SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 2

Yatay maliyetlemede, gelir getiren bir servisin maliyeti hesaplanırken; o serviste çalışan personelin, kullanılan tıbbi malzemenin, ilaçların ve diğer maliyetlerin toplamına, gelir getirmeyen servislerden dağıtımla gelen endirekt maliyetleri de eklenir.

Bir hastane işletmesinde: Dahiliye, Psikiyatri ve Göz üretim maliyet yeri olarak değerlendirilir.

680.000 / 136.000 metrekare = 5 lira/metrekare

450 metrekare x 5 lira = 2.250 lira

820.000 / (500+300+150+50) = 820 lira/metrekare

820 lira/metrekare x 150 metrekare = 123.000 lira

(150.000 / 90) x 30 = 50.000 lira

150.000 x % 5 = 7.500 lira

50.000 + 7.500 = 57.500 lira

57.500 lira x % 25 = 14.375 lira

150.000 x % 32 = 48.000 lira

57.500 x % 75 = 43.125 lira

400.000 + 48.000 + 43.125 = 491.125

Yardımcı gider yerlerinde toplanan giderlerin dağıtımında, yardımcı gider yerinin hem esas üretim gider yerleri hem de yardımcı gider yerleri ile olan hizmet alış verişini dikkate alan ve bir yardımcı gider yerinin kendisine ve kendisinden önceki gider yerlerine pay verilmediği dağıtım yöntemi, "basamaklı dağıtım yöntemi"dir.

Üçüncü dağıtım, bir sağlık kurumunda esas üretim maliyet yerlerinde toplanan maliyetlerin, dağıtım anahtarları yardımıyla hastalara dağıtılmasıdır.

Verilenlerin tümü, hastalara maliyet merkezlerindeki maliyetler dağıtılırken kullanılabilecek dağıtım anahtarlarına örnektir.

Beklenen Kar = 15.000 – 13.500 = 1.500 lira

Net Ekonomik Kazanç = 1.500 lira – 1.200 lira = 300 lira

Belirli varsayımlar ile sınırlandırılmasına rağmen maliyet-hacim-kâr analizi aşağıda belirtilen konularda hastane yöneticilerine alternatif yanıtlar sunmaktadır:

a) Kâra geçiş noktasına ulaşmak için ne kadar hizmet satılmalıdır ve satış tutarı ne olmalıdır?

b) Hangi hizmetlerin sunulmasına önem verilmelidir?

c) Hedeflenen kâr tutarına ulaşmak için hizmetlerin satış fiyat(lar)ı ne olmalıdır

d) Zarar ortaya çıkmaması için gereken satış tutarı ne kadardır?

e)  Sabit maliyetler yeni yatırımlarla artırılmalı mı, yoksa artırılmamalı mıdır?

f) Zorunlu olmayan harcamalar için ne kadar bütçe ayrılmalıdır?

KAR VEYA ZARAR = ((250 gün x 30 hasta/gün x 175 lira/ muayene) – ((250 gün x 30 hasta/gün x 90 lira/hasta) + 300.000 lira) = 1.312.500 lira toplam gelir– 975.000 lira toplam maliyet = 337.500 lira KAR

Toplam Gelirler = 250 gün x 30 hasta/gün x 175 lira/ muayene = 1.312.500 lira

Toplam Değişken Maliyet = 250 gün x 30 hasta/gün x 90 lira/hasta = 675.000 lira

TOPLAM KATKI ORANI = (1.312.500 lira - 675.000 lira) / 1.312.500 lira = % 49

Toplam gelir – Toplam Maliyet = Kar ise;

Hasta Sayısı = H

(175 lira x H) – ((90 lira x H) + 300.000 lira) = 550.000 lira ise 85 H = 850.000 lira

H = 850.000 / 85 = 10.000 hasta

Başabaş Noktası = Toplam Sabit Maliyet / (Birim Satış Fiyatı – Birim Değişken Maliyet)

Başabaş Noktası = 600.000 lira / (30.000 lira – 18.000 lira) = 600.000 lira/ 12.000 lira = 50 ameliyat

SAĞLAMASI

(30.000 x 50) – ((18.000 x 50) + 600.000) = 1.500.000 – 1.500.000 = 0 KAR

Hizmet Miktarı = (Hedeflenen Kar + Toplam Sabit maliyetler) / Katkı Payı

Hizmet Miktarı = (90.000 + 210.000 lira) / (60 – 20) = 300.000 / 40 = 7.500 birim

Bu yöntemde, önceden tahmin edilen bir satış hacminde yani beklenen satış hacminde oluşacak toplam maliyetlere göre elde edilmek istenen toplam kârlılığı gerçekleştirecek fiyat belirlenmeye çalışılır. Bu yöntemde pazarlama yöneticisi, önce gelecek yıl belirli bir hizmetten (maldan) üretip satabileceği miktarı; ikinci olarak da bu miktarın üretilmesi sırasında katlanılacak toplam maliyetleri tahmin eder. Sonra da işletme, bu miktar yatırıma karşılık toplam olarak ne kadar kâr hedeflediğini belirler. Bu ikisinin toplamı ulaşılmak istenen toplam satış gelirini vereceğinden, bu tutarı üretilecek miktara bölme yoluyla hizmetin (malın) birim satış fiyatı elde edilir.

Toplam Maliyet x Kar Oranı = Kar

600.000 lira x % 15 = 90.000 lira

600.000 lira + 90.000 lira = 690.000 lira

690.000 lira / 3.450 adet = 200 lira / adet

Fiyatlandırma kararlarında aşağıdaki hedeflerden biri ya da birkaçı dikkate alınmaktadır:

* Kârları maksimize etmek: İşletme kârlılığının maksimize edilmesi herhangi bir fiyatlama politikasının önde gelen amacıdır.

* Pazar payını korumak veya artırmak: İşletmenin bulunduğu sektördeki pazar payını koruması veya artırması fiyatlama kararları ile yakından ilişkilidir.

* Sosyal sorumluluk temelli fiyatlar belirlemek: Günümüzde işletmelerin çoğu, fiyatlama politikalarını belirlerken çevresel faktörler, yasal kısıtlar, ahlaki unsurlar gibi çeşitli sosyal amaçları da dikkate almaktadır.

* Minimum yatırım geri dönüş oranının sürdürülmesi: İşletmeler her bir ürün veya hizmeti bir yatırım olarak görmektedirler. Minimum bir getiri sağlamadığı sürece, üretim veya hizmet üzerine yatırım yapmazlar. İşletmeler yaptıkları yatırımlardan minimum bir getiri elde etmeyi sağlayacak bir fiyat belirlemeye çalışırlar.

* Müşteri odaklı olmak: Fiyatlar belirlenirken müşteri ihtiyaçlarının ve duyarlılıklarının fiyata yansıtıldığının müşteriye hissettirilmesi amaçlanır.

* Satış gelirlerinin maksimizasyonu: İşletmeler nakde ihtiyaç duyduklarında veya pazarda belirsizlik olduğunda, kâr yerine satış gelirlerini artıracak bir fiyat saptayabilirler.