SANAYİ EKONOMİSİ

Birbirlerine yakın ikame malları üreten firmalardan oluşan her alt grup birbiri ile doğrudan rekabet eden satıcı gruplarını oluşturmakta ve bu alt gruplara endüstri adı verilmektedir. Başka bir deyişle ortak alıcı grubuna hitap eden ve yakın ikame malları üreten satıcılar grubuna endüstri denilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Rekabetçi endüstrilerde çok sayıda alıcı ve satıcılar, belli koşullar altında hiçbir engel
olmadan mübadelede bulunurlar. Çok sayıda özdeş firmaların bulunduğu rekabetçi
endüstrilerde fiyat kısa dönem marjinal maliyete eşittir. D seçeneğinde verilen ifade monopolcü rekabet piyasasına ait bir özelliktir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Konglomer: Bir firmanın varlıklarının ya da kontrol gücü sağlayan hisse payının başka bir firma tarafından satın alınmasıdır. Yatay birleşmede firmalar aynı malları üretirler. Dikey birleşmede firmalardan biri diğerine ürün arz eder. Eğer firmalar tamamen ilgisiz endüstrilerde faaliyette bulunuyorlarsa konglomer bir birleşme söz konusudur.

Genellikle piyasa yapısını belirleyen nitelikler şöyle sıralanabilir.
i. Piyasadaki satıcıların birbirleri ile ilişkileri
ii. Alıcıların birbirleri ile ilişkileri
iii. Satıcılarla alıcılar arasındaki ilişkiler
iv. Piyasadaki satıcıların potansiyel satıcılarla ilişkileri

Standart Endüstri Sınıandırma (SIC) kod sistemi sürekli genişleyen ürün ve hizmet yelpazesini tam olarak temsil etmekte yetersiz kaldığı için 1997 yılından itibaren yerini daha da geliştirilmiş bir sistem olan Kuzey Amerika Endüstri Sınflandırma Sistemi (North Amerikan Industry Classification System - NAICS) koduna bırakmıştır. Bu yeni 6-rakamlı kodlama sistemi aslında yeni endüstrileri ve üretim aşamalarını da sınflandırabilen ve Meksika, A.B.D. ve Kanada’dan oluşan Kuzey Amerika ülkelerinin üçünde de ortak olarak kullanılan yeni bir SIC kodu türüdür.

Monopolcü bir endüstride fiyat marjinal maliyetin üzerindedir. Kısa dönemde kâr
pozitif veya negatif olabilir, fakat uzun dönemde kâr pozitif veya sıfırdır.

Rekabet koşullarının olmadığı piyasa yapılarının işleyişi önemli ölçüde X-etkisizliklerine neden olabilir. X-etkinsizliği piyasa gücü ile doğrudan ilişkili bir kavramdır. Çıktı değerini azaltmadan bir malın çıktı değerini arttıramıyorsa bu durumda X-etkinliği söz konusudur. X etkinsizliğine neden olan, istikrarsızlık, enflasyon ve reklam gibi unsurlardan kaynaklanan israflar daha çok oligopol şartlarında ortaya çıkmaktadır. X etkinsizliğine neden olan bir başka unsur reklam ve satış çabalarından kaynaklanan israflardır.

Bir firmanın üretimindeki gelişme, piyasadaki payının artışı ve verimlilik artışı genelde;
i. Emek faktörünün yeteneklerinin gelişimine
ii. Sermayenin artışına
iii. Teknolojik gelişmeye; daha iyi sermaye malının kullanımına
iv. İyi bir yönetime; mevcut kaynakların optimal kullanımına
v. Hükûmet politikalarına bağlıdır.

Üçüncü tür AR-GE ise taklittir, (imitation). Burada yeniliğin başkaları tarafından kopya edilmesi süreci gözlemlenir. Taklit bir piyasada yavaş veya çok hızlı gerçekleşebilir. Taklit yenilik yapmaktan daha kolay ve güvenilir bir faaliyettir.

ISO 9001: Tasarım/Geliştirme, Üretim, Tesis ve Hizmette Kalite Güvencesi modelidir.

ISO 9005: Kalite ile ilgili temel terimleri ve tanımları içeren sözlüktür.

Firmalar AR-GE yanında yaparak öğrenme (learning by doing) süreci çerçevesinde kendi üretim tekniklerinde ve verimliliklerinde gelişme yaratabilirler.

Serbest piyasa ekonomisi:Kaynak dağılımını etkileyen kararların önemli bir kısmının bireysel hane halkları ve kamu dışında yer alan özel firmalar tarafından alındığı ekonomilerdir. Doğru cevap C'dir.

Üretim faktörlerini istihdam ederek, hanehalklarına, diğer firmalara ya da devlete satılacak olan mal ve hizmetleri üreten birime firma adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Kâr; malların satışından elde edilen gelirle, sermayenin fırsat maliyetini de içeren girdilerin değeri arasındaki fark. Bu nedenle pozitif kârlar ekonomik ya da normalüstü kârlılığı; sıfır kâr ise normal kârlılığı ifade eder. Kâr (π) sembolü ile gösterilir. Doğru cevap A'dır.

Marjinal maliyet (MC): Üretimi bir birim arttırmaktan dolayı toplam maliyette ortaya çıkan
ek artıştır. Doğru cevap C'dir.

Joseph Schumpeter’e göre yanlış kaynak kullanımının yol açtığı statik etkinsizliğin nisbi önemi, yenilikten kaynaklanan (yeni teknoloji, yeni mallar, yeni organizasyon) rekabetten daha düşüktür. Bu açıdan detaylar incelendiğinde, terazi serbest rekabetçi küçük firmalardan daha çok büyükler tarafında ağır basmaktadır. Schumpeter, öncelikle monopol gücünün gözde çok büyütüldüğünü ileri sürmektedir. Teknik değişme o kadar hızlıdır ki yaratıcı kıyım monopol durumunu çok zaman bozabilmekte veya en azından tehdit etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yoğunlaşma, ekonomik kaynak ve faaliyetler toplamının büyük bir yüzdesinin, bu toplama sahip olan veya kontrol eden birimlerin küçük bir yüzdesi veya birkaç tanesi tarafından kontrol edilmesi veya sahiplenilmesidir. Doğru cevap B'dir.

Bain “Barriers to New Competition” adlı kitabında yüksek kârlılığın sadece yüksek yoğunlaşma ile bağdaştırılmaması gerektiğini savunmuş ve yüksek kârların endüstri içindeki firmaların giriş engelleri ile korunabildiği ölçüde ortaya çıktığını ileri sürmüştür. Doğru cevap A'dır.

Araştırma-Geliştirme (AR-GE) oldukça geniş bir kavram olup firmalarda verimliliği arttıran önemli faktörlerin başında yer almaktadır. AR-GE bilimsel araştırma, ürün geliştirme, üretim tekniklerinde yenileşme ve yönetimin gelişmesi gibi temel unsurları kapsamaktadır. AR-GE faaliyetleri ya spesifik bir şekilde laboratuvarlarda yürütülmekte, ya da üretim sürecinde yaparak öğrenme (learning by doing) yöntemiyle gerçekleşmektedir. Doğru cevap C'dir.