SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM

İşletme içinde yer alan yöneticilerin ihtiyaç duyduğu finansal bilgileri sağlamak amacı ile kurulmuş olan ve onlara bilgi sağlamaya yönelik alt muhasebe sistemlerini içeren muhasebe sistemi yönetim muhasebesidir.

Sağlık kurumlarında muhasebe sistemi, muhasebenin genel sınıflandırılmasına paralel olarak sınıflandırılabilir. Buna göre sağlık kurumu muhasebe sistemini, sağlık kurumu genel muhasebesi ve sağlık kurumu yönetim muhasebesi olmak üzere ikiye ayırabiliriz. Bu yapı özel sağlık kurumları için geçerlidir. Kamu sağlık kurumlarından farklı bir yapı mevcuttur.

Sağlık kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen hizmet sonuçlarını, önceden belirlenmiş amaçlar, kriterler ve standartlara göre tarafsız olarak değerlendirmek ve elde edilen sonuç ve bulguları ilgililere bildirilmesine sağlık kurumlarında denetim denilmektedir.

Finansal analiz sağlık kurumları yöneticileri için bir araç olup aşağıdaki konuların gerçekleşmesinde yönetime büyük kolaylıklar sağlamaktadır.

• Sağlık kurumlarında finansal planların hazırlanmasında,

• Sağlık kurumlarının faaliyetlerini denetleme ve değerlendirmede,

• Sağlık kurumlarının amaçlarına ulaşıp ulaşmadığını belirlemede, eğer amaca ulaşılmamış ise nedenlerini araştırmada,

• Sağlık kurumları faaliyetlerinin verimlilik ve başarı derecesini ölçmede,

• Kurumda üretilecek sağlık hizmetleri ve bu hizmetler için izlenecek fiyat politikasını kararlaştırmada,

• Sağlık hizmeti üretiminin her aşamasında doğru ve düzeltici kararlar almada

Değişik yazarlar tarafından farklı sınıflamalar yapılmakla birlikte sıklıkla kullanılan finansal analiz teknikleri dört grupta toplanabilir.

1. Oran analizi tekniği (Rasyo analizi)

2. Karşılaştırmalı tablolar analizi

3. Yüzde yöntemi ile analiz tekniği

4. Eğilim yüzdeleri yöntemi ile analiz tekniği.

Cari Oran= Dönen Varlıklar/ Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

= 300.000/100.000=3

ATO = (DönenVarlıklar − Stoklar)/ Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

= (200.000- 120.000) / 100.000

=0,80

NKMO = Net Kâr/Net Satışlar

=2.000.000/4.000.000=%50

Karşılaştırmalı Tablolar Analizi Tekniği: Sağlık kurumlarının birden fazla dönemlerine ait finansal tablolarının birbirini izleyen dönemler bakımından karşılaştırmalı olarak düzenlenmesi ve bu tablolarda yer alan TL ve % farkların zaman içindeki değişimlerinin hesaplanarak yorumlanmasıdır.

EY = (İlgiliYılVerisi / TemelYılVerisi) ×100

=1.800/2.000=0,90 x100=90

İşletme içinde yer alan yöneticilerin ihtiyaç duyduğu finansal bilgileri sağlamak amacı ile kurulmuş olan ve onlara bilgi sağlamaya yönelik alt muhasebe sistemlerini içeren muhasebe sistemidir. Maliyet muhasebesi, maliyet analizleri ve finansal tablo analizleri yönetim muhasebesinin alt sistemlerini oluşturmaktadır. Muhasebe verilerinin işletme içine dönük olarak karar almaya, planlama ve kontrole katkıda bulunduğu sahaya Yönetim Muhasebesi denilmektedir. Doğru yanıt D’dir.

Sağlık kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen hizmet sonuçlarını, önceden belirlenmiş amaçlar, kriterler ve standartlara göre tarafsız olarak değerlendirmek ve elde edilen sonuç ve bulguları ilgililere bildirilmesine sağlık kurumlarında denetim denilmektedir. Doğru yanıt B’dir.

Denetimin amacına (kapsamına) göre denetimin türleri; finansal denetim, uygunluk denetimi, performans denetimi, ekonomik (bütünleşik) denetim olmak üzere dört grupta sınıflandırılmaktadır. Kamu denetimi, denetimin statüsüne göre bir denetim türüdür. Doğru yanıt C’dir.

Cari Oran (CO): Normal şartlar altında sağlık kurumunun kısa vadeli borçlarını ödeme yeteneğinin göstergesidir. Bu orana “İşletme Sermayesi Oranı” adı da verilmektedir.

CO = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

CO = 20.000 / 10.000 = 2

Doğru yanıt A’dir.

Borçlanma (Finansal Kaldıraç) Oranı (BO): Sağlık kurumunun sahip olduğu varlıkların ne kadarının yabancı kaynaklarla (kısa ve uzun vadeli kaynaklar) finanse edildiğini gösteren orandır.

BO = (Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar +Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar) /Pasif Toplamı

BO = (15.000 + 25.000)/ 50.000=40.000/50.000 =0,8

Doğru yanıt D’dir.

Net İşletme sermayesi, dönen varlıklardan kısa vadeli yabancı kaynakların çıkarılması ile elde edilen rakamdır.

Net İşletme sermayesi = Dönen varlıklar - Kısa vadeli yabancı kaynaklar

Net İşletme sermayesi = 90.000 – 68.000 = 22.000

Doğru yanıt E’dir.

Yüzde Yöntemi ile Analiz Tekniği: Sağlık kurumunun finansal tabloları üzerindeki her hesap kaleminin hem bulunduğu grup itibarı ile hem de genel toplam itibarı ile yüzdelerinin hesaplanarak ayrı sütunlar halinde gösterilmesi esasına dayanan finansal analiz tekniğidir. Doğru yanıt C’dir.

Uzun vadeli yabancı kaynaklar ile özkaynakların toplamına devamlı sermaye denilmektedir. Dolayısıyla bu oran duran varlıkların öz kaynaklar ile uzun vadeli yabancı kaynaklar toplamına bölünmesi ile elde edilmektedir. Oranın 1’den küçük çıkması arzu edilir. Doğru yanıt B’dir.

DVDSO = DuranVarlıklar /(Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar+Özkaynaklar)

DVDSO = 140.000 / (80.000 + 82.000) = 140.000/162.000 = 0,86

Öz Kaynakların Devir Hızı (ÖDH): Sağlık kurumunun net satış tutarının öz kaynaklarına bölünmesi ile hesaplanan orandır.

ÖDH = Net Satışlar / Özkaynaklar

ÖDH = 14.000 / 22.000 = 0,63

Öz Kaynakların verimli ve etkili kullanılma derecelerini ölçmeye yarayan bir göstergedir. Doğru yanıt E’dir.

Net Kâr Marjı Oranı (NKMO): Faiz ve vergi dâhil olmak üzere bütün giderler karşılandıktan sonra net satışların kârlılık yüzdesini verir. Net kârın net satışlara oranlanarak yüzde olarak ifade edilmesi ile hesaplanır.

NKMO = Net Kâr / Net Satışlar

NKMO = 6.000 / 14.000 = 0,42