SAĞLIKLI YAŞAM - Deneme Sınavı - 15

Düzenli beden eğitimi yapmak, kan basıncını düşürür, insülin hassasiyetini artırır ve kan şekerini düşürür.

Anyonik: Negatif yüklü bir yüzey aktif iyona sahiptir. Sodyum alkilbenzen sülfonat, örneklerindendir. Temizleme gücü yüksek olan maddelerdir.

Erişkinler için ideal eşik kalori değeri haftada 2000 kkalori’dir.

Doğru sıralama, koşma>tenis>giyinme şeklindedir.

Orta şiddette beden eğitimi, dakikada 3,5–7 kalori (kkal/dk) enerji yakılmasını sağlayan tüm etkinlikleri kapsar. Bu şiddetteki egzersizler hızlı yürüme, çim biçme, dans, eğlence amaçlı yüzme, bisiklet binme, eğlence amaçlı yürüme, bahçe işleri yapma, ev temizliği yapma ve tenis, futbol, basketbol gibi etkinlikleri içerir.

Anaerobik egzersiz çeşitleri depar atma ve vücut geliştirme gibi kuvvete dayalı beden eğitimlerini içerirken aerobik egzerizler ise maraton koşusu ve uzun mesafe bisiklet binme gibi dayanıklılık sporlarını içerir. Bununla birlikte, tüm egzersizlerin başlangıç safhaları aneaorobiktir.

Hedef kalp hızı, [Orta egzersiz için] = Azami kalp hızı x 0,60 formülüyle hesaplanmaktadır.

Azami kalp hızı (KHA) = 220 – yaşHedef kalp hızı (KHH) ağır egzersiz için, Azami kalp hızı x 0,80 formülünden hesaplanmaktadır.

Ottawa Sözleşmesi’nde (1986) vurgulanan sağlığın temel koşulları ve kaynakları şunlardır:
• Barış
• Barınma
• Eğitim
• Gıda
• Gelir
• Kesintisiz korunan (stabil) bir ekosistem
• Sürekliliği olan kaynaklar
• Sosyal adalet (Social Justice)
• Hakkaniyet (equity)

“Sağlığın Geliştirilmesi (Health Promotion)”, sağlığı etkileyen bireysel ve çevresel potansiyellerin en etkin biçimde kullanılmasıdır. Yani fiziksel, mental (duygusal ve entelektüel) ve sosyal açıdan tam iyilik hâlidir; yaşam tarzı değişiklikleri, farkındalık ve bilginin artırılması (öğretim); olumlu istendik yönde davranış değişikliğinin sağlanması (eğitim); sağlıklı davranışları destekleyen çevreler
oluşturulmasının amaçlanması ve bu yönde çaba gösterilmesidir. Günümüzde sağlığın geliştirilmesi,
sağlığın; bireysel ve sosyal belirleyicilerini, çevresel koşulları da düzenleyerek tüm insanların sağlığını olumlu yönde geliştirmeyi irdeleyen modern halk sağlığının bir branşı hâline gelmiştir.

Sağlık okur-yazarlığı düzeyini yükseltmek ve sağlık bilincini geliştirmek için yaklaşımlar şu şekilde özetlenebilir:

1. Sağlık okur-yazarlığı eğitimi, erken çocukluk döneminden itibaren yapılmalıdır.

2. Sağlığın geliştirilmesi kavramı, okul eğitimi sırasında geliştirilmelidir.

3. Yetişkin dönemindeki eğitimde olası engellerle başetme yolları geliştirilmelidir.

4. Bireylerin özelliklerine ve kapasitelerine uygun çok yönlü programlar yapılmalıdır.

5. Katılımcı eğitim yöntemleri kullanılmalıdır.

Sağlık eğitimi, sağlığı toplumsal bir değer hâline getirmeyi, halkı sağlık sorunlarını çözmek
için kullanabileceği bilgi ve becerilerle donatmayı ve kişilerin, sağlıkla ilgili bilgilerinin ve farkındalıklarının artırılarak, bu yönde düşünce ve tutum geliştirmelerini, sonucunda da olumlu ve istendik yönde davranış ve yaşam biçimi değişiklikleri oluşturmalarını amaçlar. Sağlık eğitimi, birey için belki bebeklikteki yürüme, konuşma, yeme eğitimleri ile başlar ve yaşam boyu sürer.

Aşılama, aile planlaması yöntemlerinin kullanılması, kişisel hijyen kurallarına uymak ve işe giriş muayenesi sağlığın korunması basamaklarından birincil korunmaya; okullarda göz muayenesi taramaları ise ikincil korunmaya örnektir.

Sosyal rehabilitasyon (esenlendirme):
Engeli olan kişinin çalışma yaşamına kazandırılması:
• İş kazası sonucu bacağını kaybeden bir şoförün, masa başı bir göreve alınması,
• Görme engelli kişinin, telefon santralinde
görevlendirilmesi,
• Psikiyatrik sorunu olan kişinin, el işi veya
bahçe işi yapması şeklindedir. Diğer şıklardakilerse tıbbi rehabilitasyon örnekleridir.

Fiziksel Ergonomi: Fiziksel çevrenin, insanın; antropometrik, anatomik ve fizyolojik özelliklerine uygun olmasıdır.