SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ

Alış Bedeli: İlk madde ve malzemenin fatura tutarıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yurt dışından satın alınan ilk madde ve malzemenin maliyetlerinin belirlenmesinde aşağıda belirtilen maliyet unsurları yer almaktadır:

Doğru cevap B seçeneğidir.

İlk madde ve malzeme maliyetlerini hesaplamada kullanılan yöntemler (stok değerleme yöntemleri) aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Doğru cevap E seçeneğidir.

Gerçek Parti Maliyeti Yönteminde; tüketime verilen ilk madde ya da malzemenin her parti alışı ayrı ayrı izlenir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Fiktif Kâr; enflasyon, dönemlerinde, paranın satın alma gücündeki düşüş nedeniyle, işletmenin gerçekte elde ettiğinden daha yüksek görünen kârıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Son Giren İlk Çıkar Yönetiminde; ilk madde ve malzemelerin üretime/hizmete sevk işlemi en son alınan partiden yapılmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

ABC Yöntemi; stok kalemlerinin dönem içerisindeki kullanım tutarları itibarıyla büyükten küçüğe doğru sıraya dizilip, belli noktalardan kesilerek, sonuçta A, B ve C şeklinde üç grupta toplanmasını hedef alan yöntemdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Ekonomik Sipariş Miktarı Yöntemi; genel olarak satın alma, sipariş, stok ve stoksuzluk maliyetlerini dikkate alarak, optimum sipariş miktarını bulmak için kullanılan bir yöntemdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

V grubu, hasta açısından hayati öneme sahip olan ilaç ve malzemelerdir. Sağlık işletmesinde bulunması zorunlu olan ve en çok bulunan tıbbi malzeme ve ilaçlardır. Bunlar; damar yolu açmak için kullanılan tıbbi sarf malzemeleri, serumlar, yoğun bakım malzemeleri gibi malzeme ve ilaçlardır. E Grubu, hasta açısından orta derecede öneme sahip olan ilaç ve malzemelerdir. Bunlar ağrı kesiciler, radyoloji sarf malzemeleri, ameliyatlarda kullanılan iplikler gibi sarf malzemeleridir. Bu grupta bulunan malzemeler önemli olmasına karşılık, alternatifi olan malzemelerdir. D Grubu, hayati önem taşımayan, isteğe bağlı olarak hastane bünyesinde bulundurulan malzemelerdir. Bunlar; çarşaf, sedye gibi stok kalemlerinden oluşmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Mevcut muhasebe uygulamasında, hizmet işletmelerinde ilk madde ve malzeme stokları bulunmakta ancak yarı mamul veya mamul stokları bulunmamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Direkt ilk madde ve malzemenin taşıması gereken üç temel nitelik söz konusudur. Bu nitelikler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Kullanılan hammadde ve malzeme ürün yapısı içine girip mamulün/hizmetin temel öğesini oluşturmalıdır.
• Üretimde ne kadar hammaddenin kullanıldığı teknik açıdan saptanabilmelidir.
• Üretiminde ne kadar hammadde harcanacağının belirlenmesi ekonomik bakımdan anlamlı sayılmalıdır.

Direkt İlk Madde ve Malzeme;üretilen mamulün/hizmetin bünyesine giren ve hangi ürün için ne miktarda kullanıldığı rahatlıkla izlenilebilen ilk madde ve malzemedir.

Alışa Özel Finansman Giderleri: İlk madde ve malzeme alımında kullanılmak üzere sağlanan kredilere ilişkin olarak ortaya çıkan faiz giderlerini içermektedir.

Hastanelerde kullanılan ilk madde ve malzemeler; ilaç giderleri, tıbbi malzeme giderleri ve genel sarf malzemeleri olmak üzere üç başlık altında toplanmıştır. İlaç (tablet, kapsül, solüsyon, merhem gibi) ve bazı tıbbi malzeme giderleri, hastalara sunulan hizmetlerin doğrudan içine katılmaktadır. Dolayısıyla bu giderler ilk madde olarak kabul edilir. Yardımcı malzemelere örnek olarak pamuk, gazlı bez, enjektör verilebilir. İşletme malzemeleri ise hizmet üretim faaliyetlerinin gerçekleşmesi için kullanılırlar ve ürünün içine katılmazlar. Bunlara örnek olarak kırtasiye malzemeleri, gıda malzemeleri, temizlik ürünleri verilebilir.

İlk madde ve malzeme maliyetlerini hesaplamada kullanılan yöntemler (stok değerleme yöntemleri) aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Gerçek parti maliyeti (has maliyet) yöntemi,
• Ortalama maliyet yöntemi,
• İlk giren ilk çıkar (FIFO) yöntemi,
• Son giren ilk çıkar (LIFO) yöntemi,
• İlk gelecek olan ilk çıkar (NIFO) yöntemi,
• En yüksek fiyatlı ilk çıkar (HIFO) yöntemi,
• Yenileme maliyeti (cari piyasa fiyatı) yöntemi,
• Standart maliyet yöntemi.

ABC yöntemi stok kontrol yöntemidir.

VED Yöntemi; tıbbi malzemeleri özellikle ilaçları hastanın hayati açıdan özellikli ihtiyacına göre sınıflandırmaktadır.

Kullanılan stok kontrolü yöntemleri şunlardır:
• ABC Yöntemi
• VED Yöntemi
• Gözle Kontrol Yöntemi
• Çift Kutu/Depo Yöntemi
• Sabit Sipariş Miktarı Yöntemi
• Sabit Sipariş Periyodu Yöntemi
• Maksimum-Minimum Yöntemi
• Ekonomik Sipariş Miktarı Yöntemi
• Basit Ortalamalar Yöntemi
• Hareketli Ortalamalar Yöntemi
• Kanban Stok Kontrol Sistemi
• Tam Zamanında Üretim

Son Giren İlk Çıkar Yönteminde; ilk madde ve malzemelerin üretime/hizmete sevk işlemi en son alınan partiden
yapılmaktadır.

Temizlik malzemesi ve kırtasiye malzemesi işletme malzemeleri kategorisinde yer alırken, pamuk ve enjektör ise yardımcı malzemeler kategorisinde yer almaktadır.

Sabit Sipariş Periyodu Yöntemi:
Bu yöntemde önce, her stok düzeyi için maksimum stok düzeyi belirlenir. Stok düzeyleri belirlendikten sonra, stokların siparişi için belirli bir sabit süre tespit edilir. Sürelerin bitiminde, eksilen stok seviyeleri maksimum stok düzeyine kadar sipariş verilerek tamamlanır.