SANAT TARİHİ

Athena Parthenon Tapınağı.

"Atina Akropolü, Klasik Dönem mimarlığının karakteristik özellikleri ve eğilimlerinin en iyi takip edilebildiği yerlerin başında gelir. Buradaki yapıların hiç
kuşkusuz en dikkat çekeni, dönemin en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilen Athena Parthenon Tapınağı’dır ".

Antik Çağ’ın en önemli mimarlık tarihçisi sayılan Vitruvius’a göre, bu uygulamanın mucidi Anadolulu mimar Hermogenes’tir.

"Heykellerde omuzlar geniş, bel ince, kalça dardır, gözler iri ve badem biçimlidir.
Adaleler ve saçlar belirtilmiş olmakla birlikte tam bir doğallık yansıtmazlar. İnci
taneleri şeklinde işlenmiş peruğu anımsatan uzun saçlar genellikle bir bantla bastırılmıştır. Saçların bu stilize görünümü Klasik Dönem’e kadar devam etmiştir".

Bol kıvrımlı elbiseler, vücudun farklı yönlerde zıtlık oluşturacak biçimdeki zor duruşları ve ifade dönem heykeltıraşlarının asıl ilgi kaynaklarıdır. Acı,
korku, keder ve sevinç gibi ifadeler ve bu duygularla uyumlu zaman zaman abartılı hareketler nedeniyle, heykelde Helenistik Dönem Barok’u olarak adlandırılan bir sanat anlayışını yansıtırlar.

Helenistik Dönem’de artarak devam etmiştir. Çıplak olarak gösterilmekten kaçınılan tanrı ve tanrıçalar, artık ölümlü insanlara dönüşmüştür. Kayalık üzerinde çıplak biçimde uyuyan Satyr veya Pan’ın (orman perileri) pervasız duruşu veya banyo yapmak üzere çömelmiş Aphrodite, artık bir tanrıdan öte insani yönleri öne çıkan figürlerdir.Heykeltıraşlar tasvir edilen figürlerin kıyafetlerinde dış etkenlerin yansıtılması konusunda da oldukça başarılıdır. Samothrake (Semadirek) Adası’nda bir deniz zaferinin anısına dikilmiş olan Zafer Tanrıçası Nike heykeli (MÖ 200-180), sanatçıların bu konuda
ulaştığı yüksek teknik ve artistik düzeyi en iyi yansıtan eserlerden biridir.

"Roma mimarlığını, kendinden önceki Yunan mimarlık geleneğinden ayıran en belirgin farklılık, daha çok cephelerin görünümüne ağırlık veren ve iç mekân tasarımını ikinci plana iten önceki anlayışı değiştirmesi olmuştur. Romalı mimarlar cephelerle ve iç mekân arasında boyut, oran ve süslemeleri ile daha  uyumlu ve görkemli bir mimarlık anlayışı ortaya koymuştur".

"İmparatorluk Dönemi mimarları, Yunan ve Roma tapınak mimarlığına özgü planlar dışında, daha öncesinde var olmayan yeni plan şemaları da geliştirilmişlerdir.Bunlardan hiç kuşkusuz en dikkat çekeni İmparator Hadrianus zamanında(MS 118-125) Roma’da inşa edilen Pantheon (Yunanca tüm tanrılar anlamına gelmektedir) dur. Dünya mimarlık tarihinin en ünlü anıtlarından biri olan yapı, ününü kusursuz kubbe tasarımına borçludur".

"Amphitiyatroların en görkemli ve tanınmış örneği ise başkent Roma’daki Collesium’dur".

Cumhuriyet Dönemi, Roma sanatında ağırlıklı olarak Etrüsk, Güney İtalya ve Sicilya’daki Yunan koloni kentlerinin etkili olduğu görülür.

Yunan kentlerinin merkezini, çevresine değişik işlevli yapıların inşa edildiği agora adı verilen meydanlar oluştururdu.

Ion Düzeni, Antik Çağ’da İonya olarak adlandırılan Batı Anadolu kıyıları ve Ege adalarında daha yaygın olarak benimsenmiştir. Samos (Sisam) Adası’ndaki Hera, Efes Artemis, Didyma Apollon ve Sardes Artemis Tapınakları Arkaik Dönem’de İon Düzeni’nde inşa edilmiş tapınaklar arasında en çok tanınanlarıdır.

Klasik Dönem (MÖ 490-330): Yunan Uygarlığı ve sanatının en parlak evresi sayılan Klasik Dönem, Yunanistan’ın Pers istilasından kurtuluşu ile başlar.

Hydria: Eski Yunan uygarlığında Arkaik ve Klasik Dönem’de kullanılan üç kulplu büyük su kaplarına verilen
isim.

Bunlardan hiç kuşkusuz en dikkat çekeni İmparator Hadrianus zamanında (MS 118-125) Roma’da inşa edilen Pantheon (Yunanca tüm tanrılar anlamına gelmektedir) dur

Roma tapınak mimarlığının oluşumunda, Orta İtalya’nın köklü uygarlığı olan Etrüsk dinî mimarlığının
payı büyüktür.

Tiyatro planından uyarlanmış olan amphitiyatrolar, Roma toplumsal yaşamının önemli bir parçası olan gladyatör dövüşleri ve kalabalık gösteriler için tasarlanmıştır.

Romalı mimarların yaratımı olan anıtlardan bir diğeri de askerî başarıların anısına inşa edilen zafer taklarıdır.

Roma mozaik sanatının en erken tarihli ve önemli eserlerinde biri, Pompeii’deki “Danseden Faun Evi”nde bulunan ve Büyük İskender’in Pers Kralı III. Darius’la MÖ 333 yılında yaptığı Issos Savaşı’nın betimlendiği mozaiktir.

Erechteion

Helenistik Dönem