SAĞLIK PSİKOLOJİSİ

Kan basıncı dolaşımdaki kanın damar çeperlerine uyguladığı basınçtır. Hipertansiyon artmış kan basıncı olarak tanımlanabilir. Doğru cevap B'dir.

Kalbin kasılma anında ölçülen sistolik kan basıncı olup diğeri kalbin gevşemesi sırasında ölçülen diastolik kan basıncıdır. Doğru cevap A'dır.

Koroner arter hastalığı bulunan kişilerde göğüs ağrısı, göğüste baskı hissi, nefes darlığı, halsizlik, düzensiz kalp atışları, baş dönmesi, bulantı, çarpıntı, terleme gibi belirtiler görülebilir. Doğru cevap E'dir.

Erkek olmak, ileri yaş, ailede koroner kalp hastalığı bulunması, hipertansiyon, diyabet, hiperlipidemi gibi diğer vasküler risk etmenlerinin varlığı, obezite, yetersiz fiziksel aktivite, sigara ve alkol kullanımı ile kronik stres koroner arter hastalığı riskini arttıran başlıca etmenlerdir. Doğru cevap B'dir.

Genellikle koroner arter hastalığı, hipertansiyon, miyokard enfarktüsü, kalp kapak hastalıkları sonucu gelişmektedir. Bu hastalarda akciğer ve diğer organlarda ödem-sıvı birikmesi ortaya çıkabilmektedir ve bu durum da başka organ yetmezliklerine neden olabilmektedir. Hastalarda nefes darlığı, halsizlik, çabuk yorulma, hırıltılı solunum, öksürük, bacaklarda-karında ödem, kilo artışı, bulantı, iştahsızlık, baş dönmesi, sersemlik hali gibi belirtiler görülebilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Anormal hücre yığınları/tümörlerin büyüyerek çevre doku ve diğer organlara yayılması metastaz olarak bilinmektedir. Doğru cevap C'dir.

Kan şekerinin yüksekliği hiperglisemi olarak bilinmektedir. Doğru cevap B'dir.

İnme tüm dünyada gerçekleşen ölümlerin en sık ikinci nedeni olup beyin damarlarında meydana gelen tıkanıklık ya da kanamaya bağlı olarak beyin dokusunun hasar görmesi ve çeşitli nörolojik belirti ve bulguların gelişmesi durumudur.

Beden kitle endeksi (kg/m2 ) kişinin vücut ağırlığının boyunun karesine bölünmesi ile elde edilmektedir. Buna göre BKE≥ 25 olan erişkinler aşırı kilolu, ≥30 olan kişiler ise obez olarak sınıflandırılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Metabolik sendrom tüm dünyada sık görülen (%10-40) bir durumdur. Bel çevresinde kalınlaşma (kadınlarda≥88 cm, erkeklerde≥102 cm), kan lipid Düzeylerinde bozukluk (HDL düşüklüğü, trigliserid yüksekliği), kan basıncında yükseklik, açlık kan şekerinde yükseklik gibi belirti ve bulgularla seyretmektedir. Doğru cevap D'dir.

Günümüzde tıbbi hastalıklar ve tedavileri Engels tarafından ortaya atılan Biyopsikososyal Model çerçevesinde ele alınmaktadır. Buna göre hastalıkların gelişiminde biyolojik etmenler kadar psikolojik ve sosyal etmenler de etkilidir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Erkek olmak, ileri yaş, ailede koroner kalp hastalığı bulunması, hipertansiyon, diyabet, hiperlipidemi gibi diğer vasküler risk etmenlerinin varlığı, obezite, yetersiz fiziksel aktivite, sigara ve alkol kullanımı ile kronik stres koroner arter hastalığı riskini arttıran başlıca etmenlerdir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Bir hastalığa yakalanma riskini arttıran her türlü etmen risk etmeni hastalığın gelişmesini önleyici etmenler de koruyucu etmenler olarak tanımlanmaktadır. Örneğin sigara içmek akciğer kanseri için bir risk etmenidir. Emzirme de meme kanseri için koruyucu bir etmendir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Kanser hücrelerin anormal biçimde çoğalmaları sonucu oluşan malin tümör/neoplazmlara bağlı olarak ortaya çıkan çok sayıda farklı hastalık için kullanılan ortak bir terimdir. En sık görülen kanserler akciğer, meme, kalın bağırsak/kolorektal, prostat, deri ve mide kanserleridir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Yapılan çalışmalar her sekiz kadından birinin meme kanseri riski taşıdığına işaret etmektedir. Bununla beraber daha nadir de olsa erkeklerde de meme kanser görülebilmektedir. Meme kanseri için tanımlanan diğer risk etmenleri aile öyküsü, ileri yaş, obezite, yetersiz fiziksel aktivite, sigara-alkol kulla- nımı, hormon replasman tedavileri, yoğun meme dokusu varlığı, çocuk sahibi olmama ya da geç çocuk sahibi olma, erken adet görme, geç menopoz yaşama ve göğüse radyasyon almış olmaktır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Kan şekerinin yüksekliği hiperglisemi olarak bilinmektedir. Diyabet gibi uzun süreli hiperglisemi durumları başta dolaşım ve sinir sistemi olmak üzere vücutta birçok organ ve sistemi olumsuz etkilemektedir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Diyabet pankreasın kan şeker seviyesini düzenleyen insülin hormonunu yeterince salgılayamaması ya da insülinin vücutta yeterince kullanılamaması nedeniyle ortaya çıkan yüksek kan şeker düzeyiyle özellikli kronik bir hastalıktır. Çeşitli genetik ya da çevresel etmenlere bağlı olarak geliştiği bilinmektedir.

Diyabet yıllar geçtikçe daha önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmektedir. Tüm dünyada diyabet oranları giderek artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü 2014 yılında tüm dünyada erişkinlerdeki diyabet oranının %8.5’e çıktığını bildirmiştir.

Diyabetin iki farklı çeşidi bulunmaktadır. 

Tip 2 Diyabet (Yaklaşık olarak olguların %90-95’ini oluşturur.) aşırı kilo ve yetersiz fiziksel aktivite ile ilişkili olup, Tip 1 Diyabete kıyasla daha sık görülmektedir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

İnme tüm dünyada gerçekleşen ölümlerin en sık ikinci nedeni olup beyin damarlarında meydana gelen tıkanıklık ya da kanamaya bağlı olarak beyin dokusunun hasar görmesi ve çeşitli nörolojik belirti ve bulguların gelişmesi durumudur. Dünyada yılda 17 milyon kişinin inme geçirdiği, Türkiye’de ise bu sayının 2015 yılında 38000 olduğu bildirilmiştir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Beden kitle endeksi (kg/m2 ) kişinin vücut ağırlığının boyunun karesine bölünmesi ile elde edilmektedir. Buna göre BKE≥ 25 olan erişkinler aşırı kilolu, ≥30 olan kişiler ise obez olarak sınıflandırılmaktadır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Metabolik sendromun önlenmesi ya da sağaltımında öncelikle yaşam stilinde bazı değişiklikler yapılması gerekmektedir. Düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme, kalori kısıtlanması-diyetle kilo kaybı sağlanması, gerekli durumlarda da ilaç desteği verilmesi söz konusu olmaktadır. İleri obezite durumlarında bariatrik cerrahi adı verilen kilo kaybı sağlayacak cerrahi girişimler de uygulanabilmektedir.

Doğru cevap C seçeneğidir.