SANAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 44

Antik Yunan tapınaklarındaki ön cephe alınlığını taşıyan kadın heykeli biçimindeki taşıyıcılara karyatid denir.

Kentlerin en saygın yapıları olan tapınaklar ve kutsal alanlar genellikle kentle bağlantılı hakim bir tepe üzerinde kurulan yukarı kent anlamına gelen akropolis'te yer almaktadır.

MÖ 5. yüzyılda ortaya çıkan ve sonraki yüzyıllarda temel özelliklerini kazanan Korinth Düzeni’nin giderek daha fazla rağbet gördüğü, buna karşılık Dor Düzeni'nin daha az tercih edildiği dönem Yunan sanatında Helenistik dönemdir.

M.S. 118-125 yılları arasında inşa edilen Pantheon zemininden kubbenin en yüksek noktasına kadar devam eden yay tam bir küre oluşturan - ki bu mimarlık tarihi için bir ilktir - içten ve dıştan daire planlı tapınak, 43,2 m çapında bir kubbe ile örtülmüştür. Tapınağın kubbesi, kendisinden yaklaşık 1500 yıl sonra inşa edilen St. Peter Kilisesi’nin 42.5 m çaplı kubbesinden daha geniştir ve ancak 19. yüzyıl- da çelik ve betonarme gibi konstrüksiyon elemanlarının geliştirilmesinden sonra aşılabilmiştir.

Kubbe, daha sonradan Roma ve ileride Osmanlı mimarisinde görülecek olan bir yapısal özelliktir.

Atina Akropoli Parthenon, Klasik dönem mimarisinin karakteristik özelliklerini en iyi yansıtan eserlerin başında gelir.

Bu yapı M.S. 80'lerde İmparator Neron'un sarayının bulunduğu yere inşa edilmiştir.

Kentlerin en saygın yapıları olan tapınaklar ve kutsal alanlar genellikle kentle bağlantılı hakim bir tepe üzerinde, yukarı kent anlamına gelen akropoliste yer alırdı.

Paestum Hera I. Tapınağı

Klasik

Yunan Sanatı dönem olarak Roma Sanatı'ndan önce yaklaşık MÖ 7. yüzyılda Yunanistan ve Ege kıyılarında gelmiştir.

Dor Düzeni’nin kare formlu düz bir tabla (abakus) ve altında içe eğimli profilden oluşan basit görünümlü başlığına karşın, bitkisel kabartmalı İon ve Korinth sütun başlıkları dikkat çeken ayrıntılar içerirler.

Akropoldeki İon Düzeni’ndeki iki yapıdan biri olan Athena Nike Tapınağı, Mimar Kallikrates tarafından MÖ 427-424 arasında inşa edilmiştir.

Amphitiyatroların en görkemli ve tanınmış örneği ise başkent Roma’daki Collesium’dur. Günümüze iyi durumda ulaşabilmiş 188mx156m ölçülerindeki bu etkileyici bina, İmparator Nero’nun sarayının (Domus Aurea) bulunduğu alana inşa edilmiştir. Yapımı yaklaşık 10 yıl süren Collesium’un inşasına MS 80’de başlanmıştır.

Roma resim sanatı hakkındaki bilgilerimiz, ağırlıklı olarak duvar resimleri ve mozaiklerine dayanır. Duvar resimleri ve mozaiklerde betimlenen sahneler oldukça çeşitlidir. Mimari çevre, figürlü-figürsüz doğa manzaraları, natürmortlar, portreler, konusunu mitoloji ve günlük yaşamdan alan sahneler genellikle gerçekçi bir üslupta işlenmiştir. Diğer alanlarında olduğu gibi resimde de Yunan sanatının etkilerini takip edebilmek mümkündür. Figürler ve mitolojik sahnelerin büyük kısmı Yunan kaynaklıdır.

i-Mnesikles ii-Klasik Dönem