SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET YÖNETİMİ

Tıbbi sarf malzemesi giderlerinin veri kaynakları; malzeme kullanım bilgileri, malzeme istek formları, elektronik kayıtlar, genel bütçe kayıtları ve döner sermaye kayıtlarıdır.

Amortisman ve tükenme paylarının veri kaynağı muhasebe kayıtlarıdır.

Göz önünde tutulacak prensip, oluşturulacak gider yerlerinde üretim şekillerinin homojen olmasıdır. Bu bakımdan en önemli ayrım, iş gücünün hakim olduğu gider yerlerinin; makineli üretimin hakim olduğu gider yerlerinden ayrılmasıdır.

Gider merkezlerinin ayrılması maliyet analizi için şarttır, ancak bu ayrımın işletme için sağladığı faydalar bulunmaktadır. Bu faydalar;
• Giderlerin İlgili Gider Yerinde Toplanması: Aynı gider merkezine ilişkin giderlerin ilgili
gider merkezleri itibariyle toplanmasını sağlamak.
• Gider Kontrolü: Giderlerin gider merkezleri itibariyle kontrolünü sağlamak.
• Bütçeleme ve Kontrol: Giderlerin gider merkezleri itibariyle bütçelenmesini ve planlanmasını sağlamak.
• Maliyet Hesaplama: Gider merkezlerinde üretimi gerçekleştirilen mamul veya yarı mamullerin maliyetinin hesaplanmasına yardımcı olmak.
• Sorumluluk Yükleme: Gider merkezlerinde sorumlu olarak çalışan kişilere giderlerin oluşumu açısından da sorumluluk yüklemek.

Bir işletme içinde, üretimin ya da hizmetin belli bir yerde değil de dağınık olarak gerçekleşmesi durumunda mutlaka ayrı gider merkezlerinin belirlenmesi gerekmez. İki ya da daha fazla ayrı yerde aynı işler yapılıyorsa, bunlar bir tek gider yerine yerleştirilebilir. Bazı durumlarda, devamlı bir yere bağlı olmadan daima hareket halinde bulunan ekipler de (nakliye ve tamir ekipleri) ayrı bir gider yeri sayılabilir.

Gider yerlerinde toplanan giderlerin ürün ve hizmet maliyetlerine yüklenmesi gerekmektedir. Buna gider dağıtımı denmektedir ve maliyet muhasebesinin en önemli konularından biridir.

2. dağıtım basamağına ait dağıtılacak gider, diğer gider merkezlerinin giderleridir.

Uygulaması kolay olduğu için sıklıkla kullanılan bu yöntemde gider merkezleri arasında dağıtım yapılmaz. Dağıtımı yapılacak gider merkezlerinde toplanmış giderler sadece esas üretim merkezleri arasında dağıtılır. Bu yönteme doğrudan dağıtım yöntemi adı da verilmektedir.