Firmalarda Piyasa Gücüne Göre Fiyatlama
Fiyat farklılaştırmasında ideal olan nedir?
Fiyat farklılaştırmasında ideal olanı firmanın alıcılarının herbirine farklı fiyat uygulayabilmesidir. Eğer firma bunu yapabilseydi, malın her birimi için, her tüketicinin ödeyebileceği en yüksek (maksimum) fiyatı uygulardı.
Birinci derece fiyat farklılaştırması nedir?
Her tüketicinin rezervasyon fiyatını uygulamak birinci derece tam (mükemmel) fiyat farklılaştırmasıdır.
Bir firma mükemmel bir fiyat farklılaştırması uygulayabiliyorsa ne olacaktır?
Herbir tüketiciye hangi fiyatı ödemek istiyorsa o fiyat uygulanacağı için artık marjinal hasılat eğrisi ile firmanın çıktı kararı arasında bir ilişki olmayacaktır. Bunun yerine üretilip satılan her ilave birimden elde edilen marjinal gelir o birimin fiyatına eşittir, dolayısıyla bu da talep eğrisi ile gösterilmektedir.
İkinci derece fiyat farklılaştırmasında birim başına fiyat için ne söylenebilir?
Doğrusal olmayan (nonlinear) fiyat farklılaştırması olarak bilinen ikinci derece fiyat farklılaştırmasında, birim başına fiyat sabit olmayıp satın alınan malın miktarına göre değişmektedir.
Üçüncü derece fiyat farklılaştırmasına bir örnek veriniz.
İyi bilinen bir şarap fabrikasının garip bir fiyatlama uygulaması bulunmaktadır. Firma en iyisi olduğunun reklamını yaptığı bir şarap üretmektedir. Bu şarabı (x) markası altında şişesini 60TL dan satmaktadır. Yine bu firma aynı şarabın bir kısmını başka bir marka altında şişelemekte ve tanesini 30TL’den satmaktadır. Bu firma sahibi bunu yapmakla gerçekte üçüncü derece fiyat farklılaştırması uygulamaktadır.
Özellikle gelişmiş batı ekonomilerinde uygulanan kuponlar ve indirim programlarında amaç nedir?
Fiyat farklılaştırmasında yaygın bir biçimde karşılaşılan, özellikle gelişmiş batı ekonomilerinde uygulanan kuponlar ve indirim programlarında amaç; alıcı grupları oluşturmak ve her grubun rezervasyon fiyatını tahmin etmektir.
Zamanlar arası fiyat faklılaştırması nedir?
Zamanlar arası fiyat faklılaştırması, üçüncü derece fiyat farklılaştırması ile ilgili önemli ve sık kullanılan bir fiyatlama stratejisidir. Burada tüketiciler farklı zamanlarda, talebin en çok ile en az olduğu zamanlarda, değişik fiyat uygulamasına tabi tutularak farklı talep fonksiyonlarına sahip farklı gruplar hâline getirilmektedirler.
Çift yönlü tarife nedir?
Tüketici artığını elde etmenin diğer bir yolu çift yönlü tarife uygulamaktır. Burada tüketiciler mal veya hizmetin satın alma hakkını elde edebilmek için önceden bir ödeme yapmaktadırlar. Bu ödemeyi yaptıktan sonra tüketilmek istenen her birim için yeni bir ödeme yapmak zorundadırlar.
Birlikte ve paket halindeki satışlara bir örnek veriniz.
Rüzgâr Gibi Geçti filmini kiralayan firmalar aynı zamanda Jartiyer filmini de kirala- mak zorunda idiler. Diğer bir anlatımla bu iki film birlikte kiralanmaktaydı. Film şirketi bir paket dahilinde kiralama işlemini neden yapmaktadır? Cevabın açık olduğunu düşü- nebilirsiniz. Birinci film büyük bir film iken diğeri önemsiz bir filmdir. İki film bir paket hâline getirilerek önemsiz filmin de kiralanması sağlanmaktadır.
Filmlerin paket hâlinde satılmasının tek tek satılmasına kıyasla kârlı olmasının nedeni nedir?
Nisbi değerlendirilmelerinin birbirinin tersi olmasındandır.
Hem Paket Dahilinde Hem de Ayrı Ayrı Satış Stratejisi (Karma Bundling) nedir?
Şimdiye kadar firmanın iki seçeneğinin bulunduğunu varsaydık; Malları ayrı ayrı ya da birlikte satmak. Ancak üçüncü bir seçenek de malların ayrı ayrı satılabileceği gibi aynı anda paket hâlinde de satılabileceğidir. Paket hâlindeki satışlarda fiyat ayrı satışlardaki fiyatların toplamının altındadır.
Bağlama (Tying) veya Bağlı Satışlar nedir?
Tying mal satışlarının bir bağlantı içinde olduğunu ifade eden genel bir terimdir. Bundling, Tying’in yaygın kullanılan bir şeklidir. Ancak tying farklı şekillerde olabilmektedir. Örneğin, firmanın fotokopi makinesi sattığını düşünelim. Bu makinenin kullanımı ikinci bir malın, burada mürekkebin kullanımı zorunlu kılmaktadır. Birinci malı alan tüketicinin ikinci malı da aynı firmadan satın alması istenir. Bu istek genellikle bir kontrata bağlanır. Burada bundlingi açıklarken kullandığımız örneklerdeki farklılığa dikkat edilmelidir. Bundlingdeki örneklerde tüketici mallardan sadece birini almakla fayda sağlayabilmektedir. Ancak burada birinci malın tüketimi, ikinci mal olmaksızın bir fayda yaratmamaktadır.
Bağlı satışların diğer kullanım alanlarına bir örnek veriniz.
Örneğin, Mobil petrol istasyonlarında sadece mobil yağı satılmasını istemektedir. Yine McDonald’s ismini kullanan firmalar yakın zamana kadar hamburgerden kağıt ambalajlara kadar tüm girdileri kendisinden almasını istemiştir, böylelikle hizmet birliği sağlanmış ve marka ismini korumuştur.
Tam rekabetçi piyasadaki firmalar için reklamın önemini açıklayınız.
Tam rekabetçi piyasadaki firmalar için reklam gerekmemektedir.
Zamanlar arası fiyat farklılaştırmasına örnek veriniz.
Zamanlar arası fiyat farklılaştırmasına diğer bir örnek olarak film satışları gösterilebilir. Film ilk oynadığı yıl yüksek bir fiyattan satılırken üzerinden bir yıl geçtikten sonra daha düşük bir fiyattan satılmaktadır. Yine batı ülkelerinde yayınevlerinin çok sık uyguladıkları bir strateji de; kitabın ilk baskısının iyi kalitede yapılarak yüksek fiyattan satılması, daha sonra kalitesi düşürülerek daha düşük fiyattan satılması zamanlar arası fiyat farklılaştırmasına güzel bir örnek oluşturur.
Talebin yüksek ve düşük olduğu dönemlerdeki farklı fiyatlama ne anlama gelmektedir?
Talebin yüksek ve düşük olduğu dönemlerdeki farklı fiyatlama, üçüncü derece fiyat farklılaştırmasından değişik bir anlam içerir. Üçüncü derece fiyat farklılaştırmasında her bir tüketici grubu için marjinal gelir birbirine, bu da marjinal maliyete eşittir. Nedeni ise farklı gruplara hizmetin maliyeti birbirinden bağımsız değildir.
İki yönlü tarifenin uygulanabileceği alanlara örnekler veriniz.
İki yönlü tarife pek çok örneğe uygulanabilir: Tenis ve golf kulüpleri (yıllık aidat ödersiniz bunun yanında sahaları her kullandığınızda yine bir ödeme yaparsınız). Telefon hizmetleri (Abonman ücreti yanında her telefon görüşmesi için ödeme yapmak durumundasınız). Gillette traş makinesi (Bu makineyi satın alırsanız sadece onunla kullanılabilen jiletleri almak zorundasınız). Polaroid fotoğraf makinesi (Makine için ödeme yaparsınız ve bununla kullanılabilen filmi almak zorunda kalırsınız).
Çift yönlü tarife fiyatlandırmasında firma açısından problem nedir?
Bu tür fiyatlamada firma açısından problem “G” sembolü ile gösterdiğimiz giriş ücretinin ve “P” sembolü ile gösterdiğimiz kullanım ücretinin nasıl belirleneceğidir.
Paket dahilindeki satışlar hangi durumlarda yararlıdır?
Tüketici talepleri heterojen olduğunda, firma fiyat farklılaştırması yapamıyorsa paket dahilindeki satışlar yararlıdır.
Paket dahilindeki satışların etkinliği neye bağlıdır?
Genel olarak paket dahilindeki satışların etkinliği taleplerin ne ölçüde negatif bir ilişki içinde olduğuna bağlıdır. Diğer bir deyişle birinci mal için yüksek rezervasyon fiyatı olan tüketicilerin, ikinci malla ilgili rezervasyon fiyatı düşük olması durumunda (ya da tersi durumda) birlikte satış iyi bir fiyatlama stratejisidir.