SAĞLIK PSİKOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 9

Kumar oynama davranışının bağımlılık olup olmadığını değerlendirmek için on ölçüt olduğu öne sürülmektedir (Ögel, 2010).

Yoksunluk madde kullanımı ile ilgili bir olgu olup bireyin amdde almadığı durumlardaki belirtilerini tanımlamak için kullanılmaktadır.

Davranışçı kuram alkol ve madde kullanım bozukluklarının gelişmesinde öğrenme modellerinin üzerinde durmaktadır. Klasik ve edimsel koşullanma yoluyla, olaylar ve olaylar hakkında edinilen bilgi arasındaki bağlantı madde kullanım davranışını pekiştirmektedir. Bilişsel kuram bireylerin düşüncelerine , dinamik kuram ise erken çocukluk dönemine vurgu yapmaktadır.

Tekrar başlama (relapse): Madde kullanımın tekrar yoğun bir şekilde başladığı dönemdir. 

Yoksunluk genellikle maddenin çok fazla ve uzun süreli kullanımından sonra azaltılmasına ya da sonlandırılmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir sendromdur.  Depreşme ise belirli bir içmeme döneminden yani remisyon sürecinden sonra tekrar içmeye başlamak ve kontrolü kaybederek eski içme dönemlerindeki duruma gelmektir.Tolerans ise her seferinde daha fazla maddeye ihtiyaç duymak olarak ifade edilebilir. Soru kökünde yer alan kavram ise remisyon olarak isimlendirilmektedir.

Depreşmeyi önlemede dört ana fikir vardır. Bunları şu şekilde özetlemek mümkündür:

The Eatwell Plate ve güncellenmiş versiyonu The Eatwell Guide tüketilmesi gereken besin grubu ve ortalama miktarları hakkında kılavuzluk eden İngiltere’nin öncülük ettiği bir sistemdir.

Normal yeme davranışının kazandırılmasında ve korunmasında başta BDT olmak üzere diyalektik davranışsal terapi, farkındalık temelli terapi ve kişiler arası terapi gibi müdahalelerden yararlanılır.

Narkolepsi gün içinde gelen uyku atakları, uyku felci (katapleksi), hipokretin (bir nöropeptid türü) eksikliği ve REM uyku evresinde anormalliklerle görülebilen aşırı uyuma sendromudur.

Depresyon sürekli devam eden mutsuzluk, keyifsizlik, isteksizlik, zevk alamama, umutsuzluk, değersizlik ve suçluluk düşünceleri, halsizlik-enerji kaybı, uyku ve iştah değişiklikleri, hayatı yaşamaya değer bulmama ve intihar düşünceleri ile özellikli ruhsal bir bozukluktur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Depresyon kadınlarda daha sık görülmektedir. Diğer öncüllerdeki ifadeler doğrudur. Doğru seçenek D seçeneğidir.

Yemek yemeyi, su içmeyi, tedaviyi reddetme gibi davranışlar pasif intiharlar olarak adlandırılır.

Obsesif-kompulsif bozukluk kişinin saçma olduğunu bildiği halde düşündüğü ve kişiye rahatsızlık veren, yineleyici takıntılı düşünceler ile kişinin bu düşünceleri engellemek amacıyla yineleyici davranışlarda bulunması durumudur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kalp-damar hastalığı bulunan, özellikle de miyokard enfarktüsü geçiren kişilerde panik bozukluk sık görülmektedir.

Alzheimer hastalığı en sık görülen demans nedenidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

İleri yaş demans için bir risk etmeni ise de demans beyni etkileyen çeşitli hastalık ya da bozukluklara bağlı olarak her yaşta ortaya çıkabilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Psikotik bozukluğu olan hastalarda sanrı adı verilen, kişinin içinde bulunduğu çevre ve kültürü ile bağdaşmayan, aksi kanıtlar olduğu halde inanmaktan vazgeçmediği yanlış inançlar görülebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Şizofreni tedavi edilebilir bir bozukluktur. E seçeneği doğru cevaptır.

Manik depresif bozukluk haricindeki hastalıklar kaygı ile ilgilidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bowlby’e (1982) göre bebeklerin annelerinden ayrılma tepkileri yetişkinlerin yas tepkilerine çok benzemektedir. Ayrılık sonrası ağlama, öfke nöbetleri, protesto, sitem, isyan ve inatçılık gibi davranışlar aslında kaybın geri döndürülmesi için ortaya çıkan yas tepkileridir. Buna göre doğru cevap B’dir.

Normal şartlarda yas deneyimi kişiden kişiye değişmekle birlikte, sürecin aşağı yukarı 6-24 ay içerisinde tamamlanması gerekir ancak bu süreci normal deneyimleyemeyen kişilerde anormal yas tepkileri ortaya çıkar. Yani, yara iyileşemez, enfekte olur. Buna göre doğru cevap E’dir.

Hipertrofik (Abartılmış) yas yas tepkilerinin olağanüstü yoğun olması anlamına gelmektedir. Buna göre doğru cevap C’dir.