Aof Panel

S

Serbest girişim ne anlama gelmektedir?

Serbest girişim genel olarak iktisadi aktörlerin kendi kararlarını vermesi anlamına gelmektedir.

S

Regülasyon ne demektir?

Regülasyon, genel anlamıyla devlet tarafından iktisadi aktörlerin davranışlarını ya da kararlarını kısıtlamak amacıyla yürürlüğe konulan her türlü politika ve uygulamalardır.

S

Tam rekabet piyasaları nedir?

Tam rekabet piyasaları, tam bilgiye sahip çok sayıda alıcı ve satıcının homojen bir mal için bir araya geldiği idealize edilmiş bir piyasa türünü tanımlamaktadır.

S

Regülasyonların ardında piyasa başarısızlıkları dışında sosyal amaçlı başka gerekçeler de olabilir. Bu gerekçeler nelerdir?

Regülasyon için İktisadi Gerekçeler• Monopol ve Doğal Monopol• Beklenmeyen Kârlar

• Dışsallıklar

• Eksik Bilgi
• Hizmetlerin Sürekliliği ve Ulaşılabilirliği
• Rekabetçi Olmayan Davranışlar ve Yıkıcı Fiyatlama Stratejisi

• Kamusal Mallar ve Ahlaki Tehlike
• Eşit Olmayan Pazarlık Gücü
• Kıtlık ve Tayınlama
• Rasyonelleştirme ve Koordinasyon
• Planlama
Regülasyon için Sosyal Gerekçeler
• İnsan Hakları
• Sosyal Koruma

S

Monopol nedir?

Monopol tek bir üreticinin tüm endüstriye hakim olduğu piyasa türünü tanımlamaktadır.

S

Monopol bir piyasada regülasyon politikası nasıl olmalıdır?

Monopol bir piyasayı, tam rekabet piyasası sonuçları ile karşılaştırdığımızda monopol daha düşük üretim miktarı ve daha yüksek fiyat düzeyine yol açarak gelirin tüketicilerden üreticilere transfer edilmesine neden olmaktadır. Bu durumda olası regülasyon politikası piyasadaki rekabeti arttırmayı amaçlamak şeklinde olacaktır.

S

Beklenmeyen kâr durumu hangi şekillerde ortaya çıkabiir?

Beklenmeyen kâr durumu genellikle iki şekilde ortaya çıkmaktadır. İlkiiyi araştırmanın, planlamanın ve çabanın sonucu olarak ortaya çıkarken; ikincisi ise büyük ihtimalle iyi şansın sonucunda ortaya çıkmaktadır. İlk durumda ortaya çıkan aşırıkârın regülasyonu uygun olmayabilir ve girişimcileri caydırıcı bir unsur olarak değerlendirilebilir. Burada uygulanacak regülasyonlar yatırım sürecindeki iyi araştırma, planlama ve çaba ile orantılı olmalıdır. İkinci durumda ise regülasyon beklentisi ve kamu yararı daha yüksek olabilir.

S

"Dışsallık" nedir?

Dışsallık: Ekonomik birimlerin üretim veya tüketim kararlarında diğer ekonomik birimleri olumlu veya olumsuz etkilemesi sırasıyla pozitif ve negatif dışsallık olarak tanımlanmaktadı

S

"Konjonktürel" ne anlama gelmektedir?

Konjonktürel: Konjonktür ekonomide büyüme ve daralma dönemlerinin dönüşümlü olarak yaşanmasını ifade eder.

S

İşlem maliyeti ne anlama gelmektedir?

İşlem maliyeti: Piyasada mal ve hizmetlerin alım satımı esnasında ortaya çıkan maliyetlerdir.
İşlem maliyetleri oldukça çeşitli olabilmektedir: iletişim maliyetleri, yasal maliyetler, ulaşım maliyetleri ve bilgi maliyetleri vb.

S

Beklenmeyen karlar durumunda yapılacak regülasyonların temel amacı nedir?

Firmaların elde ettiği beklenmeyen kârların faydalarını tüketicilere ve vergi mükelleflerine transfer etmektir.

S

Eşit olmayan pazarlık gücü durumunda yapılacak regülasyonların amacı nedir?

Piyasanın sağlamakta başarısız olduğu hassas çıkarları korumaktır.

S

İktisadi regülasyonlar nelerdir?

• fiyat regülasyonu,
• miktar regülasyonu,
• giriş-çıkış regülasyonu,
• diğer regülasyonlar (kalite ve yatırım regülasyonu)

S

Fiyat regülasyonu nasıl yapılmaktadır?

Fiyat regülasyonunda devlet, firmaların uygulaması gereken belirli bir fiyat veya belirli bir fiyatın alt ve üst sınırlarını beyan ettiği bir fiyat aralığı belirleyebilir. Eğer devlet, monopolün mal veya hizmet için fiyatı çok yüksek belirlediğine inanıyorsa, fiyat regülasyonu ile maksimum fiyatı belirleyerek bu durumu engelleyebilir ve bu sayede toplum refahınıarttırabilir.

S

Miktar regülasyonu nasıl uygulanmaktadır?

Devletler bazı durumlarda üretilen mal ve hizmet arzına yönelik miktar kısıtlamasınagidebilmektedir. Miktar kontrollerinde piyasadaki mevcut firmaların üretim miktarının,düşürülebileceği ve monopol olmalarının sağlanabileceği gibi aynı zamanda piyasaya yeniüreticilerin girmesi de engellenebilir. Miktar regülasyonu yukarıda bahsedilen fiyat regülasyonu olsun ya da olmasın uygulanabilir; yani birlikte ya da ayrı olarak kullanılabilen araçlardır.

S

Regülasyon yöntemleri nelerdir?

• Getiri Oranı Regülasyonu

• Fiyat Tavanı Regülasyonu

• Göreli Rekabet Yöntemi

S

Getiri oranıyla regüle edilen firmanın kullandığı fiziki sermaye ile elde ettiği getiri oranı nasıl hesaplanmaktadır?

S

Averch-Johnson Etkisi nedir?

Averch-Johnson Etkisi: Getiri oranı regülasyonunda firmaların sermayeye aşırı yatırım yapması nedeniyle maliyetlerinin artması durumu olarak tanımlanır.

S

Getiri oranı regülasyonunda düzenleyşcş kurumun görevleri nelerdir?

Adil getiri oranını da belirleyecek olan adil kâr düzeyine karar vermek ve bu getirinin elde edilebilmesini sağlayacak fiziki sermaye düzeyini belirlemek,
Belirlenen kârlılık düzeyinin gerçekleşebilmesini sağlayacak fiyat düzeyini tespitetmek,
Eşitliği sağlayan birden fazla fiyat vardır, bu durumda zorlayıcı bir karar olarak aralarında seçim yapmak.

S

Deregülasyon ne demektir?

Deregülasyon: Regülasyonun tersi bir işlem olarak düşünülebilir; uygulanan regülasyonların kaldırılması veya ihtiyaca göre minimize edilmesidir.

Regülasyon Ekonomisi