SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 2

1.Maliyetlerin Kapsamına Göre Maliyet Yöntemleri: a) Tam Maliyet Yöntemi b) Kısmi Maliyet Yöntemleri: b1) Değişken Maliyet Yöntemi b2) Normal Maliyet Yöntemi b3) Asal (Direkt) Maliyet Yöntemi 2. Maliyetlerin Saptanma Zamanına Göre Maliyet Yöntemleri: a) Fiili Maliyet Yöntemi b) Tahmini Maliyet Yöntemi c) Standart Maliyet Yöntemi 3. Maliyetlerin Saptanma Şekline Göre Maliyet Yöntemleri: a) Sipariş Maliyet Yöntemi b) Evre (Safha) Maliyet Yöntemi c) İşlem Maliyeti (Karma) Yöntemi

Tam maliyet yönteminin avantajları: • Her türlü gideri yansıtan birim maliyetin hesaplamasını sağlar, • Kar/zarar hesaplaması yapabilmek tüm giderleri dikkate alır.

Fiili maliyet yönteminde, maliyetler faaliyetler yapıldıktan sonra giderlerin fiilen gerçekleşen tutarından hesaplanır. Maliyetler gerçek verilere dayanır. Tahmini maliyet yönteminde, maliyetler geçmiş deneyimlerden ve cari girdi fiyatlarından yararlanılarak tahmin edilir ve kayıtlarda bu tahminlere göre tutulur. Sipariş maliyet yöntemi, bir işletmede mamul ya da hizmet üretiminin özel nitelikli ya da birbirinden farklı niteliklere göre yapılması durumunda kullanılır. Bu yöntem, üretim yapılan ve her partide bir birinden farklı mamuller ve hizmetler üreten işletmelere de kullanılır. Safha maliyet yöntemi, bir birine benzer veya homojen tek tip mamul üreten, birbirini izleyen ve birbirine bağlı aşamalarda sürekli ve seri olarak üretim yapılan işletmelerde kullanılır.

Standart maliyet yönteminin avantajları: • Maliyet öğeleri etkili bir şekilde kontrol edilir. • Mamul maliyetlerinin hesabında hız ve kolaylık sağlanır. • Planlama ve kontrol sayesinde; Üretim faktörlerinin verimliliğinin artmasıyla maliyetler düşürülebilir. • Kısa dönemli sonuç hesaplarının düzenlenmesi ve stok değerlemesi kolaylaşır. • İşletmede genel planlama ve özellikle üretim planlaması faaliyetleri kolaylaşır. • İşletmenin organizasyonunu geliştirme ve daha verimli bir durumu getirme olanağı bulunur. • İyi bir değerleme ve adil bir ücret politikası uygulanabilir.

Standart maliyet yönteminin dezavantajları: • Standartlar iyi belirlenmezse ya da eskirse (güncel olmazsa) analizlerde yanıltıcı sonuçlar çıkabilir. • Standartlara fazla önem verilmesi fiili maliyetlerin izlenmesinde ihmale yol açabilir. • Sistem kontrol bakımından, pahalı hesap ve kayıt işlemleri gerektirebilir. • Standartlar personel üzerinde baskı yaratıp işletme içi beşeri ilişkileri gerginleştirebilir • Her işletmenin yapısı böyle bir sistemin uygulanmasına elverişli olmayabilir.

Safha maliyet yöntemi, bir birine benzer veya homojen tek tip mamul üreten, birbirini izleyen ve birbirine bağlı aşamalarda sürekli ve seri olarak üretim yapılan işletmelerde kullanılır. Her evrenin maliyeti ayrı ayrı hesaplanır. Bu yöntemi kullanan işletmelere örnek olarak lastik, boya, otomobil, un, kağıt, dokuma şeker fabrikaları verilebilir. Karma yönetem bazı işletmelerde sipariş ve safha maliyet yöntemleri birlikte kullanılmaktadır. Örneğin, ilk etapta seri halde bir üretim yaparken daha sonra seri halde ürettiği bu parçaları birleştirerek nihai mamul haline müşterinin istekleri doğrultusunda getirebilirler. Hacim tabanlı dağıtım yöntemi geleneksel dağıtım yöntemi olarak kabul görmüştür. Hacim tabanlı dağıtım yönteminde, genel üretim giderlerinin mamullere dağıtımında işletmede gerçekleşen hacim ölçütleri dikkate alınır. Faaliyet tabanlı dağıtım yönteminde, genel üretim giderleri öncelikle giderlerin ortaya çıkmasına neden olan faaliyetlere dağıtılmakta, daha sonra da faaliyetler bazında toplanan giderler mamul ya da hizmete dağıtılmaktadır. Sipariş maliyet yöntemi, bir işletmede mamul ya da hizmet üretiminin özel nitelikli ya da birbirinden farklı niteliklere göre yapılması durumunda kullanılır. Bu yöntem, üretim yapılan ve her partide bir birinden farklı mamuller ve hizmetler üreten işletmelere de kullanılır.

Toplam Maliyet = Değişken Giderler+Sabit Giderler+Yarı Değişken Giderler+Yarı Sabit
Giderler

Üst Yönetici Aylıkları faaliyet gösteren bir laboratuvarın sabit gider başlığı altındadır

"Endirekt giderlerin maliyetlere yüklenmesinde kullanılan dağıtım anahtarlarının seçimine" maddesi maliyet analizini yapacak olan analistin, yöntemi seçerken alacağı kararlar arasında değildir

Genel Üretim Giderleri, Endirekt (Dolaylı) Giderler başlığı altında yüklenme şekline göre yapılan sınıflandırmalardan bir tanesidir.

"Her türlü gideri yansıtan birim maliyetin hesaplamasını sağlar" maddesi tam maliyet yönteminin avantajlarından birisidir

"Sabit giderler dikkate alınmadığından birim maliyetler düşük çıkar, kar/zarar hesaplarında sonuçlar farklılaşır." maddesi değişken maliyet yönteminin dezavantajıyken diğer maddeler Tam maliyet yönteminin dezavantajları arasındadır

"Değişken giderlerin tamamı, sabit giderlerin ise kapasite kullanım oranına göre maliyetlere yüklenmesi söz konusudur." maddesi Normal Maliyet Yöntemi için söylenebilirken diğer maddeler farklı maliyet yöntemleri için söylenebilmektedir

"Genel yönetim giderlerinin çok az olması durumunda uygulanması avantaj yaratır." maddesi Asal (Direkt) Maliyet Yönteminin avantajları arasındadır.

"Maliyetler faaliyetler yapıldıktan sonra giderlerin fiilen gerçekleşen tutarından
hesaplanır." maddesi Maliyetlerin Saptanma Zamanına Göre Maliyet Yöntemlerinden Fiili Maliyet Yöntemi için söylenebilir.

Sipariş (Parti) Maliyet Yöntemi Maliyetlerin Saptanma Şekline Göre Maliyet Yöntemlerinden birisidir