklı ortamlarda güçlü bir akım oluşturamadıkları için fotoğrafçılar arasında “çamur gibi” diye adlandırılan (kontrastı düşük, renk doğruluğundan yoksun ve kirli) görüntülerin oluşmasına neden olurlar. Cep telefonları ve küçük boyutlu makinelerin daha çok yaşattığı bu sorunun asıl nedeni, algılama hücrelerinin çok küçük olmasıdır.

Distorsiyon (biçim bozulması): Düz çizgilerin görüntü alanı içersinde dışa doğru bükülmesidir. Yatay eksende bükülmelere yastık, düşey eksende bükülmelere

fıçı distorsiyon denir. Doğru cevap B şıkkıdır.

İkinci Dünya Savaşı ve sonrasındaki “Soğuk Savaş” yılları boyunca casusluk faaliyetlerinde kullanılmak üzere sayısız gizli kamera tasarımı yapılmıştır. İngiliz ve Amerikan casusluk filmlerinde boy gösteren gizli kameralar, dönemin teknolojisi olan kimyasal film kullanıyordu ve mekanik donanımlara sahipti. Ayrıca, yeterince küçük değildi ve ışığa duyarlılıkları düşük olduğu için görüntü kaliteleri çok düşüktü. Oysa günümüzün sayısal teknolojisi sayesinde boyutları çok küçülen ve akla gelebilecek her türlü günlük kullanım aracının (gözlük, kalem, anahtarlık, düğme vb.) içine yerleştirilebilen gizli kameralar tamamen sessiz çalışabilmekte ve fotoğrafın yanında video kaydı da yapabilmektedir.

Gizli kameraların “kötü amaçlı” kullanımlara alet olmaları en önemli sorundur. Askerî ve teknolojik casusluk eylemleri kadar sınavlarda kopya çekme, soygun ve terör saldırıları için bilgi toplama gibi eylemlerde de kullanıldıkları bilinmektedir. Öte yandan gizli kameralar her zaman kötü amaçlar için kullanılmamaktadır: Basın ve polis tarafından bilgi edinme ve olumsuzlukları belgeleme amaçlı olarak ayrıca kayak, yüzme ve sörf gibi hobi amaçlı sporlarda da ilginç anların görüntülenmesi amacıyla bu tür kameralardan yararlanılmaktadır. Özellikle araştırmacı gazeteciler tarafından yoğun olarak kullanılan gizli kameralar sayesinde çok sayıda yasadışı eylem gün ışığına çıkarılmakta ve suçlular adalete teslim edilmektedir. Dolayısıyla “gizlenmek istenen olumsuzlukların açığa çıkarılması” gibi doğru bir amaç için kullanıldıklarında gizli kameraların çok yararlı fotoğraf makineleri olduğu söylenebilir.

Büyük Format Fotoğraf Makinelerinin Kamera Hareketleri arasında yer alan öne ve arkaya eğme hareketine “Tilt”denir. 

Doğru cevap C şıkkıdır.

Günlük yaşamımızın vazgeçilmezleri arasında ilk sırada yer alan cep telefonları, pek çok şeyi yapabildikleri gibi görüntüleme işlevini de yerine getirir. Hem fotoğraf makinesi hem de video kamera işlevine sahip olan cep telefonları son derece kolay kullanımlıdır. Oldukça küçük boyutlarda görüntü algılayıcılarına sahip olduklarından görüntü kaliteleri de diğer fotoğraf makineleriyle kıyaslandığında daha düşüktür. Ayrıca çok küçük yapıları içine, etkin hareket dedektörleri ve güçlü motorlar yerleştirmedeki zorluk nedeniyle otomatik netleme hızları oldukça düşüktür. Dahası, çok yoğun rekabet ve maliyet kaygısı nedeniyle hızlı bir işlemci ve yeterli bir tampon bellekten yoksundur. Bu nedenle çekilen fotoğrafın kaydedilmesi aşamasında da yeterince hızlı değildir.

Orta format fotoğraf makineleri üç ana gruba ayrılır:

Doğru cevap Cşıkkıdır.

Basit küçük boyutlu fotoğraf makineleri yaygın olarak “bas çek” olarak adlandırılır. Bu makinelerin asıl kullanıcıları, fotoğrafçılıktan fazla anlamayanların oluşturduğu büyük çoğunluktur. Kullanıcıların büyük bir bölümü, yanlarında kolaylıkla taşıyabilecekleri (ceplerine rahatlıkla sığabilecek boyutta), kolay kullanabilecekleri hatta kendilerinin çekimde hata yapmalarını önleyebilen fotoğraf makinelerine ihtiyaç duyarlar. Durum böyle olunca basit küçük boyutlu fotoğraf makineleri (cep telefonları ile birlikte) dünyada en yaygın olarak geliştirilen, üretilen ve satılan fotoğraf makineleri sınıfını oluşturmaktadır.

Film kullanılan dönemde yalnızca Leica ve Contax firmalarının modellerinden tanıdığımız değişebilir objektifli aynasız fotoğraf makineleri sayısal sisteme de ilk kez yine Leica tarafınıdan üretilen M8 modeliyle uyarlanmıştır. Doğru cevap A' dır.

Penta prizma: Buzlu camın üzerinde sağ-sol ters yönlerde oluşan iz düşümü düzelterek bakaça ulaştırmayı sağlayan buzlu cam üzerine konumlandırılmış beş kenarlı cam prizma yapıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Gövdede hareketli bir ayna sisteminin bulunmayışı, sayısal aynasız değişebilir objektifli fotoğraf makinelerinin daha sessiz ve daha sarsıntısız çalışmasını sağlamaktadır. Doğru cevap E' dir.

Basit küçük boyutlu fotoğraf makinelerinin kullandığı bellek kartı tipi de önemli bir ölçüttür. SD (secure digital) ve MemoryStick en çok kullanılan bellek kartlarıdır ama MultiMediaCard ve xD Picture Card da hala bazı modellerde kullanılmak zorundadır. SD bellek kartlarının zaman içinde daha yüksek kapasitelere sahip olan SDHC (high  capacity-yüksek kapasite) ve SDXC (extended capacity-genişletilmiş kapasite) adlı versiyonları piyasaya çıkmıştır. Kullanılan fotoğraf makinesinin SDHC ya da SDXC ile uyumsuz olması gibi sorunlar yaşanabilmektedir. Benzer şekilde MemoryStick ailesinin de MemoryStick Duo, MemoryStick PRO ve Memory-Stick PRO Duo gibi daha yüksek kapasiteli türleri bulunmaktadır ve bunları kullanan fotoğraf makineleriyle uyum sorunları araştırılmalıdır. Pek çok makine üreticisi firma, fotoğraf makinesinin üretiminden daha sonra piyasaya çıkan bellek kartları için çeşitli yazılımlar (firmware) hazırlayarak bunları kendi internet sitelerinden yayımlamaktadır.

Mikro 4/3 standardında bir algılayıcıya sahip fotoğraf makinesi için odak çarpanı 2' dir. Doğru cevap D' dir.

Gövde: Işığı tutan bölmedir. Alüminyum, magnezyum alaşım ya da polikarbonat malzeme ile kompozit olarak üretilmişlerdir. Yapısında bulunan unsurlar;

olarak tanımlanır. Doğru cevap E şıkkıdır.