SAĞLIK KURUMLARINDA İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 2

Tuzak kuruyoruz: Seçerek dinlemenin en yaygın türlerinden biri olarak, sadece kar-şımızdakinin söylediklerini çürütmek amacıyla kullanabileceklerimizi duyuyoruz.

Kişiyi anlamak amacıyla kullanılır. Aktif dinleme yapmak, kulağa çarpan sözcükleri duymak değil, karşılıklı bir etkileşimdir. Aktif dinlemede hedef, hastanın söylediklerine yüz ifadeniz­le ve kısa sözcüklerle karşılık vermektir. Böylece hastaya, fiziksel ve duygusal şikâyetleriyle ilgili söylediklerine dikkatinizi verdiğiniz mesajını verirsiniz.

İlgi çekici bir konuşmaya doğru eğilme, sıkıcı olanından uzak durma eğiliminde olmaktayız. Bu nedenle araya mesafe koymak konuya ilgi duymadığımız gösterir.

Ağzımızı açmak, dudaklarımız kımıldatmak ve insanların anla­yacağı kelimeleri oluşturmak için ses organlarını kullanabilme yeteneğine sahip olmak gerekir. Eğer, ses organlarından bir ya da birkaçı sağlıksız ya da noksan ise etkili konuşma yapılamaz. Hatta bu durumdaki insanlar normal konuşmayı bile beceremez. Artikülasyon sırasında kelimeler; açık ve net bir şekilde, mırıldanma­dan, yutmadan çıkarılmalıdır.

Empati kurma; etkili iletişimde önemli bir yeri olan, karşısındakinin yerine kişinin kendisini koyarak duygu ve düşünceleri anlamlandırma çabasıdır.

“Sen Dili” suçlayıcı, kırıcı ve alaycı olumsuz iletişim türüdür. İyi ve etkili iletişim için “Ben Dili” kullanılmalıdır.

Dinleme yapan kişi “Duyduğu kadarıyla”, karşısındakinin söylediklerini daha önce kendi başına gelen bir olaya benzetir, anlatılanları yaşar. Özdeşleşmek anlamına gelen bu durum etkin dinlemeyi olumsuz yönde etkiler ve engeller.

Bu tür kişiler; sessizce dinleseler de karşılarındaki kişiyi zor duruma bırakacak fırsat arayışı içindedirler. Hata bulmak, açık aramak, eksiklikleri ortaya çıkarmak için dinlerler.

İyi anlatmanın üç özelliği vardır: Doğruluk, açıklık ve etkililik. Diğer seçenekler Etkili Anlatımı olumsuz yönde etkiler.

Algısal hataların ortaya çıkmasındaki unsurlardan biri “Hale Etkisi”dir. Bir kişinin diğer bir kişi ya da olayı bir tek özelliğinden dolayı tümden olumlu ya da olumsuz olarak değerlendirmesidir.

Övmek, aynı düşüncede olmak, olumlu değerlendirmeler yapmak, konuşan kişide sorununun küçümsendiği duygusunu yaratabilir.

Öfkeyi bireyin kendisi ve çevresi için zarar vermeyecek bir şekilde, saldırganca olmayan ve şiddet içermeyen bir tutumla ifade etme becerisi “öfke kontrolü” adıyla anılır.

İnsanların yüz yüze kurdukları ilişkilerde yaklaşık olarak kelimeler %10 (yüzde on), ses tonu %30 (yüzde otuz) ve beden dili %60 (yüzde altmış) önem taşımaktadır.

Beden dilinde başın kullanımını anlamak için başı dörde bölen iki görünmez çizginin varlığından söz edilir. Bu çizgiler kulaklardan geçtiği varsayılan benlik çizgisi ve tepeden çeneye geçtiği varsayılan başkaları çizgisidir.

Paradigma; belli bir zaman dilimi içinde bir grubun ya da topluluğun düşünme biçimi ve davranışlarını belirleyen dünya görüşü, algı dayanağı, izlenceler bütünü, perspektif, model olarak tanımlanmaktadır.

Özdeşim; kişinin kendinden emin olmadığı ya da kendisini pek beğenmediği zamanlar başka kişiyi taklit etme, onu model alma biçiminde kendini gösteren bir savunma mekanizmasıdır.

Kendini gerçekleştirme belirtileri; zamanı iyi kullanma, duygusal bakımdan açık olma, içten geldiği gibi davranma, kendine saygı duyma, kendini kabul etme, insanın temelde iyi bir yaratık olduğuna inanma uzlaştırıcı bir yaklaşım içinde olma, saldırganlık eğilimlerini gerçekçi bir tutumla kabullenme ve yakın ilişki kurabilme yeteneğine sahip olmadır.

Empatik anlayışla yaklaşmanın aşamaları; aktif/etkin dinlemek, tutum ve duygularını anlamak, kendini onun yerine koymak, kendine dönmek, ‘seni anladım’ demek, ona zaman tanımak, ona güven vermektir.

İletişim engelleri bir mesajın verilmesini ve anlaşılmasını olumsuz yönde etkileyen unsurlardır. Bu unsurlar şöyle sıralanabilir: iletişimde taraflardan birinin iletişime grime amacını tam olarak algılayamaması, bedensel ya da psikolojik bir engele sahip olma, temel gereksinimlerin giderilmemiş olması, saygı ve sevgi görülmediğinin hissedilmesi, ortak yaşam alanlarının azlığı, kalabalık ortamdır.

İletişim çatışmalarının, kişiler arası çatışmanın nedenleri; biliş, kalıplaşmış düşünceler, aşırı genelleme, kutuplaştırma, kişiselleştirme, mutlakçılık, değiştirme gayreti, aşırı fedakârlık, keşkecilik, toptancılık olarak sıralanabilir.