SANAYİDE ENERJİ EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 8

Sanayi sektörü ülkenin yapısına bağlı olmakla birlikte nihai enerji tüketimi içinde en büyük paya sahip sektördür. Türkiye’de de benzer bur durum söz konusudur. Türkiye’nin2008 yılında sanayi sektörünün nihai enerji tüketimindeki payı yaklaşık %37, elektrik üretimindeki payı ise %55’tir. sanayide enerjinin verimli kullanımı üretim maliyetlerini doğrudan etkilemesiyle birlikte, günümüzde hızla yayılmaya başlayan çevresel kirlilik, küresel ısınma ve etkileri yönüyle de önemlidir.

Enerji, ifllevsel olarak sanayiden toplumsal yaflama, de¤iflik formlardaki enerjinin üretimini, dönüflümünü, iletimi ve kullanımını, mümkün olan en az kayıpla gerçekleştirmek için çalışır. Teknik anlamda enerji, üç temel amaç için kullanılır. Bunlar; mekanik veya elektrik enerjisinin elde edilmesi amacıyla güç tesislerinde, ısınma amacıyla ısı tesislerinde ve her tür üretim maksadıyla üretim tesislerinde kullanımdır.

Sıcaklık (T), bir maddenin ısıl durumunu ve onun bir madde ile temas ettiğinde enerji değişim kabiliyetini gösterir. Sıcaklığı, enerji hareketini tanımlamada bir ölçüt olarak da değerlendirmek mümkündür.

Termometreler suyun kaynama ve donma noktalarını referans alarak ölçeklendirilmişlerdir. Dünyada değişik ölçü sistemlerinin en çok kullandığı ölçekler.Celsius (°C), Fahrenheit (°F) ve Kelvin (K)’dir.

Basınç (P),bir akışkan tarafından birim alana dik yönde uygulanan kuvvettir.

Bir sistemde enerji iki temel özellikle ifade edilir. Bu iki temel özellik iş ve ısıdır.

Entropi
Entropi en temel flekliyle, enerji analizleri referans alındığında sistemlerin neden
olduğu kayıplar için nicel bir tanımlamayı ifade etmektedir.

Yanma işleminde, yanma üç temel parametre ile tanımlanır. Bu parametreler
yanma sıcaklığı, türbülans ve zamandır. Bu parametreler aynı zamanda yanma verimliliğinin
sağlanmasında önemli parametrelerdir.

Sankey diyagramı, sisteme enerji giriş çıkışı ile enerji miktarlarının şematik olarak gösteren diyagrama verilen isimdir.

Zorlanmış dolaşımlı sistemler,daha çok birbirinden uzakta bulunan dış taze hava ve atık hava kanalları uygulamalarında kullanılmaktadır. Bu tür ısı değiştiricileri birbirlerine borularla bağlanmış olup iki ısı değiştirici arasındaki ısı alışverişi, borularda dolaşan bir akışkan aracığıyla gerçekleşmektedir.

Toplam ısı transferini arttırmak amacıyla higroskopik döner ısı değiştiricileri kullanılmaktadır. Higroskopik ısı değiştiricilerinde transfer edilen enerji miktarı diğerlerine göre %30-40 daha fazla olabilmektedir.

Plakalı tip ısı değiştiricileri, levhalı ısı değiştiricileri olarak da anılmaktadır. Bu tür ısı değiştiricilerinde birbirine paralel olarak sıralanmış ve contalarla ayrılmış ince levhalar bulunmaktadır.

Enerjisini verecek olan sıcak akışkan alt kanallardan birinden geçerek yukarıya doğru giderken, enerji alacak olan soğuk akışkan üstteki bir kanaldan geçerek sıcak plakaların arasından aşağıya doru yönlendirilmektedir.

Sanayide yaygın olarak kullanılan enerji geri kazanım sistemlerinden
bir tanesidir. Ekonomizörler genellikle kazan besleme suyunun ön ısıtılmasında kullanılmaktadır. Kazan besleme suyu bacadan dışarı atılan atık gaz ile ön ısıtılmaktadır.Böylece kazanda besleme suyunu ısıtmak için daha az enerji kullanılmış olacaktır.

Çelik ve dökme demirden imal edilen reküperatörler, metalik reküperatör olarak anılmaktadır. Bu tip reküperatörlerin en önemli avantajı %0,1 mertebelerine kadar düşen kaçak oranlarıdır.

Sanayide atık madde üreten tesislerde, bu maddelerin enerji kaynağı olarak yakılmasında bazı noktalar göz önüne alınmalıdır.

Burada üretilen günlük atık maddenin hacimce yoğunluğu önemlidir. Günlük atık maddenin hacmiyle yoğunluğu çarpılarak, bir günde üretilen atık madde kütlesi hesaplanabilmektedir.

Sıvıdan sıvıya ısı pompası uygulamasında atık sudan yararlanılır. 
Evaporatör atık sıvının olduğu bölgeye yerleştirilir. Atık sıvının enerjisini
alan akışkan burada buharlaşır. Kondenserde soğuk su ile karşılaşan akışkan yoğuşarak enerjisini suya verir.

Kalorifik değer bir kilogram maddenin MJ olarak enerjisi olarak tanımlanmaktadır.

Doğru cevap E seçeneğidir. Buhar gaz halde olan suya verilen isimdir. Bundan dolayı belli bir basınçta ısıtılan suyun sıva halden gaz hale geçmesiyle elde edilir.