SAĞLIK KURUMLARINDA OPERASYON YÖNETİMİ

İşgörenlerin başarılarının (performanslarının) değerlendirilmesi: Kurumda mevcut personelin yeteneklerinin işin gereklerine uyup uymadığının araştırılması ve gerekli önlemlerin alınmasına ilişkin çalışmalar yürütülmesidir. Bu durumda cevap E şıkkıdır.

Bu noktada kurumların İK işlevleri içinde, en önemli ve zor olanı işgören sağlama ve seçmedir. Çünkü bir kurumun işin gereklerine uygun niteliklere sahip insangücünü bulabilmesi ve bunlar arasından en uygun olanları seçmesi zaman, para, enerji gerektiren önemli bir maliyet unsurudur. Bu işlevin gerektiği gibi yerine getirilemediği durumlarda İK bölümünün diğer işlevlerinin sağlıklı işleyişi gerçekleşmez. Bu bilgiler bize sorunun doğru cevabının C şıkkı olduğunu göstermektedir.

İyi tasarlanmış bir iş analizi çalışması çeşitli aşamalardan oluşmaktadır: • İş analizi çalışmalarından elde edilecek bilginin hangi amaçlarla kullanılacağının belirlenmesi ve nasıl elde edileceğine karar verilmesi, • İş analizi için gerekli olan mevcut görev tanımları, örgüt şemaları gibi ilgili kaynakların sağlanması ve incelenmesi, • Analiz edilecek pozisyonların belirlenmesi, • İş analizlerinin yapılması, • İş tanımlarının yazılması, • İş gereklerinin belirlenmesi ve yazılması. Soru ilk aşama cevabını aradığından cevap B şıkkıdır.

İş analizinde kullanılabilecek diğer bir yöntem, işin yapıldığı yerde gözlemlenmesidir. Gözlem yapma iş analistinin işle ilgili çalışma koşulları, iş akışı, işin yapılması için gereken beceriler ve kullanılan aletler hakkında detaylı bilgi sahibi olmasına yardımcı olur. Analist yapılan işi birkaç kez izleyip notlarını aldıktan sonra, işgören ve yönetici ile görüşerek, öğrendiklerini bir kez de onunla birlikte üstünden geçmelidir. Böylece, analistin işle ilgili atlamış veya yanlış anlamış olduğu noktalar düzeltilebilir. Örnek durumda da Ayşe Hanım bu adımları izlediğinden doğru cevap, "gözlem" yani B şıkkıdır.

İşgörenin işi yaparken ihtiyaç duyduğu fiziksel ve düşünsel yeteneklerin, eğitimin, deneyimin neler olduğu ve hangi oranda çaba gerektiği iş gerekleriyle ortaya koyulmaktadır. İş gerekleri, işin gerektirdiği personel niteliklerini yansıtır. Bu sebeple iş tanımlarından farklıdır. İş tanımı, işin profilini açıklarken, iş gerekleri, işi yerine getirebilecek personelin taşıması gereken niteliklerin bir profilini ortaya koyar. Bu bilgiler bize, cevabın D şıkkı olduğunu göstermektedir.

İş yerine alınan yeni alınan ve bilgisayar temelli çalışan makine sonrası, yeni elaman ihtiyacı, teknolojik değişimler sonucu yeni görevler ortaya çıkarmış ve yeni insan gücüne ihtiyaç duyulmuştur. Cevap C şıkkıdır.

Örgüt içi kaynaklar: Örgütün ihtiyacı olan personelin mevcut çalışanlar arasından terfi, transfer gibi uygulamalarla sağlanması örgüt içi kaynaklardan personel sağlama olarak adlandırılır. Diğer seçeneklerdekiler, örgütdışı kaynaklar olduğundan, cevap D şıkkıdır.

Yeni kurulan bir sağlık kurumu, personelini kariyer günleri yoluyla sağlamışsa, okul, üniversite ve okul ziyaretleri (kariyer günleri) doğru cevap demektir.

İş genişletme, personelin görevlerinin artırılması, çeşitlendirilmesi anlamına gelir. Bu teknik, bir işletmenin mevcut işleri yeniden tasarlaması anlamına da gelmektedir. Sık kullanılan bir tekniktir. Bu durumda cevap B şıkkıdır.

Rotasyon personelin değişik zamanda ve yerlerde değişik görevler yapmasıdır. Bu teknik, iş genişletmeyle yakından ilgilidir. Her iki teknik de personelin işten soğumasını azaltmak için, işin kapsamındaki görevlerin çeşitlendirilmesiyle ilgilidir. İş rotasyonunun iş genişletmeden farkı, personelin yaptığı işlerin birbirinden tümüyle farklı olabilmesidir. Soruda hemşirenin yeri değiştirilmiştir yani cevap C şıkkıdır.

Bir kurumda İnsan Kaynakları (İK) ile ilgili işlevler yerine getirilirken, kurumu başarıya taşıyacak en önemli faktörün, istihdam edilen insangücü olduğu gözden uzak tutulmamalıdır. Bu noktada kurumların İK işlevleri içinde, en önemli ve zor olanı işgören sağlama ve seçmedir. Çünkü bir kurumun işin gereklerine uygun niteliklere sahip insangücünü bulabilmesi ve bunlar arasından en uygun olanları seçmesi zaman, para, enerji gerektiren önemli bir maliyet unsurudur. Bu işlevin gerektiği gibi yerine getirilemediği durumlarda İK bölümünün diğer işlevlerinin sağlıklı işleyişi gerçekleşmez. Doğru cevap C’dir.

İş analizi ile İK yönetiminin diğer işlevleri arasındaki ilişki bakımından, iş analizi çalışmalarının ve sonuçlarının örgütlerde kullanım alanları genel olarak şu şekilde sıralanabilir: • Ücret ve maaşların belirlenmesi, • İşgörenlerin performans değerlemeleri, • İşgörenlere yönelik parasal özendirme planlarının hazırlanması, • İşgören seçme testlerinin hazırlanması, • Terfi, transfer ve iş rotasyonuna yönelik kararların verilmesi, • İşle işgörenlerin eşleştirilmesi, • İşlerin yeniden yapılandırılması ve zenginleştirilmesi çalışmaları, • İşle ilgili performans standartlarının belirlenmesi, • İşlerle ilgili yetki ve sorumluluk belirleme çalışmaları, • Eğitim programlarının geliştirilmesi, • Yeni işgörenlerin işe alıştırma çalışmaları, • İş güvenliği kriterlerinin belirlenmesi. Doğru cevap B’dir.

İyi tasarlanmış bir iş analizi çalışması çeşitli aşamalardan oluşmaktadır: • İş analizi çalışmalarından elde edilecek bilginin hangi amaçlarla kullanılacağının belirlenmesi ve nasıl elde edileceğine karar verilmesi, • İş analizi için gerekli olan mevcut görev tanımları, örgüt şemaları gibi ilgili kaynakların sağlanması ve incelenmesi, • Analiz edilecek pozisyonların belirlenmesi, • İş analizlerinin yapılması, • İş tanımlarının yazılması, • İş gereklerinin belirlenmesi ve yazılması. Doğru cevap D’dir.

Kişilik gerekleri: Çalışanla ilgili, sosyal beceriler, yargılama, kişisel girişim, işbirliğine uygun olma, yaratıcılık ile zihinsel dikkat ve atiklik durumu gibi bilgiler belirlenmelidir. Bu gerekler, genelde tanımlanması en güç olanlardır. Doğru cevap C’dir.

Kuşkusuz bu yaklaşım, incelenen iş ile yakından ilişkili bulunan işler hakkında önbilginin olmasını gerektirir. O halde, iş tanımı, istenilen herhangi bir rol gereğini içerecek biçimde hazırlanmış olmalıdır. Ayrıca aynı işi yapan işgörenlerin tümünün veya en azından çoğunun, iş esnasında gözlemlenmesi gerekir. Çünkü başka bir biçimde yapılırsa, iş tanımına yazılanlar sadece özel bir bireyin iyi veya kötü tek bir davranışıyla ilgili olur. İşgören, gözetlendiği sırada normal zamandaki gibi aynı şeyleri aynı biçimde yapmalıdır. Birçok insan, bu gibi koşullar altında farklı davranma eğilimi gösterir, bir kısmı da endişeli görünür. İşgören, ücret haddinin belirlenmesi amacıyla gözetleniyor olduğunu hissederse, mümkün olduğunca yüksek bir ücret haddini elde etmek için faaliyetlerini bir kalıp içine sokmaya çalışabilmektedir. Bu sakıncalar, işgörenin haberi olmadan yapılan gözlemler ile ortadan kaldırılabilir. Fakat işgörenin daha sonra gözetlendiğinin farkına varması durumunda, iş ilişkilerinde bazı sorunlar ortaya çıkar ve işgörenlerin moral düzeyleri düşebilir. İş analizinin doğrudan gözlem yoluyla yapılmasının ikinci bir güçlüğü, gözlemin esas olarak yapısı gereği zihinsel faaliyetlerde hemen hemen anlamsız olmasıdır. Gözlemle ilgili son bir sorun; gözlemin iş sürecinin uzun olduğu durumlarda pek fazla uygulanabilir olmamasıdır. Yani, belirli bir görevin başlangıcından sonuna kadar geçen zaman önemli bir süreyi aşabilir. Ayrıca belli bir eylemin arasıra ortaya çıkması durumunda sadece gözleme dayalı bir iş analizi yapmak ekonomik olmayacaktır. Doğru cevap E’dir.

İş analizi çalışmaları ile elde edilen bilgilerin karmaşık oluşu ve düzensizliği, onları belli kalıplar halinde ve düzgün bir görünüme sokma gereğini ortaya çıkarmıştır. Bu amaçla iş analiz sistemi içerisinde, iş verileri belirli bölümleri içeren iş tanımları formu şeklinde hazırlanır. Bir iş tanımı formunda bulunacak bölümler, işin kimliği, işin özeti, işi oluşturan görevler ve çalışma koşullarıdır ve aşağıda kısaca açıklanmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Personel sevkleri uygulamasında boş pozisyonlar örgütteki ilan panolarında çalışanlara duyurulur ve ilgilenen çalışanlara pozisyon hakkında daha detaylı bilgiler (ücret, prim, çalışma saatleri gibi) verilir. Çalışanlar da bu bilgiler ve kendi düşünceleri ışığında pozisyon için tanıdıkları kişileri önerirler. Doğru cevap B’dir.

Adayın kişisel bilgileri: İsim, cinsiyet, doğum tarihi ve yeri, medeni hali, aile ile ilgili detaylar (eşi varsa adı, mesleği, çocuğu varsa yaşları, sayısı vb.), adres, ulaşılabilecek telefonlar, e-mail adresi, vesikalık fotoğraf bu bölümde yer alabilir. Doğru cevap C’dir.

İş zenginleştirmenin temel amacı, çalışanların sorumlulukları ve özgüvenlerini yükselterek, yerine getirdikleri işlerinde motivasyonlarının da artmasını sağlamaktır. İş zenginleştirme çalışanlara yaptıkları iş üzerinde daha fazla kontrol, sorumluluk, gelişim ve tanınma imkânı sunar. Doğru cevap A’dır.

İş etüdü başlıca iki ana teknikten oluşmaktadır: metot etüdü ve iş ölçümü. Metot Etüdü: Daha kolay ve daha etkili yöntemlerin geliştirilmesi, uygulanması ve maliyetlerin düşürülmesi amacıyla bir işin yapılışındaki mevcut ve önerilen yolların sistematik olarak kaydedilmesi ve eleştirilerek incelenmesidir. Doğru cevap A’dır.