SAĞLIK KURUMLARINDA İLETİŞİM

Kurumlarda amacına göre iletişim biçimleri; “bilgi sağlama”, “değerlendirici, yorumlayıcı iletişim”, “eğitici ve öğretici iletişim”, “güdüleyici, inandırıcı, etkileyici iletişim” sağlama şeklinde tanımlanır. Kurumun devamlılığı ve yönetim işlevlerinin etkili şekilde işlemesi için gerekli olan bilgi akımını içeren iletişim türü Bilgilendirici İletişimdir.

Kurumlarda önem taşıyan iletişim kanalı, biçimsel (formal) iletişimdir. Biçimsel iletişim, kurumda kurallar doğrultusunda gerçekleştirilen, kurum üyelerinin kişiliklerinden soyutlanmış, statüler arası iletişim türüdür. Diğer seçenekler bu yapının alt başlıklarını oluşturan ve her biri iletişimin farklı bir yönünü ifade eden tanımlardır.

Hiyararşi kademelerinin fazlalığı, statü farklılıkları ve kurum içi ortamda iletişimi engelleyen gürültü, mesafe uzaklığı, iş yoğunluğu gibi faktörler iletişimi engellemektedir. Kullanılan dilin sadeleştirilmesi iletişimin kalitesini ve ulaşılabilirliğini arttırır.

Sağlık kurumlarında kullanılan biçimsel iletişim araçları; bülten ya da gazete, mektup, broşür, rapor, form, afiş ve duyuru panosu, ilan (duyuru) tahtası, anket, dilek kutusu, tutanak, konferans, seminer, görüşme ve toplantıdır.

A-C-D ve E seçeneklerinde verilen örnekler; hasta ve yakınlarına yönelik halkla ilişkiler çalışmaları kapsamında değerlendirilir. Motivasyon, iletişim becerisi, stres yönetimi gibi eğitimlerin düzenlenmesi çalışanlara yönelik faaliyetlerdendir.

Sağlık kurumlarındaki kurumsal iletişim birimlerinin başında halkla ilişkiler birimi gelir. Diğer birimler ise şunlardır: Hasta İletişim Birimi ya da Hasta Hakları Birimi, Karşılama/ Danışma ve Yönlendirme Birimi, Hasta/Müşteri İlişkileri Birimi, Sosyal Hizmetler Birimi ve Protokol Hizmetleri Birimi. Yoğun bakım ünitesi iletişim birimi değil; tedavi birimidir.

Adli vakalarda ilgili mevzuatlarda tanımlanan iş ve işlemleri yapma görevi Tabip ve Uzman Tabiplere aittir.

İlaç yazma ve uygulama işi psikoloğun değil; psikiyatri uzmanının sorumluluğundadır.

Anestezide kullanılacak tüm cihaz ve ekipmanı kontrol eden ve anestezi uygulamasına hazırlayan, merkezî gaz kaynaklarının bağlantılarının doğru olup olmadığını, oksijen, azot protoksit tüplerinin doluluğunu ve bağlantılarını kontrol eden görevli Anestezi Teknisyeni ya da Teknikeridir.

İlk 4 seçenekte hemşirelerin görev ve sorumluluklarından örnekler verilmiştir. Gebelik ile ilgili konuda yetkili sağlık personeli Ebe’dir.

Kurumsal iletişim ağının niteliğini belirleyen değişkenler şöyle sıralanabilir: iletişim ağının büyüklüğü, iletinin izlediği yol, iletişim ağının geri dönüşe elverişliliği, kanal sayısı ve örgüte uygunluğu.

Sağlık kurumlarında iletişimsizliğe neden olan unsurlar şöyle sıralanabilir: yaşanan aşırı iş yoğunluğu, hastalık gibi stresli bir işle ilgileniliyor olunması, farklı uzmanlık alanlarının olması, ekip çalışmasının gelişmemesi, kıdem farklılıklarının olması, çalışanlar arası iletişimin yük olarak algılanması, iletişim teknikleri konusunda bilgi yetersizliği, iş yoğunluğunun sosyalleşmeyi engellemesi, çalışanlar arası iş dışı paylaşımların az olması, bilgi ve iletişim teknolojisinde yaşanan yetersizliklerdir. Bilgi iletişim teknolojilerinin kullanılması bu nedenler arasında yer almamaktadır.

Dış hedef kitleye yönelik kurumsal iletişim ağını hastalar, hasta ailesi ve çevresi, refakatçılar ve ziyaretçiler, tıbbi malzeme ve ilaç firmaları, diğer sağlık kurumları, eczaneler, medya, sigorta şirketleri, rakipler, tedarikçiler, dernekler oluşturur.

Karşılama/Danışma ve Yönlendirme Birimleri hastayla iletişimin başlangıç noktalarıdır. Çalışanlar sağlık kuruluşunun diğer çalışanlarından ayırt edilebilecek kıyafetler giymelidirler. Birimin görevleri: kendilerine başvuran hasta, hasta yakını, ziyaretçi ya da kurum çalışanlarına kurum ve hizmetler hakkında bilgi vermek, kurum içinde yönlendirme yapmak, kurum politikalarının uygulanmasına ve sorunların çözümüne yardımcı olmaktır.

Odyolog işitme ve denge ile ilgili hastalıkların tanısında uzman hekimin yönlendirmesiyle tanısal testlerin gerçekleştirilmesi ve rehabilitasyonu ile işitme rehabilitasyonu için kullanılacak cihazların belirlenmesi, seçimi ve programlanmasını yapar. Bunun yanı sıra, işitsel algı değerlendirmesi ve rehabilitasyonu yapar, işitme tarama programlarında görev alır, işitme kaybının önlenmesine yönelik çalışmalar yapar.

Tıbbi görüntüleme teknisyeni/teknikerinin görevleri: hasta ve çalışana yönelik radyasyon güvenlik önlemleri uygulamak, tıbbi görüntüleme cihazını ve ortamı radyografik incelemeye hazır hale getirme, radyografik inceleme öncesinde hastayı hazırlama, bilgi verme, radyoaktif atıkların muhafazasında ve imha edilmesinde görev almadır.

Hasta hakları, hasta ve çalışan memnuniyeti ve hastaların sosyal ihtiyaçlarına yönelik hizmetlerin geliştirilmesini, tıp ve kamu görevlileri etik ilkelerinin uygulanmasını sağlamak genel sekreterin görev, yetki ve sorumluluğu dahilindedir.

Çalışanların ve hizmet alanların etkin iletişim kurabilmesine katkı sağlayacak düzenlemeler Sağlık Hizmetleri Kalite Standartları Yönergesi çerçevesinde tanımlanmıştır.

Sosyal desteğe ihtiyacı olan hastaların kişisel ve ailevi sorunlarının çözümlenmesinde aile ve yakın çevresiyle iş birliği yapma, gerekli kurumlarla bağlantıyı sağlama, kurum içinde gönüllü çalışma hizmetlerini organize etme görevleri Sosyal Hizmetler Birimi’ne aittir.

Hastane Yöneticisi, hastane ölçeğinde Genel Sekreter’in görev, yetki ve sorumluluklarına sahip olur, hastanede tüm hizmetlerin verimli ve mevzuata uygun şekilde yürütülmesinden sorumludur.