SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ

Giderler; türleri, işletme fonksiyonları, gider yerleri, gider yüklenicileri, faaliyet hacmi ile ilişkisi, sorumluluk alanı, saptanma zamanı olmak üzere yedi farklı ölçüte göre sınıandırılabilmektedir.

İlk madde, sadece üretim (hizmet) faaliyetleri ile ilgili bir gider türüdür.

Malzeme, hem üretim (hizmet) hem de diğer işletme faaliyetleri (Ar-Ge, pazarlama, yönetim gibi) ile ilgili bir gider türüdür.

İşçi, bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığı çalışan kişi olarak tanımlanmaktadır.

Amortisman, işletmelerin faaliyetlerini sürdürmek için bir yıldan uzun süre kullandıkları varlıkları ile ilgili ortaya çıkan eskime, yıpranma paylarını belirleme işlemidir.

Finansman, bir işletmede ihtiyaç duyulan fonların en uygun koşullarda sağlanması ve fonların en etkin bir biçimde kullanılmasıdır.

Gider yerleri: Üretim ve hizmetlerin yapıldığı ve maliyetlerin oluştuğu, bir örgüt birimi ya da örgüt birimi içindeki yeri ifade eder.

Faaliyet hacmindeki değişmelerden etkilenmeyen, toplam tutarı değişmeyen giderler sabit giderler olarak tanımlanır.

Yapısal Sabit Giderler: İşletmelerin faaliyetlerinisürdürebilmesi için gerekli olan ve işletme yöneticilerinin kısa dönemde alacakları kararlardan etkilenmeyen giderlerdir. Örneğin; maddi duran varlıkların amortisman giderleri, yöneticilerin ücretleri ve kira giderleri gibi.

Faaliyet hacminde meydana gelen değişme karşısında toplam tutarı aynı yönde değişim gösteren giderlere değişken giderler denir.

İşletme Fonksiyonlarına Göre Giderler
• Satın Alma (Tedarik) Giderleri
• Üretim Giderleri
• Araştırma ve Geliştirme Giderleri
• Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri
• Genel Yönetim Giderleri
• Finansman Giderleri

Faaliyet Hacmi ile İlişkilerine Göre Giderler
• Sabit Giderler
• Yapısal Sabit Giderler
• Programlanmış Sabit Giderler
• Değişken Giderler
• Karma Giderler
• Yarı Değişken Giderler
• Yarı Sabit Giderler

İlk madde, sadece üretim (hizmet) faaliyetleri ile ilgili bir gider türüdür.

Çeşitli giderler arasında;
• Sigorta giderleri,
• Kira giderleri,
• Sergi ve reklam giderleri,
• Temsil ve ağırlama giderleri,
• Dava, icra ve noter giderleri,
• Aidat giderleri
gibi giderler yer alır.

Amortisman, işletmelerin faaliyetlerini sürdürmek için bir yıldan uzun süre kullandıkları varlıkları ile ilgili ortaya çıkan eskime, yıpranma paylarını belirleme işlemidir.

Yardımcı Üretim Gider Yerleri Giderleri (görüntüleme merkezleri, sağlıkla ilgili mal üreten; protez, ortez, ilaç, serum üretim laboratuvarları vb. hizmet yerlerine
ilişkin giderler).

Gider ile giderin yükleneceği ürün (hizmet) ya da gider yeri arasında doğrudan bir ilişki kurulabiliyorsa bu gider direkt gider, doğrudan ilişki kurulamıyorsa endirekt gider olarak tanımlanmaktadır.

Yapısal Sabit Giderler: İşletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan ve işletme yöneticilerinin kısa dönemde alacakları kararlardan etkilenmeyen giderlerdir. Örneğin; maddi duran varlıkların amortisman giderleri, yöneticilerin ücretleri ve kira giderleri gibi.

Bilimsel yöntemlerden yararlanarak belirlenen giderler standart giderlerdir.

Fonksiyonel Gider Hesapları
710 Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri
720 Direkt İşçilik Giderleri
730 Genel Üretim Giderleri
740 Hizmet Üretim Maliyeti
750 Araştırma ve Geliştirme Giderleri
760 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri
770 Genel Yönetim Giderleri
780 Finansman Giderleri