SAYISAL FOTOĞRAF BASKI TEKNİKLERİ

Çoktonlu Görüntüler: Hiç şüphesiz, üretilen her görüntünün tire olduğunu söyleyemeyiz; birden fazla ton ve renk değeri taşıyan görüntüler de bulunmaktadır. Yalnızca piksellerde yer alan 0 ve 1’ler ile bu renk ve tonlar oluşturulamaz. Bu nedenle pikseller sekiz kademede tanımlanmış ve bit adı verilmiştir. 8 bitin ikili kombinasyonu ile 256 varyasyon elde edilebilir. Bitlerin her biri de 0 ve 1 değeri taşır; bu değerlerle de 256 farklı ton oluşturulabilir. Bu 8 bit, 256 kombinasyon içinde birleşerek tek bir pikseli oluştururlar. Neden 8 bit ve 256 kombinasyon sorusunun cevabı ise insan gözüdür. İnsan gözü tek bir rengin 200 tonunu ayırt edebilir; 200’ün altındaki ton geçişini kademeli bir geçiş olarak algılar. Dijital ortam için ise “Bilgisayarda, tonlar ikinin kuvveti olarak ifade edilir; yani ikili sistemin ikisi ve bir pikseli oluşturan 8 bitin matematiksel ifadesi 28’dir, o da 256’ya eşittir. 27 ise 128’dir ve bu insan gözüne yeterli ton geçiş kali-tesini veremez. 27,5 gibi bir ifade olamayacağı ve bilgisayar bunu gerçekleştiremeyeceği için 28 ifadesi kullanılır. Grayscale ya da çok tonlu belgeler 28 yani siyahın 256 tonunu taşır.” biçiminde bir tanımlama yapılabilir.

Çözünürlük, görüntü kalitesinin, detaylarda yer alan keskinlik düzeyinin bir ifadesi olarak tanımlanabileceği gibi, görüntüyü oluşturan birimlerin tanımlama kapasitesi ya da gücünü oluşturan unsur biçiminde de açıklanabilir. Sözlük anlamı ise “belirli bir alan içindeki öge sayısı” olarak açıklanabilir. Baskı teknolojileri açısından bakıldığında çözünürlük birçok farklı ortam ve üretim biçimi için kullanılır. Örneğin masaüstü yayıncılık alanı için yaygın olarak temel oluşturan üç çeşit çözünürlük ortamı ve çözünürlük tanımlaması vardır.

LPI (Line Per Inch) Her inç kare içinde yer alan ya da kullanılan çizgi sayısını vermektedir. Bu ifadede çizgi sözcüğünün kullanımı ile anlatılmak istenen şey tram kavramıdır. Tram nokta, çizgi ya da herhangi bir nokta çeşidi de olabilir. Bu tanım içindeki çözünürlük ifadesi bize tram kullanımının sıklığı hakkında bilgi vermektedir. Ölçüm birimi tanımının inç üzerinden yapılmasının nedeni, dijital üretim, tasarım ve baskı süreçlerinde tanımlamanın inç birimi kullanılarak yapılmasıdır. Burada sözünü ettiğimiz yazılım, donanım ortam ve ürünlerini geliştiren ülkelerdeki ölçü sistemi metrik sistem değildir; bu ülkeler, inç ölçü birimini kullanmaktadırlar.

Tarama Çözünürlüğü Herhangi bir görüntünün taranarak dijital ortama aktarılması çok dikkatli ve özenle gerçekleştirilmesi gereken bir süreçtir; belgenin sahip olacağı özelliklerin belirlendiği aşama burasıdır. Doğru ve kaliteli bir üretim sürecinin sağlanabilmesi için yapılacak işlemlerin kurallara ve tekniğine uygun biçimde ve kusursuz olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Belgelerin tarama özellik ve çözünürlüğü belirlenirken hangi boyutlarda basılacağı bilinmeli, öngörülmeli, büyütme ve küçültme oranları da dikkate alınmalıdır. Teknik açıdan baskı filmi hazırlamada ilk aşama “scanning-tarama” işlemi ile başlar. Burada dikkat edilecek nokta tarama çözünürlüğüdür (rezolüsyon); bu, uygulama süreci hatalı işlemin fazla yaşandığı konulardan biridir.

PDF (Portable Document Format) PDF (Taşınabilir Doküman Formatı), Adobe Systems tarafından oluşturulmuş bir dosya formatıdır. Dosya PDF formatında kaydedilirse, kullanıcı herhangi bir masaüstü yayıncılık yazılımına sahip olmasa bile Adobe Acrobat Reader yazılımıyla açılabilir. Ayrıca günümüzdeki birçok program PDF dokümanlarını rahatça açabilmektedir. PDF sadece basım sektörü için değil internet ortamında da yaygın olarak kullanılmaktadır. PDF formatı aslında vektör tabanlı kayıt formatıdır. Bununla beraber piksel bazlı görüntüler de sağlıklı bir şekilde görüntülenebilir. Bir fotoğraf ve görüntünün direkt PDF olarak kaydedilmesi çok uygun değildir. Sayfa mizanpajı ve grafik tasarım çalışmaları, fotoğraf, çizim, yazı, font gibi ögeleri bir arada bulunduran dokümanlardır. Pdf bir dokümanda, yapılan çalışma taşınırken eksik ya da unutulmuş ögesi kalmaz; bir bütün olarak taşınabilir. PDF dosyaları, yazıcılar ve kalıp çıkış cihazları tarafından en çok kullanılan dosya biçimidir.

En Yakın Komşu (Nearest Neighbor) İnterpolasyon Boyut değiştirme için işlem yapıldığında, boşluklar oluşmaktadır. Bu işlem nedeniyle oluşan boşlukların interpolasyonu için en yakında yer alan ve “komşu piksel” olarak tanımlanan piksellerin kopyası kullanılır. Çok hızlı gerçekleştirilen ve sonuç elde edilebilen bir yöntem olarak tanımlanabilir. Kalitesinin çok düşük düzeyde olması ise, olumsuz yanıdır. Elde edilen görselin kontrast düzeyi de genellikle çok düşük düzeydedir

I-Görüntünün keskinleştirilmesi,  III-Göze çarpan sorunların düzeltilmesi, IV-Baskı için başlangıç ve bitiş noktalarının ayarlanması, V-Ton değeri ve renklerin ayarlanması, sorunlu görüntülerin düzeltilmesi için yapılabilecek işlemler arasında tanımlanabilir.

II.RGB-CMYK dönüşümünün yapılması ise düzeltme işlemi değil, baskı için izlenmesi gereken standart bir süreçtir.

‘Siyah-Beyaz Menüsü’nde İşlem Renkli fotoğrafları siyah beyaza dönüştürme, gerek teknik zorunluluklar gerekse sanatsal beklentiler amacı ile çok yapılan bir işlemdir. Örneğin eğer bir fotoğraf gazete iç sayfalarında basılacaksa teknik olarak siyah beyaz olmak zorundadır. Böyle bir durumda fotoğraf “convert to profile” menüsünden uygun gri ton ICC profili seçilerek direkt olarak çevrilebilir. Bununla beraber sanatsal amaçlarla ya da görsel algı yaratmak beklentisiyle siyah beyaza çevirme yapılacaksa fotoğraftaki renk değerlerinin tümü kaybedilmeden çevrim esastır. Sadece siyah mürekkep ile yapılan baskılar görsel olarak yüksek kalitede bir sonuç vermezler. Bakıldığında siyah beyaz olan ama içinde CMYK tonlarını barındıran fotoğraflar ise göze doğal geldiğinden daha çok tercih edilecektir. Yukarıda Hue/Saturation menüsünden bu işlem yapılabileceği gibi çok daha detaylı olarak “Black&White” menüsünden yapılabilir. Menü açıldığında RGB ve CMYK için ton ayar sürgüleri görülecektir. Buradan yapılan ayarlar ile siyah beyaza çevirme sebebi ile zayıf kalan ya da görülmeyen tonlar arttırılabilir. Aynı şekilde çok baskın olan tonlar ise düşürülüp fotoğraftaki denge ve kontrastlık gibi beklentiler karşılanabilir. Tint kutucuğu işaretlendiğinde ise sepya gibi değişik ton efektlerinin verilmesi mümkün hale gelmektedir.

Library/Kütüphane Modülü Library modülünde fotoğrafların programa aktarıldığı/import edildiği depolandığı, meta/exif verilerinin görülebileceği, genel bilgi alınan modüldür. Develop/Geliştirme modülü, renk ve tonu ayarlamak veya fotoğrafları yaratıcı bir şekilde işlemek içindir. Map modülü, coğrafi etiketleme için olan bölümdür. Slayt Show, Print ve Web modülleri ise fotoğrafların sunum ve gösterim işlemleri içindir.

JPEG (Joint Photographic Experts Group) Joint Photographic Experts Group tarafından standartlaştırılmış bir sayısal görüntü kodlama biçimidir. Hem sıkıştırma hem de kayıt formatıdır. JPEG sıkıştırma uygulaması, fotoğrafın yapısını oluşturan piksellerde, algılanması için zorunlu olmayan detayları bulup atan ve bu yöntemle görüntüyü sıkıştıran bir formattır; bu özelliği nedeniyle de kayıplı formatlardan biri olarak tanımlanır. Kaybolan ayrıntılar ve sıkıştırma oranı arasında bağlantı bulunduğundan bu dengeyi iyi korumak gerekmektedir. JPEG formatı CMYK, RGB ve grayscale, duotone destekler ancak transparanlığı desteklemez. Görüntü yüksek kalite ayarları ile kaydedilirse çıkarılmış kaliteden kayıp azdır. JPEG görüntüdeki yakın tonları sıkıştırma derecesine göre tek bir ton olarak yazar. Kaybedilen detayların geri getirilmesi söz konusu olmadığından dosyanın bir kopyası mutlaka alınmalıdır. 117

İlgili konuyu dikkatle yeniden okuyunuz.

Bitmap görüntülerde sıfır değeri taşıyan piksel Beyaz ya da transparan gözükür

İnsan gözü tek bir rengin 200 tonunu ayırt edebilir

8 bit, 256 kombinasyon içinde birleşerek tek bir pikseli oluşturur

çözünürlük görüntüyü oluşturan birimlerin tanımlama kapasitesi ya da gücünü oluşturan unsurdur

Bilgisayar aracılığı ile yapılan baskı ya da çıkış alma işlemlerinde, tram sıklığı LPI ile belirtilir

FM tram için kalite faktörü 1 alınmalıdır. Büyütme ve küçültmelerde bu değerler aynı oranda büyütülüp küçültülmelidir.

PostScript yazı ve resimleri çözünürlüklü bitmap grafiklere çeviren donanım ya da yazılımdır.

Bicubic İnterpolasyon

İnterpolasyon bir görüntüyü düzeltip iyileştirmek için izlenmesi gereken aşamalardan biri değildir

Healing Photoshop programında görüntünün üzerinde istenmeyen leke ve ayrıntılar, çapakları, görüntüde istenmeyecek unsurları temizlemekte esneklik ve kolaylık sağlayarak yumuşak ve doğal bir sonuç elde etmeyi sağlayan araçtır