SAĞLIK KURUMLARINDA MALİYET MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 7

Gider Türlerine Göre Giderler: İlk Madde ve Malzeme Giderleri, İşçi Ücret ve Giderleri, Memur Ücret ve Giderleri, Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler, Çeşitli Giderler,  Vergi, Resim ve Harçlar,  Amortisman ve Tükenme Payları, Finansman Giderleri.

Yüklenme Biçimlerine Göre Giderler: Direkt (Dolaysız) Giderler, Endirekt (Dolaylı) Giderler.

Saptanma Zamanına Göre Giderler: Fiilî Giderler, Standart Giderler, Tahmini Giderler.

Fiilî Giderler: Bu tür giderler katlanılmış, yani gerçekleşmiş giderlerdir. Doktor, hemşire ve diğer personele ödenmiş ücretler, yatan hastalar için harcanmış yemek ve temizlik malzemelerine ilişkin giderler, ameliyatlarda kullanılan malzemelere ilişkin giderler bu tür giderlere örnek verilebilir.

Sorumluluk Açısından Giderler: Kontrol Edilebilen Giderler, Kontrol Edilemeyen Giderler.

Kontrol Edilebilen Giderler: Belli bir sorumluluk biriminin yöneticisinin kararları doğrultusunda etkileyebildiği giderler, o birim yöneticisini açısından kontrol edilebilir bir giderdir.

Kontrol Edilemeyen Giderler: Bu tür giderler belli bir birim yöneticisinin kararları le etkileyemediği ve kontrolü dışında kalan giderlerdir.

Faaliyet Hacmi ile İlişkilerine Göre Giderler: Sabit Giderler (Yapısal Sabit Giderler - Programlanmış Sabit Giderler), Değişken Giderler,  Karma Giderler (Yarı Değişken Giderler - Yarı Sabit Giderler) 

Değişken Giderler: Faaliyet hacminde meydana gelen değişme karsısında toplam tutarı aynı yönde değişim gösteren giderlere değişken giderler denir.

Belirli bir zaman dilimi ve belli bir kapasite düzeyi içinde faaliyet hacmindeki değişmelerden etkilenmeyen, toplam tutarı değişmeyen giderler sabit giderler olarak tanımlanır. Faaliyet hacminde, artış veya azılış olması sabit giderlerde artış veya azalışa neden olmamaktadır. Örneğin; amortisman giderleri, kira giderleri, yöneticilerin maaşları sabit gider niteliğindedir.

Standart Giderler: Belli bir zaman aralığında ve kapasitede ortaya çıkması beklenen giderlerdir. Faaliyet yapılmadan önce bilimsel yöntemlerden yararlanarak belirlenen giderler standart giderlerdir. Hastane İşletmelerinde kullanılması zordur.

Fiilî Giderler: Bu tür giderler katlanılmış, yani gerçekleşmiş giderlerdir. Doktor, hemşire ve diğer personele ödenmiş ücretler, yatan hastalar için harcanmış yemek ve temizlik malzemelerine ilişkin giderler, ameliyatlarda kullanılan malzemelere ilişkin giderler bu tür giderlere örnek verilebilir.

Standart Giderler: Belli bir zaman aralığında ve kapasitede ortaya çıkması beklenen giderlerdir. Faaliyet yapılmadan önce bilimsel yöntemlerden yararlanarak belirlenen giderler standart giderlerdir. Hastane İşletmelerinde kullanılması zordur.

Temelde işletmeler; satın alma, üretim, araştırma ve geliştirme, pazarlama, yönetim ve finansman gibi işlevleri (fonksiyonları) yerine getirirler.

Belirli bir zaman dilimi ve belli bir kapasite düzeyi içinde faaliyet hacmindeki değişmelerden etkilenmeyen, toplam tutarı değişmeyen giderler sabit giderler olarak tanımlanır. Faaliyet hacminde, artış veya azılış olması sabit giderlerde artış veya azalışa neden olmamaktadır. Örneğin; amortisman giderleri, kira giderleri, yöneticilerin maaşları sabit gider niteliğindedir.

Bu tür giderler katlanılmış, yani gerçekleşmiş giderlerdir. Doktor, hemşire ve diğer personele ödenmiş ücretler, yatan hastalar için harcanmış yemek ve temizlik malzemelerine ilişkin giderler, ameliyatlarda kullanılan malzemelere ilişkin giderler bu tür giderlere örnek verilebilir.

Standart Giderler: Belli bir zaman aralığında ve kapasitede ortaya çıkması beklenen giderlerdir. Faaliyet yapılmadan önce bilimsel yöntemlerden yararlanarak belirlenen giderler standart giderlerdir. Hastane işletmelerinde kullanılması zordur.

Fiilî Giderler: Bu tür giderler katlanılmış, yani gerçekleşmiş giderlerdir. Doktor, hemşire ve diğer personele ödenmiş ücretler, yatan hastalar için harcanmış yemek ve temizlik malzemelerine ilişkin giderler, ameliyatlarda kullanılan malzemelere ilişkin giderler bu tür giderlere örnek verilebilir

Giderler faaliyet hacmi ile ilişkilerine göre;
• Sabit giderler,
• Değişken giderler,
• Karma giderler şeklinde üç gruba ayrılır.

Genel Üretim Giderleri: Direkt ilk madde ve malzeme giderleri ve direkt işçilik giderleri dışında kalan ürün ve hizmetin üretimiyle ilgili tüm giderler “genel üretim giderleri”  olarak adlandırılır. Şunu unutmamak gerekir ki, bir giderin genel üretim gideri olabilmesi için mutlaka üretimle ilgisi olması gerekir. Genel üretim giderleri arasında; endirekt malzeme giderleri, endirekt işçilik giderleri, memur ücret ve giderleri, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler, çeşitli giderler, amortisman ve tükenme payları ile vergi, resim ve harçlar yer alır.

Esas Üretim Gider Yerleri Giderleri (poliklinik, klinik, ameliyathane, doğumhane, yoğun bakım, klinik laboratuvarları, tedavi üniteleri ve eğitim hizmeti üretimi birimleri vb. hizmet yerlerine ilişkin giderler)

Yardımcı Üretim Gider Yerleri Giderleri (görüntüleme merkezleri, sağlıkla ilgili mal üreten; protez, ortez, ilaç, serum üretim laboratuvarları vb. hizmet yerlerine ilişkin giderler)

Yardımcı Hizmet Gider Yerleri Giderleri (hasta kabul, merkezi sterilizasyon, teknik bakım ve onarım merkezi, yemekhane, temizlik vb. hizmet yerlerine ilişkin giderler)

Amortisman ve Tükenme Payları: Hastane işletmesinin aktifine kayıtlı makine, teçhizat, taşıt, demirbaş, bina ve tesisleri ile diğer tüm maddi, maddi olmayan ve özel tükenmeye tabi varlıkları için hesaplanan amortisman giderleri bu grupta yer alır.