SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 11

Toplam maliyetleri karşılayabilmek için ne kadarlık bir üretim hacminin gerçekleştirilmesi gerektiği sorusuna cevap arayan kavram  başabaş noktasıdır. Doğru cevap B seçeneğidir

Başabaş analizi kavramı, istendik minimum çıktı miktarını üreten girdi miktarını kasteden başabaş noktasını tanımlamak için kullanılmaktadır. Daha özelde ise; iş, program veya hizmetin finansal olarak kendi kendine yeterli olduğu üretim hacmi olarak tanımlanmakta ve başabaş noktası olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir

Kâr-Zarar tablosu ile gelir tablosu arasında iki temel fark bulunmaktadır: Birincisi, kâr-zarar tabloları gelir tablosunun aksine yönetim muhasebesine ait verileri kullanarak karar verme süreçlerine en iyi şekilde yardım sağlamak için geliştirilmektedir. İkincisi ise, bu tablolar örgütün tüm alt birimleri için oluşturulabilmekte, bunun aksine gelir tabloları ise örgütün tamamı veya sadece önemli alt birimleri için oluşturulabilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir

Katkı payı, satılan her bir ürünün, o birime ait değişken maliyeti karşılandıktan sonra geriye bıraktığı satış gelirini göstermektedir. Kâr-zarar tablosundaki katkı payını inceleyecek olursak; Katkı Payı = Birim Satış Geliri –Birim Değişken Maliyet. Doğru cevap C seçeneğidir

Başabaş noktasının doğru tahmin edilmesinin en önemli noktası gerçekçi talep
analizi yapılmasından geçmektedir. Bu yüzden hastaneler, yeni bir hizmetin ya da programın başlatılmasına karar vermeden önce, bu hizmetlere olabilecek talepleri minimum yanılma ile tahmin etmek zorundadırlar. Başabaş noktasının analizi yukarıda görüldüğü gibi çeşitli değişkenlere bağlı olarak bulunmaktadır. Bu değişkenler; sabit giderler, birim maliyetler ve birim hizmet satış fiyatlarından oluşmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir

Hastane yöneticilerinin yönetsel kapasiteleri; giderlerin tespiti ve/veya tahmini, sabit ve değişken giderleri tanımlamadaki başarısı, toplam giderlerin sabit ve değişken giderlere doğru bir şekilde dağıtımı ve gerçekçi başabaş noktasının tespitinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu gibi sayılan nedenlerle çok gerekli olmadıkça kabaca tahminler yapmaktan kaçınmak gerekmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir

Maliyet analizinde ilk aşama amaç belirlemektir. Amacın belirlenmesi uygulanacak metodolojinin belirlenmesi için oldukça önemlidir. Maliyet analizinin diğer aşamalarını oluşturan giderlerin belirlenmesi, gider merkezlerinin belirlenmesi, uygulanacak yöntemin belirlenmesi, maliyet sistemine karar verilmesi, analiz tekniğinin seçilmesi ve birim maliyetlerinin belirlenmesi bu amaca göre belirlenir.

Sağlık kurumları emek yoğun işletmeler olduğu için işçilik giderleri tüm giderler arasında yaklaşık %60-70’lik bir paya sahiptir. Bu nedenle sadece tek bir gider kalemin bu kadar yüksek bir paya sahip olması sağlık kurumları için yadırganacak bir durum değildir. Direkt işçilik giderlerinden sonra gelen önemli gider kalemleri ise ilaç ve amortisman giderleridir (%10,74).

Sağlık kurumları emek yoğun işletmeler olduğu için işçilik giderleri tüm giderler arasında yaklaşık %60-70’lik bir paya sahiptir. Bu nedenle sadece tek bir gider kalemin bu kadar yüksek bir paya sahip olması sağlık kurumları için yadırganacak bir durum değildir. Direkt işçilik giderlerinden sonra gelen önemli gider kalemleri ise ilaç ve amortisman giderleridir (%10,74).

Bina amortisman giderinin dağıtımı için kullanılan dağıtım anahtarı, gider merkezlerinde kullanılan demirbaşın değerinin uygun amortisman oranı ile çarpımı şeklindedir.  Servis Demirbaş Amortisman Tutarı = 1.100.000*0,10 = ₺110.000’dir.

Hasta Kabulün Servise Dağıtım Oranı = Servisteki Hasta Sayısı / Toplam Hasta Sayısı,

Hasta Başı Birim Hasta Kabul Maliyeti = Dağıtım Yapılacak Gider / Toplam Hasta Sayısı,

Servis Dağıtım Tutarı = Hasta Sayısı*Hasta Başı Birim Hasta Kabul Maliyeti

Hasta Kabul Dağıtım Oranları = Gider Merkezinin Hasta Sayıları / Toplam Hasta Sayısı

Servise Dağıtım Tutarı= Hasta Kabul Toplam Dağıtılacak Gider*Servis Dağıtım Oranı

Esas üretim gider merkezindeki maliyetlerin toplamı TMi , gider merkezi tarafından sunulan hizmet miktarı Xi ise birim maliyet BMi aşağıdaki gibi ifade edilebilir: BMi=TMi / Xi Buna göre;                                                    Çocuk Polikliniği Birim Maliyeti = 966.750 / 40.000 =₺24.17

Kısa dönemde belirli bir üretim hacmi aralığında iş hacminde meydana gelen artış ve azalışlardan etkilenmeyen, üretim hacmi ne kadar artarsa artsın üretim hacmine bağlı olmayan ve sürekli toplam olarak sabit kalan maliyetlerdir. Sabit giderler, belirli bir üretim hacmine kadar değişmeyen giderlerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Faiz giderleri, amortismanlar, sigorta ve vergiler ile yönetici maaşları hastanelerin sabit giderlerine örnek verilebilir. Bu giderler üretimin artması veya azalması ile doğrudan ilgili olmayan, yapılması zorunlu olan giderlerdir. Bu giderler tedavi edilen hasta sayısından bağımsız olan maliyetlerdir. Sunulan ve üretilen hizmet miktarına bağlı olarak değişiklik gösteren değişken giderlere ise, klinik malzemeler (lastik/cerrahi eldiven, dil çubukları, enjektör vb.) ve haberleşme giderleri ile personel ücretleri örnek verilebilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bazı maliyetler belirli bir faaliyet aralığında sabittir, faaliyet hacmindeki artışa bağlı olarak bu maliyetler de sıçrama yaparlar ve faaliyet hacmindeki yeni bir üretim aralığına kadar bu aralıkta sabit kalırlar, bu maliyetlere yarı-sabit maliyetler ya da basamak (step) maliyetler adı verilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Temel maliyet yapısı, üretim hacmi ile ilişkili olmayan sabit maliyetlerden ve üretim hacmi ile birlikte değişiklik gösteren değişken maliyetlerden oluşmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.