SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM

Modern Health Care (Modern Sağlık Bakımı) dergisinin özel bir sayısı (Eylül 27, 1999), alanlarında otorite olarak kabul edilen sektör uzmanlarının gelecek 20 yıldaki gelişmeler hakkındaki görüşlerini sıralamıştır. Bu öngörüler şu şekildedir; Bilgiye erişim hastaları güçlendirecek ve hizmet sunucularının tanı ve tedavilerini daha verimli ve etkili hale getirecektir (Berwick, 1999). DNA çipleri, klonlama, yeni ilaçlar ve biyonikler, sağlık bakımını ve yaşam kalitesi ve süresini önemli ölçüde geliştirecektir (Dwyer, 1999). Hastanelerin birleştirilmesi yatak ve sağlık kurumu sayılarının büyük ölçüde azal- ması ile sonuçlanacak ve geriye kalan hastaneler öncelikli olarak çoklu sistem yet- mezliği olan, ağır travma geçiren ya da büyük bir ameliyat geçiren hastalara hizmet verecektir (Morrison, 1999). Özellikle destekli yaşam ve evde bakım gibi uzun süreli bakımda geniş çaplı artışlar mey- dana gelecek; büyüme belirli grupları hedefleyen hizmetleri içerecektir (Saphir, 1999). Sağlık sigorta kapsamı ile ilgili kararları işverenlerden ziyade, tüketiciler verecektir (Pallarito, 1999). Sağlık sektöründe devlet kontrolü artacaktır (Hallam, 1999)

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (Euro- pean Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions) 2003 yılında Sağlık ve Sosyal Hizmetlerin Geleceği raporunda sağlık alanını etkileyebilecek en önemli unsurları aşağıdaki gibi sıralamıştır:

Sevk ve izleme durumlarına hizmet sunucuları karar verir. Gelecekteki yaklaşımda ise hastalar sağlık kurumlarına ihtiyaç hissettiklerinde izleme için başvururlar.

Sağlık harcamalarının GSYİH içindeki oranına bakıldığında en yüksek oranın %17,1 ile ABD’de olduğu görülmektedir.

İkamet edilen yerden başka bir yere herhangi bir sebeple sağlık hizmeti almak için ya- pılan planlı seyahate ‘‘Sağlık Turizmi’’, seyahat edene de “sağlık turisti” denir. Sağlık turizmi; Tıp Turizmi, Termal Turizm ve Yaşlı ve Engelli Turizmi olmak üzere 3 ana başlıkta değerlendirilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü Avrupa ofisinin 250’den fazla sağlık yöneticisi ve çalışanının katılımıyla Danimarka, Almanya, Hollanda, Norveç, Portekiz, İsveç, İsviçre ve İngiltere’de çalışmalar yürütmüştür.

Bu senaryoya göre; 2022 yılında sağlık sektörü dünyanın en büyük sektörü olacak ve bu sektörü turizm sektörü izleyecek. 80’li yaşlara kadar yaşayacağı beklenen yüksek gelir grupları ile beklenen yaşam süresi çok daha az olacak yoksul gruplar arasındaki çizgi belirgin olacak. Antibiyotiklerin yanlış kullanımı konusunda geç alınmış önlemler bulaşıcı hastalıkların yayılmasına neden olacak. Doğumda beklenen yaşam süresi artacak. Bunun sonucu olarak Alzheimer ve diyabet gibi kronik hastalıkları olan daha fazla birey olacak.

Sağlık Bakanlığının yapılanmasında yeni bir birim olarak;

• Sağlık alanında kullanılan bilişim sistemleri ve iletişim teknolojileri ile ilgili ülke çapında politika, strateji ve standartları belirlemek, Kişisel sağlık verileri ile ülke düzeyinde sağlık durumu ve sağlık hizmetlerine ilişkin veri ve bilgi akışını içeren her türden bilgi sistemleri ve projelerini yapmak ve yaptırmak,
• Sağlık bilgi sistemleri ve teknolojileri alanında uluslararası gelişmeleri izlemek, ülke uygulamalarını ve tecrübelerini paylaşmak, gerektiğinde uluslararası kuruluş- larla işbirliği yapmak,
• Sağlık bilişimi ve teknolojisi alanında çalışacak kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilerin uyacakları kuralları belirlemek, uygulamak, gerektiğinde bunların yazılım ve ürünlerinin uygunluğuna karar vermek ve müelliflerini yetkilendirmek üzere Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Kurulmuştur.

Oluşturulan veri ve bilgilerin güvenli ve uyumlu bir şekilde transfer edilebilmesi ve sağlık kuruluşları ve hastalar ile paylaşılabilmesi için sağlık veri standartlarına ihtiyaç du- yulmaktadır. Bu ihtiyaçları karşılamak amacıyla sağlık hizmetleri ve klinik veri biçimleri için HL7 (Health Level Seven) standartları, tıbbi bilgi ve şekillerin depolanmasını sağla- mak için DICOM (Digital Imaging and communications in Medicine) standartları ve tıbbi veri, metin ve şekillerin kolayca geri alınması ve transfer edilmesini sağlamak için PACS (Picture Archiving Communication Systems) gibi standartlar geliştirilmiştir. Bu standartlarla ilgili gelişmeler devam etmektedir.

İnsanlar genellikle bekleme süresinin uzunluğu, tedavinin ekonomikliği veya daha nitelikli sağlık hizmeti gibi nedenlerle sağlık hizmeti almak üzere bir ülkeden başka bir ülkeye gitmektedirler. Sağlık turizmi 1990’lı yıllarda ortaya çıkmış ve oldukça önemli gelişmeler göstermiştir. Sağlık turizmi giderek önem kazanan bir uygulama haline gelmektedir. Birçok insan kendi ülkesinde yüksek teknolojili sağlık hizmetleri ve profesyonel insan kaynaklarının az olmasından, tedaviyle birlikte tatil yapma isteğinden, sağlık hizmetlerinin kendi ülkelerinde pahalı olmasından, daha kaliteli sağlık hizmeti almak istenmesinden, kronik hastaların, yaşlıların ve engellilerin başka ortamlara gitme ve tedavi olma isteklerinin olmasından ötürü sağlık hizmetleri almak için başka ülkelere gitmeyi tercih etmeye başlamışlardır.

Ortalama yaşam süresinin artması ve buna bağlı kronik hastalıkların ve yetersizliklerin artması, sağlıkta yüksek maliyetli ileri teknoloji kullanımı, emek yoğun bir sektör olması, sağlık bilincinin artması, gelir artışı ile birlikte sağlık harcamaları talebinin artması gibi nedenlerden ötürü sağlık harcamalarında artış görülebilmektedir.

Oluşturulan veri ve bilgilerin güvenli ve uyumlu bir şekilde transfer edilebilmesi ve sağlık kuruluşları ve hastalar ile paylaşılabilmesi için sağlık veri standartlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaçları karşılamak amacıyla sağlık hizmetleri ve klinik veri biçimleri için HL7 (Health Level Seven) standartları, tıbbi bilgi ve şekillerin depolanmasını sağlamak için DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine) standartları ve tıbbi veri, metin ve şekillerin kolayca geri alınması ve transfer edilmesini sağlamak için PACS (Picture Archiving Communication Systems) gibi standartlar geliştirilmiştir. Bu standartlarla ilgili gelişmeler devam etmektedir.

Oluşturulan veri ve bilgilerin güvenli ve uyumlu bir şekilde transfer edilebilmesi ve sağlık kuruluşları ve hastalar ile paylaşılabilmesi için sağlık veri standartlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaçları karşılamak amacıyla sağlık hizmetleri ve klinik veri biçimleri için HL7 (Health Level Seven) standartları, tıbbi bilgi ve şekillerin depolanmasını sağlamak için DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine) standartları ve tıbbi veri, metin ve şekillerin kolayca geri alınması ve transfer edilmesini sağlamak için PACS (Picture Archiving Communication Systems) gibi standartlar geliştirilmiştir. Bu standartlarla ilgili gelişmeler devam etmektedir.

Tele-sağlık, bilişim ve iletişim teknolojileri kullanılarak tıp ve sağlık konularında uzak mesafeler arasında yapılan bilgi alışverişidir.

Tele-sağlık uygulamaları sağlık kurumlarına gelemeyen ya da uzakta bulunan hastaların sağlık bakımı almasını kolaylaştırmaktadır. Böylelikle hasta ve hatta hasta yakınlarının sağlık kurumlarına yapacakları seyahatlerini ortadan kaldırmış olur. Tele-sağlık uygulamaları ile maliyetler azalmakta, hasta daha çok seçeneğe sahip olmakta ve coğrafi sınırlılıklar ortadan kalkmaktadır. Tele-sağlık aynı zamanda hasta ve sağlık çalışanları açısından araştırma zamanı, tıbbi kayıtlarda kağıt kullanımı, iyileşme zamanının kısalması, gereksiz ilaç kullanımının azalması, hasta ve sağlık kurumu masraflarının azaltılması gibi faydalar da sağlamaktadır.

Modern Health Care (Modern Sağlık Bakımı) dergisinin özel bir sayısı (Eylül 27, 1999), alanlarında otorite olarak kabul edilen sektör uzmanlarının gelecek 20 yıldaki gelişmeler hakkındaki görüşlerini sıralamıştır. Bu öngörüler şu şekildedir; • Bilgiye erişim hastaları güçlendirecek ve hizmet sunucularının tanı ve tedavilerini daha verimli ve etkili hale getirecektir. • DNA çipleri, klonlama, yeni ilaçlar ve biyonikler, sağlık bakımını ve yaşam kalitesi ve süresini önemli ölçüde geliştirecektir. • Hastanelerin birleştirilmesi yatak ve sağlık kurumu sayılarının büyük ölçüde azalması ile sonuçlanacak ve geriye kalan hastaneler öncelikli olarak çoklu sistem yetmezliği olan, ağır travma geçiren ya da büyük bir ameliyat geçiren hastalara hizmet verecektir. • Özellikle destekli yaşam ve evde bakım gibi uzun süreli bakımda geniş çaplı artışlar meydana gelecek; büyüme belirli grupları hedefleyen hizmetleri içerecektir. • Sağlık sigorta kapsamı ile ilgili kararları işverenlerden ziyade, tüketiciler verecektir. • Sağlık sektöründe devlet kontrolü artacaktır.

2003 yılında Sağlık ve Sosyal Hizmetlerin Geleceği raporunda sağlık alanını etkileyebilecek en önemli unsurları aşağıdaki gibi sıralamıştır: • Demografik değişiklikler • Beklentilerin yükselmesi • Sağlık bilişiminde gelişmeler ve yeni tıbbi teknolojiler • Sağlık hizmetlerinin maliyetinin artması

Gelecekte, sadece yaşla ilgili unsurlar değil, beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler, sigara ve alkol tüketimi ile egzersiz yapmamak gibi unsurlar da bireylerin sağlık hizmetleri talebini önemli ölçüde etkileyecektir.

Türkiye’de de akreditasyon sistemi kuruluş çalışmaları kapsamında 1999 yılında Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) kurulmuştur.