SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ

Finansman Giderleri:

İşletmenin gerek yatırım gerekse işletme sermayesi ihtiyacını karşılamak üzere yaptığı kısa veya uzun vadeli borçlanmaların faiz, komisyon ve kur farklarını kapsar.

Muhasebe Sisteminde Ekonomik Bilgi Akış Şeması şu şekilde sıralanır:

Veri Toplanması (Günlük İşlemler), Veri İşlenmesi (Analiz, Ölçme, Kaydetme), Finansal Tablolar (İşletme İçi ve Dışı Bilgi Kullanıcıları) ve Karar Vericiler (İşletme ve Ekonomik Kararlar).

Hastane hizmetlerinin maliyetlerinin artış sebepleri olarak şu unsurlar sıralanabilir:
• Daha az maliyetle hastane dışında yaptırılabilecek hizmetlerin hastanede yapılması,
• Gereksiz yere yapılan cerrahi müdahaleler,
• Hastalara bazı gereksiz hizmetlerin sunulması,
• Birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkin ve verimli kullanılmaması,
• Basamaklararası hasta sevk işleminin gerçekleştirilmemesi,
• Hastane hizmetlerinin etkin kullanılamaması,
• Hastanelerde hekimlerin gerekenden fazla tetkik istemeleri,
• Bazı gelişmiş imkânların, araç ve makinelerin etkin kullanılmaması,
• Evde bakım sisteminin geliştirilmemesi,
• Hastanelerde muhasebe sistemlerinin tam anlamıyla kullanılmaması.

Ülkemizde muhasebe sisteminin uygulamasında, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile zorunlu hâle getirilen Tekdüzen Muhasebe Uygulaması 1 Ocak 1994 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Bu kapsamda, muhasebe uygulamaları için temel kavramlar ile genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri açıklanmış ve bilanço esasına tabi olan tüm işletmeleri standardize etmek amacıyla Tekdüzen Hesap Planı uygulamaya konulmuştur.

Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri: Bu grupta yer alan hesaplar, üretilen mamulün bünyesine ana hammadde olarak katılan, hangi mamule nerede ne kadar harcandığının tespiti hem teknik hem de ekonomik bakımdan mümkün olan ilk madde ve malzemelerle ilgili hesaplardır.

Genel Üretim Giderleri: Bu hesap grubu işletmenin üretim ve üretime bağlı hizmetler için yapılan direkt ilk madde ve malzeme ve direkt işçilik dışında kalan harcamalarla ilgili gider, yansıtma ve fark hesaplarını kapsar.

Yansıtma hesapları, fiilî maliyet uygulayan işletmelerde maliyet dönemi sonunda gider hesaplarında toplanan maliyet ve giderlerin ilgili bilanço ve gelir tablosu hesaplarına aktarılması amacıyla kullanılan hesaplardır.

Tekdüzen Hesap Planında “Maliyet Hesapları” içerisinde yer alan 7/B seçeneği, gider çeşitleri esasına göre aşağıdaki gibi yapılandırılmıştır:
790. İlk Madde ve Malzeme Giderleri
791. İşçi Ücret ve Giderleri
792. Memur Ücret ve Giderleri
793. Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
794. Çeşitli Giderler
795. Vergi, Resim ve Harçlar
796. Amortisman ve Tükenme Payları
797. Finansman Giderleri
798. Gider Çeşitleri Yansıtma Hesabı
799. Üretim Maliyet Hesabı

Esas Üretim Gider Yerleri: İşletmenin ana faaliyet konusu ile ilgili mal veya hizmet üretiminin gerçekleştirildiği birimlerdir. Hastane işletmelerinde herhangi bir bilim dalı altında bağımsız olarak yürütülen poliklinik, klinik, ameliyathane, doğumhane, yoğun bakım, klinik laboratuvarları, tedavi üniteleri ve eğitim hizmeti üretimi birimleri bu grup içerisinde yer alır.

İnşaat maaliyet giderleri Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 740 kodlu hesap planına göre diğer çeşitli giderler arasında yer almaktadır.

790-797 no.lu maliyet hesaplarında toplanan giderler dönem sonunda 798. Gider Çeşitleri Yansıtma Hesabının alacağı karşılığında 799. Üretim Maliyetleri Hesabına aktarılırlar.