SAYISAL FOTOĞRAF MAKİNELERİ - Deneme Sınavı - 12

Aynasız sistemin en olumsuz yanı hareketli nesneleri netleyememesidir.

Makine çok özellikli olmamasına rağmen fiyatı ucuzdur.

Mikro 4/3 sisteminin objektif çeşitliliği azdır

Sony NEX Sisteminin en büyük yeniliği otomatik netleme sistemi olmuştur.

Sony NEX sisteminde makine hafiftir, ancak objektif büyük olduğu için bir denge sorunu ortaya çıkmaktadır.

Mikro 4/3 (Micro Four Thirds)” adlı sistem, 17,3 x 13 mm’lik boyutuyla geleneksel 35 mm’lik filmin dörtte biri kadar bir yüzeye sahip algılayıcısı sayesinde gerçekten “uygun” boyutlu ve uygun kalitede fotoğraf makineleri olarak karşımıza çıktı. Değişebilir objektifler ile algılayıcı arasındaki herhangi bir ayna sistemi bulunmadığından görece ince ve herhangi bir prizmaya sahip olmadıklarından hafif gövdelere sahip olan fotoğraf makineleri kısa sürede fotoğrafçılar tarafından sevilerek yaygın bir kullanıma kavuştular. Prizma ve ayna sisteminin bulunmayışı, bu tür fotoğraf makinelerinin daha küçük ve hafif olmalarının ötesinde daha da ucuz olmalarını sağlamaktadır; çünkü prizma ve ayna sistemleri oldukça pahalı bileşenlerdir. Daha da önemlisi, gövdede hareketli bir ayna sisteminin bulunmayışı, fotoğraf makinesinin daha sessiz ve daha sarsıntısız çalışmasını da sağlamaktadır, çünkü DSLR modellerde çekim sırasında aynanın yarattığı ses ve sarsıntı aynasız sistemlerde yaşanmamaktadır. Aynasız tasarımlar elbette yalnızca Mikro 4/3 standardında algılayıcılar için üretilmediler ve üretilmeyecekler. Daha büyük ve daha küçük boyutta algılayıcılar da bu sınıfa dahil olmaktadır. Film kullanılan dönemde “ayrı bakaçlı makineler” ya da “telemetreli makineler” adıyla anılan “değişebilir objektifli aynasız fotoğraf makineleri”, Mikro 4/3 sistemi sayesinde “bakaçsız” ve “elektronik bakaçlı” modellere de kavuştu.

Değişebilir objektifli aynasız fotoğraf makinelerinin, daha önce incelenen sabit objektifli makinelere göre en büyük avantajları modüler bir yapıya sahip olmaları ve daha büyük yüzeyli algılayıcılar kullanmalarıdır. Her konu için uygun bir objektif kullanımına olanak vermeleri, her türlü ayar mekanizmasına sahip olmaları, video çekim olanakları, yüksek görüntü kaliteleri ile görece küçük ve hafif yapıları, onları küçük boyutlu modeller ile refleks modeller arasında ideal bir konuma yerleştirmektedir. Bu tür sistemlerin bir başka üstünlüğü ise objektiflerinin DSLR modellere göre daha yakına netleyebilme yetenekleridir: Objektifin algılayıcıya yakın konumlanması, bu üstünlüğün temel nedenidir. Klasik bir bakaç sistemine sahip olmamaları bazı kullanıcılar tarafından yadırgansa da, değişebilir objektiflerinin küçük boyutlu ve kaliteli yapıları sayesinde oldukça başarılı görüntüler üreten bu makineler, kolay taşınabilir, hafif ve nispeten ucuz modeller olarak, fotoğraf piyasasının hakimi konumundaki refleks makinelere (DSLR) ciddi birer rakip haline gelmiştir.

Odak çarpanı, kullanılan objektifin odak uzunluğunun bu değerle çarpılması gerekliliğini vurgulayan bir değerdir. Örneğin odak çarpanı 1.5 olan bir fotoğraf makinesinde 50 mm odak uzunluğunda bir objektif kullanılırsa, bu objektifin bakış açısı, 50 mm x 1.5 = 75 mm.’lik bir objektife denk olacaktır. Algılayıcının boyu ne kadar küçükse, odak çarpanı da o kadar büyümektedir ve bu durum objektif tasarımında bazı avantaj ve dezavantajları da beraberinde getirmektedir. Odak çarpanı nedeniyle objektifler, olduklarından daha dar açıyla görmektedirler. Yani tüm objektifler daha “tele” haline gelmekte, geniş açıyla gören objektifler bu özelliklerini yitirmektedir. Aslında objektif aynı görüntüyü arka tarafa iletmekte, ancak algılayıcı boyutu küçük olduğu için bu görüntünün tümünü değil, kendi boyutu kadar olan bölümünü kaydedebilmektedir. Bu durumda, objektif sanki daha dar açıyla görüyormuş gibi bir izlenim doğmaktadır.

Mikro 4/3 sisteminde objektiflerin bayonet çapının 50 mm’den 44 mm’ye inmesi (yani 6 mm azalması) objektiflerin boyut bakımından gözle görülür ölçüde küçülmesini sağlarken; ağırlık bakımından neredeyse yarı yarıya hafifleme sağlanmıştır. Bu da daha kolay taşınabilir, küçük, hafif, hızlı, sessiz ve değiştirilebilir objektifli bir fotoğraf sistemi anlamına gelmektedir. Bunun yanında, objektif ile algılayıcı arasındaki mesafenin azalmasının, optik performansı arttırması gibi daha da önemli bir sonucu daha bulunmaktadır.

Değişebilir objektifli aynasız sistemlerin en büyük avantajının küçülen boyutlar ve azalan ağırlık olduğu kesindir. Bir örnek vermek gerekirse, aynı odak uzunluğu ve diyafram değerine sahip Four Thirds (4/3) DSLR sisteminin objektiflerine göre, Mikro 4/3 objektiflerin yaklaşık olarak yarısı ağırlıkta üretilebilmektedirler. Uzunluk ve çap olarak yarısı kadar azalmasalar da, ağırlık olarak %50’ye varan oranlar söz konusudur. Bu tür sistemlerin gövdeleri de benzer oranlarda küçülüp hafiflediklerinden, DSLR modellere göre çok daha kolay taşınabilmektedir. Değişebilir objektifli aynasız sistemlerin kullanım bakımından en çok yadırganan özellikleri, ayna sistemi ortadan kalktığı için göze kadar ulaşan optik bir görüntüye sahip olmamalarıdır.

Telemetre sistemi gövdenin bir köşesinde bulunan bir camdan giren ışığın iki ayrı prizmadan (ya da aynadan) yansıtılarak yeniden aynı düzlem üzerinde buluşturulması ilkesine dayanır. Netleme halkası ile ilişkilendirilen düzenek, kullanıcının bu halkayı sağa ve sola çevirmesiyle iki görüntüyü birbirine yakınlaştırır ya da uzaklaştırır. İki görüntü üst üste çakıştığında netlik sağlanmış olur ve fotoğraf çekilebilir. Bu işleme yardımcı olmak adına, prizma ya da aynalardan biri kolay fark edilmeyi sağlayan renkli bir filtre ile donatılmıştır. Yalnızca gözün seçiciliğine dayalı bir netleme sistemi olan telemetre, otomatik netleme sistemlerine uyarlanamamaktadır ve daha da kötüsü zoom yapabilme yeteneği bulunmamaktadır.

NX sisteminin en büyük avantajı modüler yapıdır. EVF bakaçları yüksek çözünürlüklüdür ve herhangi bir bakaç barındırmayan NX100 gövdesine ek olarak bir elektronik bakaç takılabilmektedir. Benzer şekilde çeşitli flaşları, konum belirlemede kullanılan GPS cihazları, Schneider ortaklığıyla geliştirilen kaliteli objektifleri ile NX sistemi her geçen gün genişlemekte olan bir sistemdir. Firmanın “i-function” adını verdiği, objektife entegre edilmiş olan akıllı yazılım sayesinde ISO, enstantane ve diyafram değerleri hızlı bir şekilde değiştirilebilmekte ve çeşitli program modları da ikonografik yapıları sayesinde kolayca seçilebilmektedir. Daha çok “fotoğrafa yeni başlayanları” hedefleyen bu akıllı sistem, NX’in hedef kitlesi konusunda da bilgi vermektedir.

GXR sisteminin en büyük avantajı, küçük boyutlarıdır. Özellikle gövdenin boyutu kompakt fotoğraf makineleri kadardır. Objektif modüllerinin boyutları da yine oldukça küçüktür ve fotoğrafçı küçük bir çanta içinde tüm sistemi taşıyabilebileceği gibi  dilerse 28-300 mm eşdeğeri tek bir objektifle tüm sistemi boynunda bütün gün taşıyabilmektedir (28-300 mm ve gövde birlikte yalnızca 360 gr ağırlığındadır). Sistemin bir başka önemli avantajı, algılayıcının yüzeyine toz yapışma olanağı olmamasıdır. Değiştirilebilir objektifli tüm sistemlerde gövde içine giren tozların algılayıcıya yapışarak görüntüleri bozduğu bilinen bir gerçektir. Oysa Ricoh’un GXR sisteminde algılayıcı objektif modülünün içinde kapalı bir ortamda bulunduğundan yüzeyine toz yapışma derdi yoktur; algılayıcı her zaman temiz kalır. Ayrıca, diğer değişebilir objektifli aynasız sistemlerin ortak avantajı olan objektiflerin daha yakına netleyebilme özelliği GXR sisteminde zirveye ulaşır ve çoğu objektifte 1 cm’ye dek yakına netleyebilme olanağı bulunur. Bir başka olumlu özellik ise objektif ile algılayıcının tam uyumudur. Her objektif, hemen arkasında yer alan algılayıcının özelliklerine göre tasarlandığı için diğer sistemlerde sık sık yaşanan “keskinlik kaybı” ya da “renk saçılmaları” gibi olumsuz etkiler bu sistemde minimum düzeydedir.

Büyük format fotoğraf makineleri genellikle stüdyolarda kullanılmaktadır.

Büyük format makinelerinden stand-up kamera diye bir kamera türü bulunmamaktadır.

Fotoğraf makinesinde ön ve arka standart varken ara standart diye bir parça bulunmamaktadır.

Sayısal görüntü arkalıklarında kaydırarak pozlandırma diye bir öge bulunmamaktadır.

Distorsiyon biçim bozulmasıdır.

Kaydırma hareketleri perspektif kontrolünü sağlamaktadır.

Objektif düzlemine yaptırılan hareketler görüntü netliğini ayarlama işini düzenlemektedir.