SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 7

Hastanelerde maliyet-hacim-kâr analizi, hastanenin yapmış olduğu tedavi sayısına, poliklinik sayısına veya hasta gün sayısına bağlı olmaktadır. Hasta gün sayısı (yatarak tedavi olan hastaların toplam ne kadar gün yattıkları), hastanelerdeki maliyet hesabında en önemli verilerden birisi olarak kabul edilmektedir.

Katkı payı; birim satış geliri ile birim değişken maliyet arasındaki farktır. Katkı payı, satılan her bir ürünün, o birime ait değişken maliyeti karşılandıktan sonra geriye bıraktığı satış gelirini göstermektedir.

Faiz giderleri, amortismanlar, sigorta ve vergiler ile yönetici maaşları hastanelerin sabit giderlerine örnek verilebilir. Bu giderler üretimin artması veya azalması ile doğrudan ilgili olmayan, yapılması zorunlu olan giderlerdir. Bu giderler tedavi edilen hasta sayısından bağımsız olan maliyetlerdir.

Sağlık kurumlarının yöneticileri hastanenin faaliyetleri ve üretim miktarındaki değişikliklerin maliyetleri nasıl etkilediği ile ilgili bilgi sahibi olması gerekmektedir. Maliyetler ve üretim hacmi arasındaki ilişki “maliyet davranışı” veya “temel maliyet yapısı” olarak adlandırılmakta ve buradan elde edilen bilgiler
hastane yöneticilerince planlama, kontrol ve karar alma süreçlerine yardımcı olmaktadır.

Toplam değişken maliyetlerin aksine sabit maliyetler, üretim hacmindeki değişikliklerden etkilenmeden aynı kalmaktadır. Değişken maliyetler üretim hacmine bağlı olarak değiştiğinden, toplam değişken maliyet ve dolayısı ile toplam maliyetler de üretim hacmine paralel olarak artarken, sabit maliyetler aynı kalmaktadır.

Maliyetlerin faaliyetler yapılmadan önce bilimsel yöntemlerle saptandığı ve kayıtların bunlara göre tutulduğu yöntem standart maliyet yöntemidir.

Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Pazarlama satış ve dağıtım giderleri ile araştırma ve geliştirme giderleri işletme fonksiyonlarına göre sınıflandırılan giderlerdir. Direkt ve endirekt giderler ise yüklenme biçimine göre sınıflandırılan giderlerdir.

Karar verme, problem çözme ve amaca uygun değişik davranış biçimlerinden birini seçme süreci olarak da tanımlanmaktadır. Alternatifler arasından işletme için en doğru veya uygun olanın seçilmesi,yönetimin karar sürecinin temeli olmakla beraber karar verme fonksiyonu, bazı alt fonksiyonlardan oluşur. Bunlar; amaç tespiti, bu amaçlara ulaşmada muhtemel sorunların tanımlanması, gerekli bilgi ve verilerin toplanması, değerlendirilmesi, alternatif yolların çıkarılması, bu yolların muhtemel sonuçlarının
tahmin edilmesi ve bunlardan amaca en uygun olanın seçilmesi şeklinde sıralanabilir Karar verme,işletmenin başarı durumuyla doğrudan ilişkilidir.

Programlanabilen (Rutin) ve Programlanamayan (Rutin olmayan) Kararlar, Stratejik ve Operasyonel Kararlar,Kişi ve Grup Kararları,Alt ve Üst Kademe Kararları,Risk Altında Verilen Kararlar

Alt ve Üst Kademe Kararları: Bu tür kararlar, kararın hangi kademede verildiği ile ilgilidir. Üst kademelerde verilen kararların çoğu stratejik nitelikte, rutin olmayan ve belirsizlik şartları altında verilen kararlardır. Örneğin bir hastanenin sermayesinin halka açılma kararı üst yönetimin verebileceği bir karardır. Bu nedenle maliyet bilgileri üst yöneticilerin karar sürecinde daha büyük önem taşımaktadır.

Faaliyet Tabanlı Maliyetleme,Hedef Maliyetleme ,Toplam Kalite Maliyetlerinin Yönetimi ,Tam Zamanında Üretim Ortamında Maliyet Yönetimi

Kaizen sürekli gelişme anlamına gelen bir kavramdır. Kaizen, girdilerin çıktılara dönüştüğü süreçle işkili tüm faktörleri geliştirmeyi amaçlayan bir felsefedir. Kaizen maliyetleme ise, parça ve ürünlerin maliyetlerini önceden belirtilen bir oranda azaltmak için Kaizen tekniklerinin uygulanmasıdır. Başka bir ifadeyle, sürekli iyileşme yoluyla israfın önlenmesi ve maliyetlerin düşürülmesidir.

Maliyete dayalı fiyatlandırma iki ayrı yöntemle yapılmaktadır.1. Maliyet Artı Yöntemi,2. Hedef Fiyatlandırma

Mamule Göre Fiyat Farklılaştırma: Burada söz konusu olan aynı mamullerdeki çok küçük farklılıklardan yararlanarak, mamulde yapılan farklılığın maliyette yarattığı farklılığa oranla daha büyük farklılıkların uygulanmasıdır. Örneğin, aynı çamaşır makinesinden, üst kapağı formika olan veya kaplama olan makineden kaynaklanan maliyet artışı gibi.

Sağlık Bakanlığı, TİG çalışmaları ile ilgili yayınlarında TİG kullanım alanlarını; hastane
performanslarını gözlemlemek ve takip etmek, mevcut kaynakların hastaneler arasındaki dağılımını eşit bir şekilde yapmak, hasta tipi, ortalama yatış günleri, vaka karma indeksi ve maliyetler temelinde karşılaştırmalar yapmak ve hastanelerin finansmanında araç olarak kullanmak şeklinde açıklamaktadır.

Yöneticiler maliyet bilgilerini TİG’i oluştururken kullnacabileceği gibi, TİG maliyetlerini de farklı amaçlar ile kullanabilir. Bu amaçları aşağıdaki gibi açıklamak mümkündür;
 Hastanelerin belli periyotlar ile kendi TİG maliyetlerini kıyaslanması,Hastaneler arasında TİG maliyetlerinin kıyaslanması ve benchmarking,Uluslararası göstergeler ile hastane, sektör ve Türkiye ortalamalarının kıyaslanması, TİG maliyetlerinin bir performans göstergesi olarak kullanılması, TİG kar-zarar analizlerinin yapılması.

Sağlık kurumlarında  dış kaynak kullanım kararları  oldukça yaygındır ve her geçen gün daha da yaygınlaşmaktadır. Sağlık kurumlarında dış kaynak kullanım kararları  denince ilk akla gelen hizmetler; temizlik, güvenlik, otomasyon, teknik birim, kantin
işletmeciliği, otopark, yemek hizmetleri, personel taşımacılığı gibi hizmetler iken günümüzde görüntüleme ve laboratuar hizmetlerine kadar yaygınlaşmıştır

Klinik malzemeler kullanıma göre değiştiği için değişken maliyetlere örnektir.

Sabit varlıklar üretim sırasında aşınma ve yıpranma nedeniyle bir değer kaybına uğramaktadırlar. Bu duruma teknik değer kaybı denilmektedir.

Faiz giderleri ise sabit giderdir.