SAĞLIK PSİKOLOJİSİ

Normal şartlarda yas deneyimi kişiden kişiye değişmekle birlikte, sürecin aşağı yukarı 6-24 ay içerisinde tamamlanması gerekir. Doğru cevap C'dir.

Karmaşık ya da Komplike yas bireyin akut yas dönemi de dahil olmak üzere, kültürel bağlamın dışında yas tutmasında uygun olmayan duygu, düşünce, davranış halleri, yası daha yoğun yaşama, yasta bir ilerleme olmaması, takılı kalma ya da yası atlatamama ve işlevselliğin bozulması gibi birtakım klinik belirtilerin eşlik ettiği bir tablodur. Doğru cevap C'dir.

Uzamış Yas Bozukluğu (UYB) ise uzun süren ve yoğun bedensel ve ruhsal belirtiler içeren bir yas durumu anlamına gelmektedir. Yas aradan geçen zamana rağmen, adeta ilk günkü gibi acı ve tazedir. Doğru cevap B'dir.

Karmaşık Yas Bozukluğu tanısı ayrı bir kategori olmayıp ilgili rehberin Travma ve Stresör ile İlgili Bozukluklar kısmında yer alır. Bu bozukluk sevilen kişinin kaybından en az bir yıl sonra da devam eden, ölen kişiye hasret, özlem, duygusal uyuşukluk, insanlardan uzaklaş ma, ölen kişi ile bir arada olabilmek için ölümü isteme gibi belirtileri içerir. Doğru cevap C'dir.

Travma mağduru bireylerin %31’inde en az bir psikiyatrik bozukluğa rastlanmakta ve en sık depresyon ve anksiyete bozukluklar. Doğru cevap B'dir.

Birinin acı çekmesi, gülmesi ya da ağlaması gibi herhangi bir eylemi gördüğümüzde ve hatta işittiğimizde bile bedenimizin bu eylemi biz gerçekleştiriyormuşuz gibi tepki vermesini sağlar. Bu fenomene aynalama (mirroring) ya da yansıtma denir ve bundan sorumlu beyindeki sisteme ayna nöronlardır. Doğru cdevap D'dir.

Birinin acı çekmesi, gülmesi ya da ağlaması gibi herhangi bir eylemi gördüğümüzde ve hatta işittiğimizde bile bedenimizin bu eylemi biz gerçekleştiriyormuşuz gibi tepki vermesini sağlar. Bu fenomene aynalama (mirroring) ya da yansıtma denir ve bundan sorumlu beyindeki sisteme ayna nöronlardır. Doğru cevap A'dır.

İkincil travmatik stres ya da şimdilerde daha çok tercih edilen şefkat yorgunluğu kavramı ilk kez Figley tarafından 1983’de kullanılmış olup travma geçiren veya acı çeken bir kişiye yardım etmek veya yardım etmek istemekten kaynaklanan, ani bir şekilde ortaya çıkan aşırı stres olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Bowlby’e göre bebeklerin annelerinden ayrılma tepkileri yetişkinlerin yas tepkilerine çok benzemektedir. Ayrılık sonrası ağlama, öfke nöbetleri, protesto, sitem, isyan ve inatçılık gibi davranışlar aslında kaybın geri döndürülmesi için ortaya çıkan yas tepkileridir. Doğru cevap D'dir.

Yas ile birey biyolojik, psikolojik ve sosyal bir değişim süreci içine girer. Doğru cevap C'dir.

Karmaşık ya da Komplike yas bireyin akut yas dönemi de dahil olmak üzere, kültürel bağlamın dışında yas tutmasında uygun olmayan duygu, düşünce, davranış halleri, yası daha yoğun yaşama, yasta bir ilerleme olmaması, takılı kalma ya da yası atlatamama ve işlevselliğin bozulması gibi birtakım klinik belirtilerin eşlik ettiği bir tablodur. Doğru cevap A'dır.

Bireysel ya da toplumsal düzlemdeki travmatik olaylar çok sayıda insanın ya da topluluğun maruz kaldığı travmatik olaylar anlamına gelmektedir. Doğal afetler, yangınlar, savaşlar, terör eylemleri, kazalar, nükleer santral patlamaları gibi özellikle çevresel etkileri yoğun olan teknolojik afetler bu gruba girer. Doğru cevap D'dir.

Eşsizoğlu ve diğerleri araştırmalarında terörist saldırıdan bir ay sonra olaya tanık olan kişilerin % 12.5’inin ruhsal durumunda bir bozukluk gözlendiğini ve olayın merkezinde bulunma, yani fiziksel yaralanmanın TSSB gelişiminde en önemli risk faktörü olduğunu ortaya koymuşlardır. Doğru cevap E'dir.

Travma Sonrası Büyüme, bireyin travmatik yaşantıdan önceki uyum işlevselliğinin ve farkındalığının ötesine geçebilme ve bir tür kişisel dönüşüm deneyimi olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Birinin acı çekmesi, gülmesi ya da ağlaması gibi herhangi bir eylemi gördüğümüzde ve hatta işittiğimizde, bedenimizin bu eylemi biz gerçekleştiriyormuşuz gibi tepki vermesini sağlar. Bu fenomene aynalama ya da yansıtma denir. Doğru cevap C'dir.

Duygusal yükü ağır olan sosyal hizmet uzmanları, psikolog ve danışmanlar, doktorlar, acil servis ve kurtarma görevlileri, itfaiyeciler, kolluk kuvvetleri, avukat ve hakim ile savcılar dolaylı travma, ikincil travmatik stres ve tükenmişlik sendromu için en büyük risk grubunu oluştururlar. Doğru cevap D'dir.

Gürdil  psikolog, avukat, sosyal hizmet uzmanı ve ambulans görevlileri üzerinde ikincil travmatik stres oranlarını araştırmıştır. Bulgularına göre, örneklemin %18’inde şiddetli, %68.67’sinde orta düzeyde travmatik stres bulguları gözlenirken kalan %13.33’ünde ise herhangi bir belirtiye rastlanmamıştır. Doğru cevap C'dir.

İkincil travmatik stres ya da şimdilerde daha çok tercih edilen şefkat yorgunluğu kavramı ilk kez Figley tarafından 1983’de kullanılmış olup travma geçiren veya acı çeken bir kişiye yardım etmek veya yardım etmek istemekten kaynaklanan, ani bir şekilde ortaya çıkan aşırı stres olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Normal şartlarda yas deneyimi kişiden kişiye değişmekle birlikte, sürecin aşağı yukarı 6-24 ay içerisinde tamamlanması gerekir ancak bu süreci normal deneyimleyemeyen kişilerde anormal yas tepkileri ortaya çıkar. Yani, yara iyileşemez, enfekte olur.