SAĞLIK POLİTİKALARI

Hizmet üretildiği anda tüketildiği için depolanabilmesi mümkün değildir. Bu durum sağlık hizmetleri için de geçerlidir. Sağlık hizmetlerinin ikamesi yoktur, yerine başka bir hizmet konulamaz ve acil olma özelliği söz konusudur.
Sağlık hizmetlerinde bilgi asimetrisi ya da asimetrik bilgi (taraflardan birinin bildiğini diğerinin bilmeme ya da eksik bilme durumudur) vardır. Hizmet üretimi homojen değildir. Her hastaya göre farklı tedavi uygulandığından sürekli değişebilen bir olgudur. Sağlık hizmetlerinde risk ve belirsizlik vardır. 
Sağlık hizmeti tüketen bireye özel fayda sağlaması yanında topluma dışsal fayda sağlaması nedeniyle yarı kamusal hizmet olarak sınıflandırılır.

Normatif ihtiyaç: Şeker hastasının idrardaki şeker seviyesi ile standartlara göre belirlenen düzey arasında fark olması

Hissedilen ihtiyaç: Kişinin estetik olmak istemesi ancak hekimin buna ihtiyacının olmadığına karar vermesi

İfade edilen ihtiyaç: Kişinin başının ağrıdığını açığa vurarak bunu doktoruna bildirmesi

Karşılaştırmalı ihtiyaç: Kas ağrısıyla doktora giden benzer özellikteki 2 kişinin aldıkları sağlık hizmetinde farklılıkların olması

Buna göre I-B, II-A, III-D, IV-C olduğu için "e seçeneği doğrudur.

-Ekonomik anlamda talepten söz edilebilmesi için talebin, yeterli satın alma gücüyle desteklenmesi gerekmektedir. Ancak sağlık hizmetleri talebinde bu durum geçerli değildir. Çünkü bir toplumda bazı kişilerin sağlık hizmetlerinden yararlanırken diğer kişilerin satın alma gücü yetersiz olduğu için sağlık hizmetinden yoksun bırakılması toplum sağlığını olumsuz etkileyecektir. Satın alma gücü olmayan insanların sağlık ihtiyaçlarının karşılanmaması halinde hastalıkların artması, sağlıklı kişileri de olumsuz etkilemesi mümkündür. Bu nedenle satın alma gücüne bakılmaksızın en azından koruyucu sağlık hizmetleri gibi bazı sağlık hizmetlerinin arz edilmesi ve toplumun tümüne sunulması gerekmektedir.

-Klasik piyasa yapısında işleyen talep kanunu sağlık hizmetleri piyasasında işlemez.

-Sağlık hizmetleri talebinde sağlık profesyonelleri asıl belirleyicidirler.

-Birey hissettiği sağlık ihtiyaçlarını giderebilecek sağlık hizmetlerini almak için girişimde bulunduğunda talep oluşur. 

-Sağlık hizmetleri talebi, ihtiyaca bağlı olarak gelişmekte ve genellikle sağlığın kaybolması ile ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte Dünya Sağlık Örgütü sağlığın tanımında öncelikle sağlık sorununun giderilmesinden öte iyi olma halini ön plana çıkarmaktadır. Bu bağlamda sağlığı ve yaşam kalitesini geliştirme ve yaşam süresinin uzatılması için sağlık bakımından ya da hizmetlerinden yararlanma amacıyla da sağlık hizmetleri talebi oluşmaktadır.

-Sağlık hizmetine duyulan ihtiyaç ne kadar artarsa fiyat esnekliği o kadar azalır. Bu soruda sağlık hizmetlerini etkileyen faktörlerden biri olan "fiyat" konusu dikkate alınmıştır. Sorudaki diğer seçenekler ise gelir, finansman yönetimi ve kişisel özellikler konusunu içermektedir. Buna ait bilgiler de aşağıda yer almaktadır;

-Öte yandan, bireylerin özellikle zorunlu sağlık sigortası kapsamına alınması talep üzerinde fiyat ve gelirin etkisini ortadan kaldırarak talebi artırmaktadır. 

-Koruyucu sağlık hizmetlerine olan talebin artması ise bu alana yönelik
harcamaların artmasına neden olurken bu durum sonraki dönemler için hastalık riskini azaltarak tedavi edici sağlık hizmetlerine olan harcamaları azaltmaktadır.

-Bireyin doğrudan finansmanı söz konusu olduğunda sağlık hizmet talebinin düştüğü, devletin finansmanını tümüyle karşıladığı kapsayıcı sistemlerde ya da bireyin kısmen katıldığı sistemlerde sağlık hizmet talebinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Sonuç olarak; "c" seçeneği doğrudur.

Sağlık hizmetlerinin özelliklerinden dolayı fiyat diğer piyasalardaki gibi işleyişin en temel belirleyicisi olmaz. Sağlık hizmetlerinin ikamesinin mümkün olmaması, ertelenmeyecek hizmetler olması, tam ya da yarı kamusal mal olması, hastanın alacağı hizmetin neler olacağı konusunda ağırlıklı olarak hekimlerin belirleyici olması, hastanın sigorta kapsamında olup olmaması gibi nedenler tüketicinin üzerinde fiyatlandırmanın birinci derecede önemli bir değişken olmamasına neden olmaktadır. Sağlık Bakanlığı, Türk Tabipler Birliği, Diş Hekimleri Odası gibi meslek odaları, anlaşmalı sigorta kurumunun niteliği (genel sosyal güvenlik kurumuna dahil olanlar ile özel sağlık sigortasına dahil olanlar), hizmet alanların cepten para ödeyip ödemeyeceği, sağlık kurumunun bulunduğu çevrenin demografik özellikleri gibi unsurlar sağlık hizmetlerinde fiyatlandırmayı etkilemektedirler.

Maliyet artı fiyatlandırma yönteminde fiyat, mal ve hizmet üretim sürecinde kullanılan her girdinin birim maliyetlerini hesaplamak için geçmiş maliyet bilgilerinin kullanılmasıyla hesaplanır. 
Formüle etmek gerekirse:
Birim satış fiyatı=Birim maliyet+Kar

Örneğin birim maliyeti 20 Türk lirası olan göz poliklinik muayenesinden yüzde 15 oranında kâr elde edilmek isteniyorsa

Birim satış fiyatı=20+(20*0,15)
Birim satış fiyatı=23  Türk lirası olacaktır.

Buna göre; Birim satış fiyatı=30+(30*0,15)
Birim satış fiyatı=34,5 Türk lirası olacaktır.

Hedef amaçlı fiyatlandırma yöntemde, tahmin edilen satış miktarında elde edilecek kâr hedeflenmek suretiyle fiyat belirlenmeye çalışılır. Hedeflenen kârlılık oranı toplam maliyetlere eklenir ve elde edilen toplam üretim miktarına bölünerek satış fiyatı belirlenir. Formüle etmek gerekirse:
Birim satış fiyatı = (Birim Maliyet + Hedeflenen Kar) / Üretim Miktarı
Hedef amaçlı fiyatlandırma yöntemine göre; tahmin edilen satış miktarı 5000 birim ve bu miktar üretimin toplam maliyeti 200.000 Türk lirası  iken hedeflenen kârlılık oranı %10 ise ;
Hedeflenen Kâr=200.000*0.10=20.000 Türk lirası
Birim satış fiyatı =(200.000+ 20.000 ) / 5000 = 44 Türk lirası olacaktır.

Piyasa fiyatını esas alma yönteminde; sağlık kurum işletmecisi, kendi maliyetleri ile piyasada geçerli fiyatın altında üretim yapacağına kanaat getirmiş ise piyasa fiyatını esas alabilir. Rekabeti körükleyici olmaması ve kolay bir usul olması dolayısıyla yaygın olarak kullanılan bir usuldür.

Piyasa mekanizmasının potansiyel kazanımları ancak tam rekabet koşullarının
sağlanmasıyla ortaya çıkmaktadır. Tam rekabet piyasasının dört ana özelliği şunlardır (Yalta ve Yalta, 2019).
• Piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı vardır.
• Tek tip ürün veya hizmet alınıp satılmaktadır.
• Piyasaya giriş çıkış serbesttir
• Alıcı ve satıcılar tam bilgiye sahiptir.

Sağlıkta piyasalaşma sürecinin en önemli aşamalarından biri olarak görülen Kamu Özel İşbirliği (Public Private Partnership PPP-KÖİ), bir sözleşmeye dayalı olarak, yatırım ve hizmetlerin projeye yönelik maliyet, risk ve getirilerinin, kamu ve özel sektör arasında paylaşıldığı bir finansman modelidir. Türkiye’de KÖİ alanında, Yap-İşlet-Devret, Yap-İşlet, İşletme Hakkı Devri ve Yap-Kirala-Devret modelleri yer almaktadır. Kısaca aşağıdaki gibi açıklanabilir.(Kamu-Özel İşbirliği Raporu, 2019).

Yap-işlet-Devret modelinde özel sektöre kamuya ait bir arazi üzerinde tesis inşa etme hakkı verilmekte ve belirli bir süre özel sektörün tesisi işletmesi ve süre sonunda kamuya devretmesi söz konusu olmaktadır. Otoyol, köprü, tünel yapımı, havaalanı, liman gibi pek çok alanda uygulanabilir.
Yap-İşlet Modelinde ise, mülkiyetleri özel sektöre ait olmak üzere tesisi kurma ve işletme izni verilmekte ve üretilen ürünü devlet satın almaktadır.
Örneğin elektrik üretiminde, termik santral kurma ve işletme izni verilmesi bu model çerçevesinde yapılmaktadır.

İşletme Hakkı Devri modelinde, mülkiyeti kamuda kalmak üzere, belli bir süreliğine mevcut bir tesisin işletme hakkını özel sektöre devretmesi söz
konusudur.

Yap Kirala Devret Modelinde ise özel sektör tesisi yapmakta, sözleşme süresi boyunca belirlenen alanları işletmekte ve sonunda kamuya devretmektedir.
Kamu her yıl kira ödemesini özel sektöre yapmaktadır. Şehir Hastaneleri ve Sağlık Kampüslerinde bu model kullanılmaktadır.