SAĞLIK KURUMLARINDA İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 5

Belli başlı sağlık çalışanlarının hakları şunlardır: Nitelikli bir eğitim görme ve kendini yenileme hakkı, Güvenli ve huzurlu bir ortamda çalışma hakkı, Kendisi ve ailesinin sağlığını koruma hakkı, Baskı altında olmadan mesleklerini uygulama hakkı, Kendi değerlerine ters düşen durumlardan kaçınma hakkı, Hizmetten çekilme hakkı... Şunlar ise daha çok hasta hakları bağlamında değerlendirilmektedir: Bilgi verilmesini yasaklama hakkı, Tedaviyi reddetme ve durdurma hakkı

Burada sıralanan beklentiler, hasta memnuniyetini yakından ilgilendirdiği öngörülen ve hasta algısını belirlemede etkili olduğu düşünülen bazı önemli beklentilerdir.

Özerkliğe Saygı İlkesi (Otonomi İlkesi): Hasta haklarına saygı göstererek, tıbbi bakım ve uygulamalarla ilgili kararlara onların katılımını sağlamaktır.

Sağlık personeli, sağlık kurumunda hastalar hakkında öğrendiği tüm kişisel ve tıbbi bilgileri gizli tutmak durumundadır. Bu durum, Sır Saklama İlkesi olarak tanımlanır.

Daha önceleri sağlık yardımına gereksinim duyan ile yardım eden arasındaki ilişkiden ibaret görülen ve hekime ‘babacan ve otoriter’ bir rol yükleyen sağlık iletişimi modelleri, artık bireyin gereksinimlerine özel bir yaklaşımı önemseyen, bilgi değişimi ve karar paylaşımı temelli, “hasta odaklı” çerçevede biçimlenmektedir.

Biyopsikososyal

Biyolojik, psikolojik ve sosyolojik etkenlerin birleştirilmesi, bir arada önemsenmesi anlamına gelir.

Bireyin genetik, yapısal, sosyal, psikolojik, ekonomik ve sosyal özelliklerinin yanında, içinde yaşadığı çevresel koşulların da dikkate alındığı bir çerçevede değerlendirilmelidir.

Sağlık iş gücü

Sağlık meslek mensupları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensuplarını kapsar.

Doğrudan sağlık meslek mensubu olmadığı hâlde “sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensupları” ise psikolog, biyolog, çocuk gelişimcisi, sosyal çalışmacı/sosyal hizmet uzmanı, sağlık eğitimcisi/tıbbi teknolog, sağlık idarecisi, çevre sağlığı teknisyeni/teknikeri, yaşlı bakım teknikeri/ evde hasta bakım teknikeri, tıbbi sekreter ve biyomedikal cihaz teknikeri olarak sıralanmaktadır.

Ülkemizde uygulanmakta olan Hasta Hakları Yönetmeliği’nin ana başlıklarından bazıları şöyle sıralanabilir:

Sağlık Hizmetlerinden Adalet ve Eşitlik İlkelerine Uygun Olarak Yararlanma Hakkı

Bilgi İsteme Hakkı

Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme Hakkı

Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme Hakkı

Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme Hakkı

Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım Hakkı

Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı

Ötenazi Yasağı

Sağlık Çalışanlarının Hakları

Beklenti

Gerçekleşmesi beklenen şey, bireyin belli şart ve durumların alacağı biçimler veya kendisinden beklenenler konusundaki öngörüsü

Aydınlatılmış Onam İlkesi: Hastaya uygulanacak işlemlerle ilgili tıbbi bilgilerin doğru, anlaşılır ve yeterli biçimde açıklanmasından sonra hasta onayını öngören ilkedir.

Üçüncü basamak resmî sağlık kurumları:

Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri ve özel dal eğitim ve araştırma hastaneleri ile bu hastanelere bağlı semt poliklinikleri, üniversite hastaneleri ile bu hastanelere bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezleri, enstitüler ve semt poliklinikleri, üniversitelerin diş hekimliği fakülteleri, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı tıp fakültesi hastanesi ile eğitim ve araştırma hastaneleridir.

Kurumsal iletişim ağının niteliğini belirleyen değiş¬kenler şunlardır: İletişim ağının büyüklüğü (bilginin dolaştığı makamlar);İletinin izlediği yol, İletişim ağının geri dönüşe elverişliliği; İletişim ağının kanal sayısı ve İletişim ağının örgüte uygunluğu.

Çapraz iletişim, bir bölümdeki çalışanlar ile diğer bölümlerdeki ast ve üstler arasındaki ilişkileri içerir. Bir kuruluşta dikey iletişim sağlıklı gerçekleşmediğinde söylenti ve dedikodu olarak ifade edilen Resmî olmayan doğal iletişim ortaya çıkar.

Aşırı iş yoğunluğu, stresli bir işle ilgileniliyor olunması, farklı kültürlerde insanlarla karşılaşılıyor ve çalışılıyor olması, farklı uzmanlık alanlarının olması, ekip çalışmasının gelişmemesi, aynı meslek ve unvanda çalışanlar arasında dahi çok fazla kıdem farklılıklarının olması, yapılan işe aşırı odaklanıldığı için çalışanlar arası iletişimin yük olarak algılanması, iletişim teknikleri konusunda bilgi yetersizliği, sağlık personelinin meslek kariyerinde iletişimle ilgili yeterli eğitim almamış olması, iş yoğunluğunun sosyalleşmeyi engellemesi, çalışanlar arasında iş dışı paylaşımların az olması temel nedenlerdir.

Sağlık kurumlarının çevresini iç ve dış hedef kitle; başka bir deyişle iç ve dış müşteriler oluşturur. İç müşterilere; personel, danışmanlar ve hissedarlar örnek verilebilir. Dış müşterilere; hastalar, hasta ailesi ve çevresi, refakatçılar ve ziyaretçiler, tıbbi malzeme ve ilaç firmaları, diğer sağlık kurumları, eczaneler, medya, sigorta şirketleri, rakipler, tedarikçiler, dernekler örnek gösterilebilir.

Yüz yüze Görüşme, Toplantı ve Törenler: Sağlık kurumlarında en sık kullanılan ile¬tişim biçimi yüz yüze iletişimdir. Anında geri bildirim sağlaması, motivasyonu artırması, empatik ortam oluşturması ve sağlık kurumları için hayati önemi olan yanlış anlamaları en aza indirmesi yönünden, çalışanların birbirleriyle, hastalarla ve yöneticilerle ilişkile¬rinde yüz yüze iletişim önemlidir.

Konferans, Sempozyum, Eğitim Toplantıları: Alanında uzman kişiler tarafından düzen¬lenen sağlık ve hastalık bilgilerini içeren, bilimsel ve eğitici programlardır (sigara bırakma programları, temel ilk yardım becerileri eğitimleri, sağlıklı beslenme eğitimleri gibi). Ku¬rum aracılığıyla bir araya gelen dinleyiciler sağlık ve hastalık deneyimlerini uzman kişiler eşliğinde tartışıp paylaşabilirler, benzer sağlık sorunları yaşayanlar için ortak eğitim top-lantıları düzenlenebilir.