SAĞLIK SİGORTACILIĞI

özel sağlık sigortacılığının doğası gereği; risk seçimi yoluna gitmesi, pahalı olması, doğal olarak kar güdüsü ile oldukça agresif bir yapıda olması ve dayanışmaya müsait olmaması gibi nedenlerden dolayı sağlık sistemi içinde ağırlıklı bir finansman mekanizması konumuna gelmesi pek arzulanan bir durum da değildir.

Ücretli sağlık sigortası sağlık finansman mekanizması arasında değildir

Sosyal sağlık sigortası Bismarck sağlık sistemi olarak isimlendirilmektedir

Özel sağlık sigortası - Sağlık hizmetlerinin finansmanı ağırlıklı olarak genel vergilerden karşılanıyorsa söz konusu sağlık sistemi Beveridge sağlık modeli/sistemi olarak adlandırılmaktadır eşleşmesi yanlıştır.

Türkiye sosyal devlet olmanın gereği çerçevesinde yukarıdaki sağlık sistemlerini kurmuştur

Yukarıdakilerden doğrudan cepten harcamaların çeşitleri arasındadır

Bir sağlık sisteminin ağırlıklı olarak genel vergilerden sağlık politikası amaçlarını karşılamak için yukarıdaki koşulları yerine getirmesi gereklidir.

Genel sağlık sigortası kanunu 1 Ocak 2012'den itibaren herkesi kapsamaya başlamıştır

Genellikle sağlık finansman mekanizmalarının değerlendirilmesinde yeterince dikkate alınmayan bir olgudur. GSS’nin dört ana temelde maliyetleri sınırlayabileceği ve verimliliği sağlayabileceği belirtilirken bu temeller arasında değildir

Devlet müdahalesi, Türkiye’de özel sağlık sigortacılığının sınırlı düzeyde olmasının temel nedenidir

Yukarıdakilerden özel sağlık sigortacılığında temel motivasyon kaynağı olarak gösterilmez

Sağlık hizmetlerinin finansmanı ağırlıklı olarak genel vergilerden karşılanıyorsa söz konusu sağlık sistemi Beveridge sağlık modeli/sistemi olarak adlandırılmaktadır.

Sağlık hizmetlerinin finansmanında ağırlıklı olarak sosyal primler kullanılıyorsa söz konusu sağlık sistemi Bismarck sağlık sistemi/modeli olarak adlandırılmaktadır.

Türkiye’deki vergilemenin mevcut yapısı nedeniyle genellikle çok kazanandan az, az kazanandan çok vergi alınmaktadır. Dolayısıyla genel vergiler yoluyla sağlık hizmetleri finansmanında az kazanan toplum kesimleri (yoksullar) çok kazanan toplum kesimlerinin (zenginlerin) sağlık hizmetlerini finanse etmiş olacaklardır ki bu durum büyük bir hakkaniyetsizlik doğurur ve dayanışma mantığına da aykırıdır. 

Değerlendirmeci genel bilgisini kullanarak soru ile ilgili bir yorum yapmış. Öncelikli olarak ben de değerlendirmeci gibi düşünüyordum. Ancak kitabın 8.ünitesinde verilen bilgiler benim kişisel bilgilerimi ve değerlendirmelerimi çürüttü. Soru yazım yönergesine göre kitabın ilgili ünitesi haricinde soru yazılması/yorum yapılması mümkün değildir. Sayfa 183teki açıklamalar incelendiğinde

"Bu üç kıstas çerçevesinde Türkiye’nin durumu tahlil edildiğinde pek iç açıcı bir durumla karşılaşılmamaktadır. Bilindiği üzere mevcut durumda Türkiye’deki vergileme sistemi adaletli değildir ve toplanması kolay olduğundan dolaylı vergiler ön plandadır. Vergilemenin mevcut yapısı nedeniyle genellikle çok kazanandan az, az kazanandan çok vergi alınmaktadır. Dolayısıyla genel vergiler yoluyla sağlık hizmetleri finansmanında az kazanan toplum kesimleri (yoksullar) çok kazanan toplum kesimlerinin (zenginlerin) sağlık hizmetlerini finanse etmiş olacaklardır ki bu durum büyük bir hakkaniyetsizlik doğurur ve dayanışma mantığına da aykırıdır." ifadesinin ünite içerisinde vurgulanan bir bilgi olduğu görülmektedir.

Dolayısıyla soru doğrudur. Bu nedenle bir düzeltme yapmadım.

Finansal sürdürülebilirlik, çok genel olarak belirtmek gerekirse, seçilen ağırlıktaki finansman mekanizması kullanılarak elde edilen gelirlerle sağlık giderlerinin karşılanabilmesi anlamına gelmektedir.

1 Ekim 2008 tarihine kadar geçerli olan Türkiye’deki sağlık finansman sistemi (hem kamu hem de özel finansman karışımı) oldukça regresif bir yapıya sahipti. Bunun temel nedenlerini şu şekilde belirtmek mümkündür: 1) Sigortasız ve eksik sigortalı nüfusun varlığı, 2) farklı finansman rejimlerinin ve fayda paketlerinin varlığı ve 3) parçalı bir yapının varlığı.

Tüm gelir grupları için geçerli olmak üzere cepten yapılan harcamaların en büyük oranı ilaçların satın alınmasında ödenmektedir.

Türkiye’deki mevcut vergileme sisteminin yapısı ağırlıklı olarak dolaylı vergilere dayalı olduğundan hakkaniyetsizdir. Genel bütçe içindeki dolaysız vergilerin oranı %48’den (1994) %32’ye (2002) düşerken, dolaylı vergilerin oranın ise %52'den (1994) %66'ya (2002) yükselmiştir. 2005 yılında ise dolaylı vergilerin genel bütçe içindeki oranı %69 ve genel vergiler içinde KDV’nin oranı ise %32 olmuştur.

Kaynakların verimsiz kullanımına ilişkin oldukça delil söz konusudur. Zaten kaynak tahsisatının kırsal kesimlerden ziyade kentler lehine, koruyucu sağlık hizmetlerinden ziyade tedavi edici sağlık hizmetleri lehine ve fakirlerden ziyade zenginler lehine bir durum arz ettiği de sıklıkla dile getirilen bir konudur.

Uygunluk ağırlıklı olarak, belirli bir finansman mekanizmasının başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için yeterli yönetsel kapasitenin ve paydaşların yeterli desteğinin olup olmadığı bağlamında ele alınmaktadır.