SAĞLIK PSİKOLOJİSİ

Yas tutan kişilerin ölen kişilerin fiziken içinde
olmadığı ancak sembolik olarak onları yaşattıkları
yeni hayatlarına yavaş yavaş uyum sağlamaları beklenir. Bu kişiler ölümü inkar ediyor ve üzerinden
aylar, hatta yıllar geçmesine rağmen ölüm sanki
dün gerçekleşmiş gibi hissediyor, davranıyor, onu
düşünmeden edemiyor ve özlem duygusu kişiyi
yiyip bitiriyor ise yas farklı bir seyir izlemektedir.
Bu farklı görünüm alan yazında Patolojik Yas (Volkan, 1970), Uzamış Yas Bozukluğu (Prigerson vd.,
2009), Karmaşık ya da Komplike Yas (Shear, 2015;
Shear vd, 2011), Çözülmemiş Yas, Atipik Yas, Travmatik Yas gibi pek çok iç içe geçen tanımlamalar ile
açıklanır.

Amerikan Psikiyatri Derneği (APA)
tarafından tanı kategorisinde yer alan Süregiden
Karmaşık Yas Bozukluğu’dur.

Hipertrofik yas yas tepkilerinin olağanüstü yoğun olması anlamına gelmektedir. Genelde ani ve beklenmedik ölümlerden sonra meydana gelir.

Uzamış yas bozukluğu yasın üzerinden altı ay geçmesine rağmen, bir türlü giderilemeyen hasret duygusu, yeterli bir sonlanamayış hissi ve yeni duruma uyum sağlayamama gibi çeşitli belirtileri kapsar

Uzamış yas bozukluğu yasın üzerinden altı ay geçmesine rağmen, bir
türlü giderilemeyen hasret duygusu, yeterli bir sonlanamayış hissi ve yeni duruma uyum sağlayamama
gibi çeşitli belirtileri kapsar (Maciejewski vd., 2016).
Çekirdek semptomlar, kayba ilişkin yoğun hasret,
keder ve ızdırap duygusu ve ölen kişi ile aşırı zihinsel
meşguliyet, sosyal etkinliklere katılmak istememe,
dünyadan uzaklaşma, ölümü kabullenmekte zorluklar, derin üzüntü, olumlu duygular hissedememe,
duygusal küntlük ya da donukluk söz konusudur.
Bu bozukluk Dünya Sağlık Örgütü tanı kriterlerinde (ICD-11) ilk kez ayrı bir tanı olarak yer almıştır.

şiddet içerikli olaylar, 15-44 yaş aralığında dünya çapında en önde gelen ölüm nedenlerinden biri haline gelmiştir

Travmatik olaylar çeşitli karakteristikleri (nitelik, şiddet ve süre) bakımından üç başlık altında sınıflandırılabilir

Bazı bireyler diğerlerine göre psikolojik açıdan daha dayanıklıdır. Bu özelliğe psikolojik sağlamlık ya da dayanıklılık (resilience) denmektedir