SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ

Dünya Sağlık Örgütünün bu tanımlaması doğrultusunda sağlık hizmetinin konusu ve kapsamı da genişlemiştir. Bu doğrultuda sağlık hizmetleri dört grupta sınıflandırılmıştır. Bunlar, koruyucu sağlık hizmetleri, tedavi hizmetleri, rehabilitasyon hizmetleri, sağlığın geliştirilmesi hizmetleridir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Okul Sağlığı merkezleri, Koruyucu Sağlık Hizmetlerinde çevreye yönelik kurumlardan biridir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Spor tesisleri, sağlık hizmetlerinde sağlığın geliştirilmesi için kurulan merkezlerden biridir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Hizmet sektöründe faaliyet gösteren sağlık kurumlarının ve sundukları hizmetlerin yapıları ve içerikleri gereği kendilerine özgü özellikleri bulunmaktadır. Sağlık hizmetlerinin tüketimi rastlantısallık gösterir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Maliyet, en genel anlamıyla hedeflenen bir sonuca ulaşmak için katlanılması gereken fedakârlıkların parasal toplamıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Hasılat, işletmenin parasal varlıkları üzerinde artışa sebebiyet veren ticari nitelikli işlemler olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Marjinal Maliyet: Üretim miktarındaki bir birimlik artışın işletmenin toplam giderlerinde sebep olduğu artıştır. Bu kavram iktisadi analizlerde yaygın olarak kullanılır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Değişken Maliyet: Sadece değişken üretim giderleri (direkt ilk madde, direkt işçilik, değişken genel üretim giderleri) dikkate alınarak hesaplanan mamul maliyetidir. Maliyetlerin sabit ve değişken olarak ayrılması başabaş noktası ya da kâra geçiş analizine yardımcı olur. Bu ayrım fiyatlama kararlarında minimum satış fiyatının belirlenmesinde de kullanılabilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Hastane işletmelerinde hizmet üretim sürecinde, tetkiklerin incelenmesi ve teşhisten hemen sonraki adım, tedavi hizmetlerinin sunulmasıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sağlık kurumu olarak hastanelerde maliyetler ve bu maliyetleri oluşturan unsurlardan sendika yer almamaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ / Kişiye Yönelik

Aile Sağlığı Merkezi, Toplum Sağlığı Merkezi, Ana Çocuk Sağlığı Merkezi, Gezici Sağlık Birimleri, Hastane, Revir.

SAĞLIĞIN GELİŞTİRİLMESİ

Sağlık Eğitim Merkezi, Toplum Sağlığı Merkezi, Ana Çocuk Sağlığı Merkezi, Spor Tesisleri, Fitness Kulübü.

Hizmet sektöründe faaliyet gösteren sağlık kurumlarının ve sundukları hizmetlerin yapıları ve içerikleri gereği kendilerine özgü özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler şöyle sıralanabilir:
• Sağlık hizmetlerinin tüketimi rastlantısaldır.
• Sağlık hizmetlerinin ikamesi yoktur.
• Sağlık hizmetleri ertelenemez.

• Sağlık hizmetlerinin boyutunu ve kapsamını hizmetten yararlananlar değil, hekimler belirler.
• Sağlık hizmetleri kullanıcılarının davranışları irrasyoneldir.
• Hizmetten sağlanan tatmini ve kaliteyi önceden belirlemek zordur.
• Sağlık hizmetlerinin bir bölümü toplumsal nitelik taşıdığından yarı kamusal mal
özelliği taşımaktadır.
• Sağlık hizmetlerinin çıktısı para ile ölçülemez.

90’lı Yıllar/ Hız Üstünlüğü ile Rekabet
60’lı Yıllar/ Maliyet Üstünlüğü ile Rekabet
80’li Yıllar/ Kalite Üstünlüğü ile Rekabet
70’li Yıllar/ Maliyet Üstünlüğü ile Rekabet

Hizmet işletmelerinde, ham madde kullanılması  söz konusu değildir. Bu işletmeler hizmet  üretmek için sadece bazı malzemeler kullanırlar.  Örneğin, hastaneler; kan, röntgen filmi, ilaç,  serum, çeşitli kimyevi maddeler, eldiven, sargı bezi, pamuk gibi malzemeler kullanırlar. Hizmet işletmelerinde, bilinen manada ham madde stoku bulunmaz. Ancak hizmetin  sunumu için gereken malzeme stoku  bulunabilir. Örneğin, hastanelerde; ilaç ve tıbbi  sarf malzemeleri stoklanmak zorundadır. Hizmet işletmelerinin çıktıları soyut nitelikli  olduğundan stoklanması mümkün değildir.Hizmet işletmelerinde, hizmet  stoklanmadığından yarı mamul stokundan da söz edilemez. Hizmet işletmelerinin  bilançosunda mamul ya da yarı mamul stoku görülmez. Sadece hizmet üretimi esnasında  kullanılmamış malzemelerin stokları görünür.

Endirekt üretim maliyetleri:  Bina, makine ve teçhizatın amortismanları, düzenli bakım onarım giderleri, haberleşme giderleri ve diğer çeşitli giderlerdir.

Maliyet Muhasebesi, üretim faktörlerinin mal ve hizmet şekline dönüşmesi için yapılan tüm faaliyetlerin takip edilmesi ve bu faaliyetler için katlanılan fedakârlıkların para ile ölçülen değerlerini elde edilen ürünler üzerinde maliyet birikimleri halinde tespit etme ve hesaplama tekniğidir.

Gider, faydası tüketilmiş maliyettir.

Normal Maliyet: Değişken üretim giderleri (direkt ilk madde, direkt işçilik, değişken genel üretim giderleri) ve kullanılan kapasite oranındaki sabit giderler dikkate alınarak hesaplanan mamul maliyetidir. Normal maliyetin bilinmesi, düşük kapasitede işletmenin tam maliyetinin, sabit maliyetler nedeniyle yüksek çıkmasını önleyerek fiyatlama kararlarına yardımcı olur.

Maliyet muhasebesinin işletmelerde kullanılmasındaki temel amaçlar aşağıdaki biçimde özetlenebilir:
• Üretilen mamullerin/hizmetlerin birim maliyetlerini saptayarak bilançoda stokların, gelir tablosunda satılan mamuller/hizmet maliyetinin belirlenmesini sağlamak,
• Yönetimin kısa vadeli planlama ve mal/hizmet fiyatlandırma çalışmalarına kaynak teşkil edecek tarihsel (fiilî) ve tahminî gider ve maliyetleri belirlemek,
• Yapılan giderleri, sorumluluk merkezleri, yani gider yerleri itibariyle ayrıntılı biçimde izleyerek ve bunları gider standartları ile karşılaştırıp ortaya çıkmış sapmaları nedenlerine göre çözümleyerek yöneticilere maliyet kontrolü ve başarı değerlendirmesi için gerekli temel bilgileri sağlamak,
• Uzun vadeli ya da olağan dışı kararlarla ilgili seçeneklerin maliyetlerini saptayıp; karşılaştırmalı biçimde ortaya koyarak yönetim ile ilgili özel kararların alınmasında yardımcı olmak.