SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ

Faaliyet hacmindeki (Örn. üretim miktarı) değişmelere göre artan veya azalan, veya herhangi bir değişme göstermeyen giderler bu  grupta el50e alınır.

Standart giderler, saptanma zamanına göre gider tanımındadır. Gider türü değildir.

Satın alınan kullanılmadan önce varlık olarak kaydedilir, üretimde kullanıldıkça veya satıldığında gidere dönüşür.

Hastane işletmesinde, "başhekimlik birimi" genel yönetim gider yeri kapsamında değerlendirilir?

Belirli bir zaman dilimi ve belli bir kapasite düzeyi içinde faaliyet hacmindeki değişmelerden (artış/azalış) etkilenmeyen, toplam tutarı değişmeyen giderler sabit giderler olarak tanımlanır.

Belli bir faaliyet hacminde toplam sabit maliyet değişmez. Ancak, faaliyet hacmindeki artışa bağlı olarak birim başına sabit maliyet azalacaktır.

Örneğin, işletmenin mevcut makinelerine yenilerini eklemesi ve bunun sonucunda da amortisman giderlerinin artması toplam yarı sabit giderlerde basamaksal artışa neden olur.

140.000 + (5.000 x 40) = 340.000 lira

(140.000 + (5.000 x 40))/5.000 = 68 lira

Hastane işletmesinde kullanılan elektrik, su ve yakacak giderleri, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlere bir örnektir.

İşletme Fonksiyonlarına Göre Giderler aşağıda gösterilmiştir;
• Satın Alma (Tedarik) Giderleri
• Üretim Giderleri
• Araştırma ve Geliştirme Giderleri
• Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri
• Genel Yönetim Giderleri
• Finansman Giderleri

Gider Yerlerine Göre Giderler aşağıda gösterilmiştir;
• Esas Üretim Gider Yerleri Giderleri
• Yardımcı Üretim Gider Yerleri Giderleri
• Yardımcı Hizmet Gider Yerleri Giderleri
• Yatırım Gider Yerleri Giderleri
• Üretim Yerleri Yönetimi Gider Yerleri Giderleri
• Araştırma ve Geliştirme Gider Yerleri Giderleri
• Pazarlama, Satış ve Dağıtım Gider Yerleri Giderleri
• Genel Yönetim Gider Yerleri Giderleri

Gider Türlerine Göre Giderler:
• İlk Madde ve Malzeme Giderleri
• İşçi Ücret ve Giderleri
• Memur Ücret ve Giderleri
• Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
• Çeşitli Giderler
• Vergi, Resim ve Harçlar
• Amortisman ve Tükenme Payları
• Finansman Giderleridir.

Sağlık hizmetlerinin yerine getirilmesi ve işletme faaliyetlerini sürdürmek için işletme dışı kurum ve kuruluşlardan sağlanan her türlü fayda ve hizmetler için yapılan giderleri kapsar. Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler arasında;
• Elektrik, su ve doğal gaz giderleri,
• Haberleşme ve iletişim giderleri,
• Dışarıdan sağlanan bakım onarım hizmetleri,
• Kurum dışından sağlanan temizlik hizmetleri giderleri,
• Güvenlik hizmetleri giderleri,
• Beslenme hizmetleri giderleri,
• Danışmanlık hizmetleri giderleri,
• Pazarlama faaliyetleri için alınan hizmetlerin giderleri gibi giderler yer alır.

İşletmeler faaliyetlerini etkinleştirmek, verimliliklerini artırmak, maliyetlerini düşürmek, satışlarını artırmak gibi hedeer doğrultusunda araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunabilirler. İşletmelerin araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yerine getirirken yaptığı  giderlerin tamamı, araştırma ve geliştirme giderleri olarak ifade edilir

Esas Üretim Gider Yerleri Giderleri; poliklinik, klinik, ameliyathane, doğumhane, yoğun bakım, klinik laboratuvarları, tedavi üniteleri ve eğitim hizmeti üretimi birimleri vb. hizmet yerlerine ilişkin giderleri kapsamaktadır.

Belirli bir zaman dilimi ve belli bir kapasite düzeyi içinde faaliyet hacmindeki değişmelerden etkilenmeyen, toplam tutarı değişmeyen giderler sabit giderler olarak tanımlanır.

Yarı Değişken Giderler, Faaliyet hacmi sıfır olsa bile varlığını koruyan sabit kısım ve faaliyet hacmiyle aynı yönde değişen değişken kısımdan oluşan giderlere yarı değişken gider adı verilir. Bir başka ifadeyle, yarı değişken giderlerin bir kısmı sabit, bir kısmı ise değişken özellik gösterir. Sağlık kurumlarında ortaya çıkan bakım onarım giderleri, temizlik malzemesi tüketimi yarı değişken giderlere örnek olarak verilebilir.

Belli bir zaman aralığında ve kapasitede ortaya çıkması beklenen giderlerdir. Faaliyet yapılmadan önce bilimsel yöntemlerden yararlanarak belirlenen giderler standart giderlerdir. Hastane işletmelerinde kullanılması zordur.

7/B grubunda yer alan hesaplar;

798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesapları
799 Üretim Maliyeti Hesabı