SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET YÖNETİMİ

Maliyet analizinde ilk aşama amaç belirlemektir. Amacın belirlenmesi uygulanacak metodolojinin belirlenmesi için oldukça önemlidir. Maliyet analizinin diğer aşamalarını oluşturan giderlerin belirlenmesi, gider merkezlerinin belirlenmesi, uygulanacak yöntemin belirlenmesi, maliyet sistemine karar verilmesi, analiz tekniğinin seçilmesi ve birim maliyetlerinin belirlenmesi bu amaca göre belirlenir.

Sağlık kurumlarının su giderleri bilgilerinin veri kaynağı faturalardır. Su giderlerinin dağıtımında kullanılan dağıtım anahtarları tüketim miktarı (m3), lavabo veya musluk sayısı, hasta sayısı, personel sayısı gibi ölçütlerdir. Bu anahtarların kullanılamaması durumunda uzman görüşünden faydalanmak

mümkündür.

Giderlerin belirlenmesi, maliyet analizi amacı doğrultusunda gerçekleştirilir.

Giderin oluşması için tüketimin sağlık kurumu faaliyetleri ile ilgili olması gerekir. Giderin oluşması için tüketimin maliyet analizi yapılacak döneme ait olması gerekir.

Giderler belirlendikten sonra gider çeşitlerinin sayısal ve oransal dağılımları incelenerek, maliyet muhasebesinin en önemli amaçlarından biri olan gider kontrolü yapılabilir. Yüzde  analizi ile sağlık kurumunun sunduğu hizmetlerin maliyetlerinde etkili olan giderlerin dağılımını görmek ve kontrol altına alınması gereken giderler varsa tespit etmek mümkündür.

Sağlık kurumları emek yoğun işletmeler olduğu için işçilik giderleri tüm giderler arasında yaklaşık %60-70’lik bir paya sahiptir. Bu nedenle sadece tek bir gider kaleminin bu kadar yüksek bir paya sahip olması sağlık kurumları için yadırganacak bir durum değildir.

Maliyet analizinin önemli aşamalarından biri de gider merkezlerinin eksiksiz olarak tespit edilmesidir. Sağlık kurumlarındaki tüm poliklinikler, klinikler, teşhis ve diğer tedavi birimleri, idari departmanlar, teknik birimler vb. gibi tüm gider yaratan birimler belirlenmeli, eksiksiz listelenmeli ve maliyet amacına uygun olarak gider merkezi türlerine göre sınıflanmalıdır.

Giderlerin birinci dağıtımında, giderlerin oluştukları gider merkezlerine yüklenmesi işlemi başka bir ifade ile giderler ile gider merkezlerinin uyumlaştırılması gerçekleştirilir. Birinci dağıtım sonucunda her bir gider yerinin toplam direkt giderleri bulunur.

Birinci dağıtımda en önemli konu gider ortaya çıktığında hangi gider yeri ile ilişkilendirileceğinin belirlenmesidir. Burada kural gider nerede ortaya çıktıysa oraya yüklenmesidir. Eğer gider birden çok gider yerini ilgilendiriyorsa, ilgisi oranında dağıtılır ya da “ortak giderler gider yerinde” toplanıp daha sonra dağıtılır.

İlaç giderlerinin dağıtımı için her gider merkezinde kullanılan ilaç miktarına karşılık gelen ilaç giderini dikkate almak gerekmektedir. Giderler belirlenirken sadece kullanılan ilaçlar ve maliyet analizi yapılan dönem içerisindeki giderleri dikkate alınmalıdır.