SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM

Modern Health Care (Modern Sağlık Bakımı) dergisinin özel bir sayısı (Eylül 27, 1999),
alanlarında otorite olarak kabul edilen sektör uzmanlarının gelecek 20 yıldaki gelişmeler
hakkındaki görüşlerini sıralamıştır. Bu öngörüler şu şekildedir;
• Bilgiye erişim hastaları güçlendirecek ve hizmet sunucularının tanı ve tedavilerini
daha verimli ve etkili hale getirecektir (Berwick, 1999).

• DNA çipleri, klonlama, yeni ilaçlar ve biyonikler, sağlık bakımını ve yaşam kalitesi
ve süresini önemli ölçüde geliştirecektir (Dwyer, 1999).
• Hastanelerin birleştirilmesi yatak ve sağlık kurumu sayılarının büyük ölçüde azalması ile sonuçlanacak ve geriye kalan hastaneler öncelikli olarak çoklu sistem yetmezliği olan, ağır travma geçiren ya da büyük bir ameliyat geçiren hastalara hizmet
verecektir (Morrison, 1999).
• Özellikle destekli yaşam ve evde bakım gibi uzun süreli bakımda geniş çaplı artışlar meydana gelecek; büyüme belirli grupları hedefleyen hizmetleri içerecektir (Saphir, 1999).
• Sağlık sigorta kapsamı ile ilgili kararları işverenlerden ziyade, tüketiciler verecektir
(Pallarito, 1999).
• Sağlık sektöründe devlet kontrolü artacaktır (Hallam, 1999)

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions) 2003 yılında
Sağlık ve Sosyal Hizmetlerin Geleceği raporunda sağlık alanını etkileyebilecek en önemli
unsurları aşağıdaki gibi sıralamıştır:
• Demografik değişiklikler
• Beklentilerin yükselmesi
• Sağlık bilişiminde gelişmeler ve yeni tıbbi teknolojiler
• Sağlık hizmetlerinin maliyetinin artması

İkamet edilen yerden başka bir yere herhangi bir sebeple sağlık hizmeti almak için yapılan planlı seyahate ‘‘Sağlık Turizmi’’, seyahat edene de “sağlık turisti” denir.

Hastaların Eski Yaklaşımları

Hastaların Gelecekteki Yaklaşımları şunalrdır;

İhtiyaç sezilir, Sağlık kurumları hastalığın bütün seyrini
yönetebilmek için yöntemler geliştirir,
Hastalara kendi evlerinde destek verir,
Bakımın sürekliliğini sağlamak için elektronik kayıtlar
tutar.

Hastalar kendi bakımlarının yönetiminde etkendir.

Hastalar sağlık hizmetleri talebinde bulunduktan sonra çok az beklerler.

Ev odaklı teknoloji ve tanı ekipmanı sağlık kurumlarının kullanımını azaltır.

Hastalar E-posta ve telefonla iletişim kurmak konusunda isteklidir.

Hastalar sağlık kurumlarına ihtiyaç hissettiklerinde izleme için başvurur.

Hastaların yaşamlarının son dönemleri için planları olur.

Kişi başına toplam sağlık harcamalarına bakıldığında en yüksek harcamanın 9.832 $
ile Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD) yapıldığı görülmektedir. ABD’de 2010 yılında
7.940 $ olan kişi başı sağlık harcamasının hızla artarak 9.832 $ açıktığı görülmektedir.

Sağlık harcamalarının GSYİH içindeki oranına bakıldığında en yüksek oranın %17,1 ile
ABD’de olduğu görülmektedir.ABD’de 2010 yılında %16,4 ssağlık harcamalarının GSYİH’ye
oranın 2016 yılında %17,1’e çıktığı görülmektedir.

Türkiye’de de akreditasyon sistemi kuruluş çalışmaları kapsamında 1999 yılında Türk
Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) kurulmuştur.

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı (European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions) 2003 yılında
Sağlık ve Sosyal Hizmetlerin Geleceği raporunda sağlık alanını etkileyebilecek en önemli
unsurları aşağıdaki gibi sıralamıştır:
• Demografik değişiklikler
• Beklentilerin yükselmesi
• Sağlık bilişiminde gelişmeler ve yeni tıbbi teknolojiler
• Sağlık hizmetlerinin maliyetinin artması

Tele-sağlık, bilişim ve iletişim teknolojileri kullanılarak tıp ve sağlık konularında uzak mesafeler arasında yapılan bilgi alışverişidir. Tele-sağlık uygulamaları sağlık kurumlarına gelemeyen ya da uzakta bulunan hastaların sağlık bakımı almasını kolaylaştırmaktadır.

Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı 2003 yılında Sağlık ve Sosyal Hizmetlerin Geleceği raporunda sağlık alanını etkileyebilecek en önemli unsurları aşağıdaki gibi sıralamıştır:

• Demografik değişiklikler

• Beklentilerin yükselmesi

• Sağlık bilişiminde gelişmeler ve yeni tıbbi teknolojiler

• Sağlık hizmetlerinin maliyetinin artması

Avrupa’da yer alan diğer birçok ülke gibi Türkiye de giderek yaşlanmakta olan bir nüfusa sahiptir. İnsanların yaşlarının ilerlemesi fizyolojik bir süreçtir. Kaçınılmaz olan bu sürecin sağlık, sosyal, kültürel, ekonomik ve finansal boyutları vardır. Yaşlanan nüfus bir yandan yaşlanan işgücü anlamına gelirken, bir yandan da yaşlılara yönelik hizmetleri tüketecek daha fazla nüfus anlamına gelmektedir. Yaşlı işgücü aynı zamanda sağlık personelinin de yaşlanması anlamına gelmektedir ki, ilerleyen yıllarda sağlık kurumlarında çalışan personel sayılarında yetersizlik olabileceği öngörülebilmektedir. Bunun gibi bir durum söz konusu olduğunda sağlık sektörünün az sayıda olacak genç işgücünü sağlık sektöründe çalışmaya çekebilmek için diğer sektörlerle rekabet halinde olup bu sektörü tercih edilebilir hale getirme hedefi içerisinde olmalıdır.

Oluşturulan veri ve bilgilerin güvenli ve uyumlu bir şekilde transfer edilebilmesi ve sağlık kuruluşları ve hastalar ile paylaşılabilmesi için sağlık veri standartlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaçları karşılamak amacıyla sağlık hizmetleri ve klinik veri biçimleri için HL7 (Health Level Seven) standartları, tıbbi bilgi ve şekillerin depolanmasını sağlamak için DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine) standartları ve tıbbi veri, metin ve şekillerin kolayca geri alınması ve transfer edilmesini sağlamak için PACS (Picture Archiving Communication Systems) gibi standartlar geliştirilmiştir. Bu standartlarla ilgili gelişmeler devam etmektedir.

Tele-tıp projesi ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasıyla görüntüleme alanında uzaktan raporlama hizmeti sağlanarak tele-radyoloji, tele-patoloji, tele-dermatoloji alanlarında hastanelerde uygulamalar yapılmaya başlanmıştır. Konunun öneminden dolayı Sağlık Bakanlığının yapılanmasında yeni bir birim olarak;

• Sağlık alanında kullanılan bilişim sistemleri ve iletişim teknolojileri ile ilgili ülke çapında politika, strateji ve standartları belirlemek,

•Kişisel sağlık verileri ile ülke düzeyinde sağlık durumu ve sağlık hizmetlerine ilişkin veri ve bilgi akışını içeren her türden bilgi sistemleri ve projelerini yapmak ve yaptırmak,

• Sağlık bilgi sistemleri ve teknolojileri alanında uluslararası gelişmeleri izlemek, ülke uygulamalarını ve tecrübelerini paylaşmak, gerektiğinde uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak,

• Sağlık bilişimi ve teknolojisi alanında çalışacak kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilerin uyacakları kuralları belirlemek, uygulamak, gerektiğinde bunların yazılım ve ürünlerinin uygunluğuna karar vermek ve müelliflerini yetkilendirmek üzere Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Kurulmuştur.

Kişi başına toplam sağlık harcamalarına bakıldığında en yüksek harcamanın 9.832 $ ile Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD) yapıldığı görülmektedir. ABD’de 2010 yılında 7.940 $ olan kişi başı sağlık harcamasının hızla artarak 9.832 $ açıktığı görülmektedir. Yapılan projeksiyonlar bu artışın devam edeceğini göstermektedir. Kişi başına düşen sağlık harcamasında ABD’yi 7.834 $ ile İsviçre izlemektedir. Türkiye’de sağlık harcamalarına ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanmakta ve OECD’ye gönderilmektedir. Türkiye’de kişi başı sağlık harcamasının 2010 yılında 872 $’ dan 2016’da 1092 $’a yükseldiği görülmektedir.