SAĞLIK PSİKOLOJİSİ

Sürekli olarak aynı miktarda kullanılan maddenin kişi üstünde yarattığı etkinin azalmasına “tolerans” denir. Doğru cevap E'dir.

İlerleme evresi: Kişi artık daha sık ve yoğun bir şekilde madde kullanmaya başlamıştır. Madde arayışlarının, doz artışlarının ve madde kullanımı nedeniyle psikososyal sorunlar yaşanmasının başladığı dönemdir. Doğru cevap D'dir.

Tekrar madde kullanımı (lapse): İlk madde kullanımına başladığı gibi “bir kereden bir şey olmaz” düşüncesi ile madde kullanımın tekrar başladığı dönemdir. Doğru cevap B'dir.

Bağımlılık yapıcı bu maddeleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

Merkezi sinir sistemini baskılayanlar bağımlılık yapan maddeler: barbitüratlar, meprobomat, benzodiazepin (diazem), alkol, akinetondur. Doğru cevap B'dir.

Alkol kimyasal olarak etanol olarak adlandırılan bir maddedir. Patates, tahıl, mısır, pirinç, meyve, şeker pancarı gibi bitkilerden elde edilebilir. Doğru cevap C'dir.

Alkol bağımlılığın biyolojik nedenleri kalıtım, enzim konfigürasyonu, ırk farklılıkları gibi genetik özelliklerindendir.  Doğru cevap C'dir.

Deliryum Tremens akut organik bir beyin sendromudur. Uzun süreli alkol kullanımını bırakmaya bağlı olarak gelişebildiği gibi, içki içmeye devam eden bir alkol bağımlısında da beslenme noksanlığı, sıvı ve elektrolit dengesi bozuklukları, kafa travması ya da enfeksiyon hastalığı nedenleri ile görülebilir. Doğru cevap C'dir.

Nikotin bağımlılığı tanı ve değerlendirme ölçekleri:

Sürekli olarak aynı miktarda kullanılan maddenin kişi üstünde yarattığı etkinin azalmasına “tolerans” denir. Yoksunluk genellikle maddenin çok fazla ve uzun süreli kullanımından sonra azaltılmasına ya da sonlandırılmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir sendromdur. Bağımlılık kişinin bir maddeye, kişiye, varlığa ya da bir etkinliğe yönelik duyduğu ve karşı koyamadığı bir istektir. Madde kullanan kişinin maddeyi bırakıp, hayat boyu bir daha kullanmamasına ise abstinens denir. Craving ya da diğer bir isimlendirme ile aşermenin Tanımı konusunda kuramsal düzeyde bir fikir birliği yoktur ancak alkol ve madde bağımlılığına eşlik eden ‘madde kullanmak için güçlü öznel dürtü’ olarak tanımlanabilir.

Sürekli olarak aynı miktarda kullanılan maddenin kişi üstünde yarattığı etkinin azalmasına “tolerans” denir. Yoksunluk genellikle maddenin çok fazla ve uzun süreli kullanımından sonra azaltılmasına ya da sonlandırılmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir sendromdur. Bağımlılık kişinin bir maddeye, kişiye, varlığa ya da bir etkinliğe yönelik duyduğu ve karşı koyamadığı bir istektir. Madde kullanan kişinin maddeyi bırakıp, hayat boyu bir daha kullanmamasına ise abstinens denir. Craving ya da diğer bir isimlendirme ile aşermenin Tanımı konusunda kuramsal düzeyde bir fikir birliği yoktur ancak alkol ve madde bağımlılığına eşlik eden ‘madde kullanmak için güçlü öznel dürtü’ olarak tanımlanabilir.

Alkol bağımlılığı için tek neden aramak yerine çok etkenli bir bozukluk olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Bu nedenleri kabaca biyolojik, psikolojik ve sosyal nedenler olarak üç ana başlık altında incelemek mümkündür. Kalıtım biyolojik nedenler, depresyon ve anksiyete psikolojik nedenler , içkiye ulaşımın kolay olması ve aile içi ilişkiler sosyal nedenler başlığı altında değerlendirilebilir. Gruplamada dışarıda kalan kalıtım seçeneğidir.

Madde kullanımı  sekiz evre de ele alınır.

Kodein ve morfin opiyatlar grubundadır. Esrar ve marijuana ise kannabinoidler grubunada ele alınır. Amfetamin bir uayrıcı kimyasal olup bu grupların dışındadır.

Afyon sakızı ve eroin opiyatlar grubunda değerlendirilmektedir. Kokain ve amfetamin ise uyarıcı maddelerdendir. Marijuana bir esrar ürünü olup bu grupların dışında kalmaktadır.

Kumar oynama davranışının bağımlılık olup olmadığını değerlendirmek için on ölçüt olduğu öne sürülmektedir (Ögel, 2010).

Yoksunluk madde kullanımı ile ilgili bir olgu olup bireyin amdde almadığı durumlardaki belirtilerini tanımlamak için kullanılmaktadır.

Davranışçı kuram alkol ve madde kullanım bozukluklarının gelişmesinde öğrenme modellerinin üzerinde durmaktadır. Klasik ve edimsel koşullanma yoluyla, olaylar ve olaylar hakkında edinilen bilgi arasındaki bağlantı madde kullanım davranışını pekiştirmektedir. Bilişsel kuram bireylerin düşüncelerine , dinamik kuram ise erken çocukluk dönemine vurgu yapmaktadır.

Tekrar başlama (relapse): Madde kullanımın tekrar yoğun bir şekilde başladığı dönemdir. 

Yoksunluk genellikle maddenin çok fazla ve uzun süreli kullanımından sonra azaltılmasına ya da sonlandırılmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir sendromdur.  Depreşme ise belirli bir içmeme döneminden yani remisyon sürecinden sonra tekrar içmeye başlamak ve kontrolü kaybederek eski içme dönemlerindeki duruma gelmektir.Tolerans ise her seferinde daha fazla maddeye ihtiyaç duymak olarak ifade edilebilir. Soru kökünde yer alan kavram ise remisyon olarak isimlendirilmektedir.

Depreşmeyi önlemede dört ana fikir vardır. Bunları şu şekilde özetlemek mümkündür:

Sürekli olarak aynı miktarda kullanılan maddenin kişi üstünde yarattığı etkinin azalmasına “tolerans” denir. Doğru cevap B seçeneğidir.