SANAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 1

: 4.-6. Yüzyıl sonu arasında kiliselerinin temel plan tipini bazilika oluşturmuştur. Bazilika, Roma Dönemi’nde, yargı ve ticaret amacıyla kullanılan, genellikle sütunlarla ayrılan üç ya da beş nefli naoslu, doğuda apsisi, apsisin kuzeyinde ve güneyinde pastoforium odaları, batıda atriumu bulunan ve yine batıda atriumdan kiliseye giriş holü olarak nitelendirilen nartekse sahip doğu batı yönünde dikdörtgen planlı ve galerili yapılardır.

I. Iustinianos Dönemi yapılarının en önemlisi ve Bizans sanatı içinde benzersiz ve tek kalmış olanı, merkezî 32,37 m çaplı, üç nefli kubbeli bazilika plan tipli İstanbul Ayasofya Kilisesi (532-537)dir. İstanbul Aya İrini Kilisesi (532 sonrası) de üç nefli kubbeli bazilika plan tipindedir. Yunanistan’daki Philippi B Bazilikası (540’lı yıllar) ve Suriye’deki Qasr İbn-Wardan Kilisesi (561-564) üç nefli kubbeli bazilikaların önemli örneklerindendir.

Duvarlarda yer alan freskolarla duvarlar ve döşemelerde kullanılan mozaik teknikleri anıtsal resim sanatı içinde ele alınmaktadır. Erken Hristiyanlık Dönemi’nde, kilise ve yer altı mezar odası olan hipojelerle sivil ve resmî yapılarda anıtsal resim uygulamaları görülür.

İkona İsa, Meryem, Azizler ve Azizlerin yaşamlarının canlandırıldığı taşınabilir nitelikte resim levhaları olarak tanımlanmaktadır. Grekçe “Eikon” (resim, suret, tasvir) kelimesinden gelen İkona, boya ile ahşap panel üzerine yapılan ve ibadet amacı taşıyan dinî konulu resimlerdir.

Bizans seramik sanatı halkın ekonomik durumu ve beğenilerine göre şekillenmiştir. Nüfusun büyük bölümü tarafından kullanılan seramiklerin büyük bir kitelesi ve pazarı vardı. Sırlı seramikler daha çok ticari bir mal olarak değerlendirilmektedir. Sırsız seramikler daha çok tahıl ve yağ gibi ürünlerin depolanmasında, yağ ve şarap gibi ürünlerin nakliyesinde ve mutfak gereçlerinde kullanılmış, artan talep ile birlikte gelişmiştir. Erken Bizans Dönemi’nde, yoğun olarak Kırmızı Astarlı Seramikler adı verilen seramikler üretilmiştir. 7.-9. yüzyıllar arasında kırmızı astarlı seramik üretimi son bulmuş, beyaz hamurlu seramikler ortaya çıkmıştır.

Rodos

Cam

Seramik

Gümüş

Sina Dağı Azize Katherina Manastırı

Cephelerde heykel ve rölyef kullanımı

Nymphaion Laskarisler Sarayı

Dura-Europos