SANAT TARİHİ

Doğru yanıt E seçeneğinde verilmiştir

Doğru seçenek C olamalıdır.

Doğru yanıt A seçeneğidir

Doğru yanıt D seçeneğinde verilmiştir

Doğru yanoıt B seçeneğidir.

Roma dönemine ait bir hamam doğru çıkarımdır.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Klasik Dönem heykeltıraşlığı, stilistik ve anatomik gelişim açısından; Erken (MÖ 490-450), Olgun (MÖ 450-420), Zengin (MÖ 420-400) ve Geç (MÖ 400-330) olmak üzere dört evreye ayrılır. Sonraki satırlarda bu evrelere ait öne çıkan sanatçılar ve eserleri genel hatları ile tanıtılmaya çalışılacaktır. Erken Klasik Dönem heykeli, figürlerdeki ciddi yüz ifadesinden dolayı “Ciddi Stil” olarak da adlandırılır. MÖ 5. yüzyılın başlarından itibaren, heykellerin hareketine bağlı duruş ve anatomisi daha gerçekçi bir görünüm kazanmıştır. Dönem özellikleri hem serbest heykellerde hem de mimariye bağlı figürlü kabartmalarda izlenebilmektedir. Geçiş evresi olarak adlandırabileceğimiz bu evrenin önemli eserlerinden biri Aigina Aphaia Tapınağı alınlıklarıdır (MÖ 500-480).Troya Savaşı’nı konu alan kabartmalarda eğilme, düşme, diz çökme veya uzanma gibi farklı duruşlar başarı ile yansıtılmış, boyut ve figürler arasında tutarlı bir uyum yakalanmıştır. Bununla birlikte, figürlerin yüz, saç ve elbiselerinin işlenişinde Arkaik Dönem özelliklerinin devam ettiği görülür.

Başlangıçtan Roma Egemenliğine girdikleri MÖ 2. yüzyıl ortalarına kadar Yunan sanatı; Arkaik (MÖ 7-6.yy), Klasik (MÖ 490-330) ve Helenistik (MÖ 330-30) olmak üzere üslup, teknik ve artistik gelişim açısından birbirini takip eden üç evreye ayrılarak incelenir

Helenistik Dönemde Dinî mimaride ağırlık kazanan diğer eğilim ise daha önceleri bir tapınakla ilişkili olan altarların (sunak), seküler bir nitelik kazanarak bağımsız yapılara dönüşmesidir. Bu tip sunakların en tanınmışlarından biri, Pergamon Helenistik Krallığı’nın merkezinde II. Eumenes (MÖ 197-159) tarafından yaptırılan Zeus Altarı’dır

Klasik Dönem heykeltıraşları için güzellik, bütünü oluşturan parçaların birbiri ve bunların bütün ile olan uyum ve dengesine bağlıydı. Bu açıdan bir sanat eserinin güzelliğini belirleyen en önemli unsurlardan biri orandı. İlk kez bu dönemde, heykeltıraşlar insan vücudunu meydana getiren uzuvların boyutları ve bütün içindeki oranlarının nasıl olması gerektiği konusunda gözlem ve pratiğe dayanan ideal oranlar (kanon) geliştirmişlerdir. Tanrılar, kusursuz kabul edildiğinden, ideal fiziksel vücuda sahip genç erkekler ve sakin görünümlü zarif genç kadınlar olarak gösterilmiştir. Bununla birlikte, yalın ve tanrısal güzelliği bozacağı düşüncesiyle yüzlerde belirli bir duyguyu ifade etmekten bilinçli olarak kaçınılmıştır.

Grotesk: Canlı varlıkların sıra dışı özellikleri ya da tüm özelliklerinin bir arada tasvir edilmesiyle dünyaya ait olmayan canlılara dönüştürülmesi sanatıdır.

Romalı mimarlar tümüyle yeni yapı tipleri oluşturmanın dışında, tiyatrolar gibi eski yapılara da yenilikler getirmişlerdir. Roma tiyatrosunu Yunan örneklerinden ayıran en belirgin farklılık, yapının konumlandırılması için doğal bir yamaca ihtiyaç duyulmaması ve seyircilerin dış dünya ile bağlantılarını kesen yükseltilmiş sahne binalarına sahip olmasıdır.

Roma Collesium Amphitiyatrosu, Roma toplumsal yaşamının önemli bir parçası olan gladyatör dövüşleri ve kalabalık gösteriler için tasarlanmıştır. Tiyatro planından uyarlanmış olan amphitiyatrolar, Roma toplumsal yaşamının önemli bir parçası olan gladyatör dövüşleri ve kalabalık gösteriler için tasarlanmıştır. Bilinen en erken tarihli örneklerden biridir. Cevap A seçeneğidir.

MÖ 80’de inşa edilen Pompeii Amphitiyatrosu’dur. Amphitiyatroların en görkemli ve tanınmış örneği ise başkent Roma’daki Collesium’dur. Günümüze iyi durumda ulaşabilmiş 188mx156m ölçülerindeki bu etkileyici bina, İmparator Nero’nun sarayının (Domus Aurea) bulunduğu alana inşa edilmiştir. Yapımı yaklaşık 10 yıl süren Collesium’un inşasına MS 80’de başlanmıştır

Roma döneminde heykel, imparatorluk propagandasının önemli bir aracı olmuştur. İmparator Augustus zamanına ait serbest heykeller ve büstlerde, Klasik Dönem Yunan sanatının idealizasyonuna öykünen bir eğilim kendinî açıkça belli eder. Augustus’un (MÖ 27-14) Primaporta olarak adlandırılan heykelin ilk bakışta, bir tanrıyı mı, yoksa bir insanı mı betimlediği belli olmayabilir. Yüz ve duruş tanrısallaştırılmış bir idareciyi gösterir. İmparatorun idealize edilmiş kahramansal duruşu Yunan heykeltıraş Polykleitos’un Doryphorosu’ndan türetilmiş gibidir ve baş Helenistik Dönem portrelerine yaklaşmaktadır.

Roma resim sanatı hakkındaki bilgilerimiz, ağırlıklı olarak duvar resimleri ve mozaiklerine dayanır. Antik kaynaklardan, MÖ 2. yüzyıldan itibaren kamu alanlarında ve zafer alaylarında savaşa ilişkin sahnelerin betimlendiği büyük boyutlu resimlerin sergilendiği bilinmektedir. Fakat bunların hiçbiri günümüze gelememiştir. MS 79 yılında infilak eden Vezüv Yanardağı’nın külleri altında kalan Pompeii ve Herculaneum’da açığa çıkartılan duvar resimleri ve mozaikler, Roma resim sanatının gelişim evrelerini takip edebildiğimiz en ünlü ve nitelikli örneklerdir.

Helenistik Dönem heykeltıraşlığının bir diğer ünlü eseri, Laokoon ve oğullarının yılanlar tarafından öldürülüşünü tasvir eden heykel grubudur.  Orijinali MÖ 3. veya 2. yüzyıla ait olan heykel grubu, Rodoslu heykeltıraşlar Hagesandros, Athenadoros ve Polydoros tarafından yapılan daha geç tarihli bir kopyasından tanınır. Rahip Laokoon ve oğullarının Apollon tarafından gönderilen yılanlarla mücadelesinde, figürlerin acı ve ıstırap dolu yüz ifadeleri, gergin vücutları ile uyum içindedir. Merkezde Laokoon’un yer aldığı bu piramidal kompozisyon tek bir bakış açısından izlenmek üzere tasarlanmıştır ve göz tek bir noktaya veya figüre odaklanmadan, rahip ve çocuklarının acı dolu çaresiz çırpınışları arasında hareketleri takip eder.

Roma tapınak mimarlığının oluşumunda, Orta İtalya’nın köklü uygarlığı olan Etrüsk dinî mimarlığının payı büyüktür. Roma’da inşa edilmiş en erken tarihli tapınak olan Capitolium Tepesi’ndeki Jupiter Tapınağı’nda (MÖ 509), Veii, Sovana ve Volsinii gibi Etrüsk merkezlerindeki örnekler model alınmıştır. Bu tapınakların görünümü ve yapısal ögeleri ilk bakışta Yunan tapınaklarını hatırlatmakla birlikte, plan ve mekân düzeni açısından belirgin farklılıklar taşır.

İmparator Hadrianus zamanında (MS 118-125) Roma’da inşa edilen Pantheon (Yunanca tüm tanrılar anlamına gelmektedir) dur. Dünya mimarlık tarihinin en ünlü anıtlarından biri olan yapı, ününü kusursuz kubbe tasarımına borçludur (Resim 3.15). Zeminden kubbenin en yüksek noktasına kadar devam eden yay tam bir küre oluşturur ki bu mimarlık tarihi için bir ilktir. Ancak asıl zorluk bunun büyük ölçekte uygulanması olmuştur. İçten ve dıştan daire (rotond) planlı tapınak, 43,2 m çapında bir kubbe ile örtülmüştür.