SAĞLIK PSİKOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 8

Travmatik yas özellikle cinayet ya da intihara bağlı bir ölüm gerçekleştiğinde ölenin son anlarına ve acı çekmesine tanık olma durumunda ortaya çıkan tekrarlayıcı bir sendromdur. Hiç bitmeyen acı ve ızdırap dolu nöbetler, ölen kişinin gözün önünden hiç gitmemesi, kaybı hatırlatan ipuçlarıyla ilgili kaçınma ya da aşırı saplanma gibi belirtiler en önemli olanlardır. Buna göre doğru Cevap D’dir.

Bireysel ya da toplumsal düzlemdeki travmatik olaylar çok sayıda insanın ya da topluluğun maruz kaldığı travmatik olaylar anlamına gelmektedir. Doğal afetler, yangınlar, savaşlar, terör eylemleri, kazalar, nükleer santral patlamaları gibi özellikle çevresel etkileri yoğun olan teknolojik afetler bu gruba girer.Doğa ya da insan eliyle gerçekleştirilen travmalar bu sınıflandırma düzeyi bilimsel alan yazında en fazla kabul edilen ayrımdır, denilebilir. İşkence, istismar, tecavüz, terör faaliyetleri ve seks ticareti gibi kasıtlı olarak insan eliyle gerçekleştirilen travmatik olaylardır. Buna göre doğru cevap A’dır.

Duygusal yükü ağır olan sosyal hizmet uzmanları, psikolog ve danışmanlar, doktorlar, acil servis ve kurtarma görevlileri, itfaiyeciler, kolluk kuvvetleri, avukat ve hakim ile savcılar dolaylı travma, ikincil travmatik stres ve tükenmişlik sendromu için en büyük risk grubunu oluştururlar. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Empati ötekinin neler deneyimlediğini o kișinin düșünce çerçevesi içinde değerlendirerek duygusal olarak anlama ve ötekinin duygularını özümseyebilme yeteneği olarak tanımlanabilir. Buna göre doğru cevap B’dir.

İkincil travmatik stres ya da şimdilerde daha çok tercih edilen şefkat yorgunluğu kavramı ilk kez Figley tarafından 1983’de kullanılmış olup travma geçiren veya acı çeken bir kişiye yardım etmek veya yardım etmek istemekten kaynaklanan, ani bir şekilde ortaya çıkan aşırı stres olarak tanımlanmaktadır. Buna göre doğru cevap A’dır.

Hata yapma, işten kaytarma, işe gelmek istememe, istifa etme, işi kaliteli yapmama, alaycı tavırlar, kuruma saygının kaybı  vb. tükenmişlik sendromunun davranışsal belirtilerindendir. Buna göre doğru cevap D’dir.

Tükenmişliğin psikofiziksel (yorgunluk, bitkinlik, enerji kaybı, kronik soğuk algınlığı, uyku ve iştahta bozulmalar, kardiyovasküler bozulmalar vb.); psikolojik (kronik bir sinirlilik hali, tahammülsüzlük, bellek ve bilişlerde hafif dalgalanmalar, anksiyete, huzursuzluk, eleştiriye aşırı duyarlılık, apati [duygusal donukluk], anlamsızlık ve çaresizlik vb.); davranışsal (hata yapma, işten kaytarma, işe gelmek istememe, istifa etme, işi kaliteli yapmama, alaycı tavırlar, kuruma saygının kaybı vb.) belirtileri bulunmaktadır. Buna göre doğru cevap C’dir.

Dünyada yaklaşık 800000 kişinin her yıl intihar ederek öldüğü, 15-29 yaş arasında ölümlerin en sık ikinci nedeninin intihar olduğu bilinmektedir. Buna göre doğru cevap D’dir.

Gün içinde yaşanan duygusal tepkiler, üzüntü ve sıkıntı durumları depresyon olarak düşünülmemelidir. Depresyonun bir bozukluk olarak kabul edilebilmesi için süreklilik göstermesi (en az iki hafta sürmesi) ve kişinin günlük yaşantısını, sosyal ve mesleki işlevselliğini olumsuz etkilemesi gereklidir. Buna göre doğru cevap E’dir.

Fiziksel sağlığın korunması, alkol-madde kullanım bozukluklarının önlenmesi ve egzersizin depresyonu önlemede etkili olduğu bilinmektedir. Ayrıca psikososyal desteğin depresyonun önlenmesinde oldukça önemli olduğu söylenebilir. İlaç tedavisi depresyonu önlemek için değil tedavi etmek için kullanılan yöntemlerden biridir. Buna göre doğru cevap E’dir.

Sürekli olarak aynı miktarda kullanılan maddenin kişi üstünde yarattığı etkinin azalmasına “tolerans” denir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Madde kullanımına başlandığı ilk zamanlarda alkol, sigara, esrar, uçucu maddeler ve ilaçlar tercih edilirken kullanımın devam etmesiyle beraber, kullanılan maddeler kokain, ekstazi ve eroin gibi daha ağır maddelere dönüşmektedir. Doğru cevap E seçenğidir.

Kaygı (anksiyete) belirli ya da belirli olmayan stresli durumlar karşısında endişe ve korku hissetme halidir. Buna göre doğru cevap A’dır.

Obsesif-kompulsif bozukluğu olan bir hasta elleri temiz olduğu halde ellerinin kirli olduğu düşüncesiyle saatlerce ve defalarca elini yıkayabilir. Bir başka hasta da sürekli ocağı, kapıları, pencereleri kapatıp kapatmadığını kontrol edebilir. Buna göre doğru cevap B’dir.

Demans (bunama) başta bellek olmak üzere bilişsel/zihinsel işlevlerin ilerleyici olarak bozulmasıdır. Buna göre doğru cevap C’dir.

Hastalığın seyri ve süresi ise kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir. Buna göre doğru cevap D’dir.

Psikoz gerçeği değerlendirmede bozukluk olmasıdır. Buna göre doğru cevap B’dir.

Şizofreni düşünce, algı, lisan, bilişsel işlevler, davranış, sosyal ve mesleki işlevsellik gibi alanlarda bozulmalarla seyreden kronik (uzun süreli) psikotik bir bozukluktur. Buna göre doğru cevap C’dir.

Şizofreni tedavi edilebilir bir bozukluk olup hastaların yarısının uygun tedaviyi alamadığı bilinmektedir. Buna göre doğru cevap A’dır.

Alkol kullanımına bağlı ruh hali, duygusal durum ve cevap verme yetisindeki bozukluklar, değişiklikler alkolün fizyolojik etkilerinin sosyal ve psikolojik etmenlerle etkileşimi sonucu meydana gelmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.