SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 13

Çift Kutu/Depo Yöntemi; Bu yöntem ucuz ve az öneme sahip stoklara uygulanır. Bu yöntemde ilgili ilk madde ve malzeme stoku, iki ayrı ambarda (depoda) takip edilir. Depolardan birine, bir siparişin teslim alınması ile bir sonraki siparişin verilmesi arasında kalan süre içinde kullanılacağı tahmin edilen miktarda stok konur.

Gözle Kontrol Yöntemi; İlk madde ve malzeme stoklarının düzenli aralıklarla yeterli deneyimi bulunan bir ambar memuru veya memurlarınca gözden geçilerek belirli bir düzeyin altına düşen stokların saptanması ve sipariş verilmesi esasına dayanır.

Hareketli Ortalamalar Yöntemi; Talep tahmini yapılmaya çalışılan döneme en yakın dönem tercih edilir. En yakın dönemin seçilmesindeki amaç, talebe etki eden tüm değişkenlerin ve etkenlerin tahmini yapılacak döneme göre farklılık göstermesidir.

Ekonomi­k Si­pari­ş Mi­ktarı Yöntem­; genel olarak satın alma, sipariş, stok ve stoksuzluk maliyetlerini dikkate alarak, optimum sipariş miktarını bulmak için kullanılan bir yöntemdir.

Üretim işletmelerinde ilk madde ve malzeme, yarı mamul ve mamul stokları olmak üzere üç çeşit stok hesabı bulunmaktadır.

Yarı Sabit Giderler: Belirli bir faaliyet düzeyinde sabit, basamaksal artış gösteren, sıçrama yapan giderler yarı sabi­t g­ider olarak adlandırılır. Bu tür giderlere basamaksal bir görüntüleri olduğundan basamaklı giderler adı da verilmektedir.

Hastane işletmelerinde sunulan hizmetlerin maliyetlerine direkt olarak verilemeyen, ancak dağıtım anahtarları yardımıyla ilgili hizmet üretim maliyetlerine dâhil edilebilen giderlerdir. Bu giderlere örnek olarak hastane binası ve ortak kullanıma tabi araç ve gereçlere ilişkin amortismanlar, güvenlik ve temizlik hizmeti sunan işçilere veya kuruluşlara ödenen işçilik giderleri gösterilebilir.

İşletmelerin araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yerine getirirken yaptığı giderlerin tamamı, araştırma ve geliştirme giderleri olarak ifade edilir. Hastane işletmelerinde uygulanan teşhis ve tedavi yöntemlerini geliştirmek, maliyetlerini düşürmek, yeni tedavi yöntemleri bulmak, ameliyatlarda kullanılan teçhizatların yenilerinin ve mevcutlarının geliştirilmesine ilişkin araştırmalar yapmak, yeni ilaçlar bulmak gibi faaliyetler için yaptıkları giderler, araştırma ve geliştirme gideri olarak kabul edilebilir

İşletmenin fonksiyonlarını yerine getirmesinde yönetimin aldığı kararların çok önemli olması, iyi bir kararın niteliklerinin de bilinmesini gerektirmektedir. En kısa biçimiyle, iyi karar, istenilen sonuça ulaştıran karardır. Bu doğrultuda, iyi bir karar aşağıdaki özellikleri taşımalıdır: • Karar etkili olmalıdır. • Karar verimli olmalıdır. • Karar uygulanabilir olmalıdır. • Karar zamanında alınmış olmalıdır.

Stratejik Kararlar: Bu tür kararlar işletmenin gelecekteki ve mevcut sistemine yönelik stratejik kararlardan oluşur ve işletmenin dışına yönelik kararlardır. Stratejik kararlar aynı zamanda rutin olmayan kararlardır ve maliyet bilgilerinin stratejik kararlarda kullanılması önemlidir. Bir hastanenin diğer bir hastane ile birleşmesi, hastanenin sermayesinin halka açılması gibi üst yönetim tarafından verilen kararlar stratejik kararlara örnek verilebilir

Üretim ya da hizmet miktarındaki bir birimlik artış için katlanılması gereken ilave maliyettir. Diğer bir ifadeyle, üretimdeki (hizmetteki) bir birim artışın toplam maliyette oluşturduğu değişme, marjinal maliyet (son birim maliyeti) olarak ifade edilmektedir.

Üretim ya da hizmet miktarındaki bir birimlik artış için katlanılması gereken ilave maliyettir. Diğer bir ifadeyle, üretimdeki (hizmetteki) bir birim artışın toplam maliyette oluşturduğu değişme, marjinal maliyet (son birim maliyeti) olarak ifade edilmektedir. Örneğin; hastanede kulak burun boğaz polikliniğinde bakılan hasta sayısı 10 adetten 11 adete çıktığında toplam maliyet 2.000 TL’den 2.150 TL’ye çıkıyorsa hastalara verilen hizmetteki bir birimlik değişmenin toplam maliyette meydana getirdiği 150 TL’lik değişme marjinal maliyet olarak adlandırılır.

Beklenen Kâr = Beklenen Gelir – Beklenen Giderler Beklenen Kâr = 7.000 – 5.000 Beklenen Kâr = 2.000 TL olarak bulunur.

Net ekonomik kazanç bulunurken seçeneğin beklenen kâr değerinden fırsat maliyeti düşülmektedir.

Buna göre; Net Ekonomik Kazanç = Beklenen Kâr – Fırsat Maliyeti Net Ekonomik Kazanç = 2.000 – 700

Net Ekonomik Kazanç = 1300 TL olacaktır.

Maksimum kâr sağlamak amacıyla faaliyet gösteren bir işletmede her şeyden önce akılcı bir kâr planlamasının yapılması gerekir. Kâr planlaması, kârı belirleyen çeşitli faktörlerin dikkate alınmasını ve bu faktörler arasında gerekli uyumun sağlanmasını içeren bir yönetim çalışmasıdır. Bir işletmenin sağlayacağı kârı belirleyen pek çok iç ve dış etmen vardır. Bununla birlikte, kârın oluşumunda esas olarak rol oynayan etmenleri; • Hizmetin (ürünün) birim satış fiyatı, • Hizmetin (ürünün) satış miktarı, • Hizmetin (ürünün) birim değişken maliyeti, • Hizmetin (ürünün) toplam sabit maliyeti şeklinde sıralayabiliriz.

Toplam kâr fonksiyonu;

Toplam Kâr = Toplam Gelir – (Toplam Değişken Maliyet + Toplam Sabit Maliyet)

Yani; K = TR – (TVC + TFC) K = (P x H) – (BVC x H + TFC) K = P x H – BVC x H – TFC K = (P – BVC) x H – TFC

Çözüm: Birim Satış Fiyatı (P) = 4.000 TL Birim Değişken Maliyet (BVC) = 1000 TL Toplam Sabit Maliyet (TFC) = 21.000 TL Başabaş Noktası Hizmet Miktarı (H) = ? Bu durumda başabaş noktasını bulmak için aşağıdaki formül kullanıldığında; H = TFC / (P – BVC) H = 21.000 / (4.000 – 1000) Başabaş Noktası Hizmet Miktarı (H) = 7 adet bulunur.

Düşük fiyat stratejisinde, rakipleri pazardan uzak tutmak ve iyi bir pazar payı elde etmek hedefenmektedir. Düşük fiyat stratejileri şunlardır: • Pazara nüfuz etme • Pazara girişleri engelleme • Tutundurmaya yönelik • Pazardan kovma • Dizginleme

Marj Fiyatlandırması: Bu yöntem daha çok üretici işletmelerde kullanılır çünkü bu işletmelerde üretilen mal çeşitleri ve sayıları nispeten sınırlıdır. Bu fiyatlandırma yönteminde amaç, fiyatın işletmeyi kârlı kılacak bir düzeyde belirlenmesidir. Bu yöntemde, birim maliyetin üzerine belirli bir kâr yüzdesi veya kâr tutarı eklenerek birim satış fiyatına ulaşılır. Birim maliyet üzerine eklenen tutara marj denir. Marj, genel giderleri karşıladıktan sonra işletmeye belli bir kâr sağlayacak şekilde belirlenir.

Üretilen mamulün/hizmetin bünyesine giren ve hangi ürün için ne miktarda kullanıldığı rahatlıkla izlenilebilen ilk madde ve malzemedir. Doğru cevap A’dır.

İşletme malzemesi, mamulün/hizmetin üretilmesi sırasında kullanılan ancak mamulün bünyesine girmeyen çeşitli malzemeleri ifade etmektedir.  Doğru cevap E’dir.