SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM

Açık Hesap: Alıcı durumunda olan sağlık kurumlarının satıcı konumunda olan ilaç ve tıbbi malzeme firmalarına herhangi bir ödeme yapmadan ilaç, tıbbi malzeme vb. satın almalarıdır.

Faktoring; kredili satış yapan işletmelerin bu satışlardan doğan alacak haklarını faktör adı verilen finansal kuruluşlara devrederek kısa süreli finansman sağladıkları bir finansman yöntemidir.

Faktoring, kısa vadeli finansman kaynaklarındandır. Dönen (devreden-rotatif) krediler, taksitli donanım kredileri, forfaiting ve leasing yoluyla finansman ise uzun vadeli finansman kaynaklarındandır.

Kar Yedekleri, öz kaynakla finansman kararını etkileyen faktörlerden değildir. Sadece, öz kaynaklar içerisinde yer alan hesap gruplarındandır.

Öz kaynaklar içerisinde yer alan hesap grupları ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıllar karları, geçmiş yıllar zararları ve dönem net karı/zararı olarak sıralanabilir.

Sermaye yapısı ile ilgili yaklaşımlar net gelir yaklaşımı, net faaliyet geliri yaklaşımı, geleneksel yaklaşım ve modigilani-miller yaklaşımı’dır. Bu yaklaşımlarda firmanın sermaye yapısı ile değeri arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılmaktadır. Likidite gelir yaklaşımı bunlardan biri değildir.

Sermaye yapısı ile ilgili yaklaşımlara yönelik olarak toplam varlıkların değişmeyeceği, ancak, sermaye yapısının değişebileceği varsayılmıştır.

Risk ve getiri oranları arasında denge kuran, sermaye maliyetini en aza indirgemeye çalışan ve bu şekilde firmanın hisse senedi fiyatını maksimize eden yapıya optimal sermaye yapısı denir. Bu sebeple optimal sermaye yapısının belirlenmesinde "risk analizi" kullanılır.

Öz kaynağa ödenen kar payı dağıtımı gider yazılamamaktadır. Bu nedenle öz kaynakla finansmanın vergi açısından bir avantajı bulunmamaktadır.

Duran varlıklar, bir faaliyet döneminden daha uzun sürede sağlık kurumuna getiri sağlayan varlıklardır. Bu nedenle çok gerekmediği ve zorunlu kalınmadığı sürece kısa vadeli yabancı kaynaklar ile duran varlıklar finanse edilmemelidir.

Dönen (devreden-rotatif) krediler, uzun vadeli finansman kaynaklarındandır.

İşletmenin kuruluşunda ve faaliyet dönemi sırasında işletme sahip ya da ortakları tarafından sağlanan kaynaklara öz kaynak denilmektedir. İşletmelerin bilançosunun pasif tarafında yer alan öz kaynaklar tekdüzen hesap planı’nda; ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıllar karları, geçmiş yıllar zararları ile dönem net karı/zararı olmak üzere altı grupta toplanmıştır.

İşletmenin kuruluşunda ve faaliyet dönemi sırasında işletme sahip ya da ortakları tarafından sağlanan kaynaklara öz kaynak denilmektedir. İşletmeler kuruluşundan sonra yasal şekline göre, yeni ortaklar alarak, hisse senedi çıkartarak ya da elde ettiği karı faaliyetlerinin finansmanında kullanarak öz kaynaklarını güçlendirebilirler.

Net gelir yaklaşımı, net faaliyet geliri yaklaşımı, geleneksel yaklaşım ve Modigilani-Miller (MM) yaklaşımı sağlık kurumlarının sermaye yapısı ile ilgilidir. Leasing yaklaşımı bunların arasında yer almaz.

Risk ve getiri oranları arasında denge kuran, sermaye maliyetini en aza indirgemeye çalışan ve bu şekilde firmanın hisse senedi fiyatını maksimize eden yapıya "optimal sermaye yapısı" denir.

Fonların sağlandığı kaynakların özelliği ile yatırıldığı varlıkların uyum içerisinde olması "esneklik" değil; "uygunluk"tur.

Subjektif yöntem, finans yöneticisinin geçmiş tecrübelerine dayanarak kaynak maliyetini belirlemesidir. Yöntemin adından da anlaşılacağı gibi subjektif, tahminlere dayalı bir yöntemdir.

Kamu sağlık kurumlarının faktoringden yararlanma imkânı bulunmamaktadır. Kamu sağlık kurumları yasal olarak banka kredisi kullanamamaktadır. Kamu sağlık kurumlarının faktoringden yararlanma imkânı bulunmamaktadır. Forfaiting ise sağlık kurumlarında uygulanan bir finansman yöntemi değildir.

Kısa vadeli yabancı kaynaklar arasında; ticari borçlar, diğer borçlar, alınan avanslar, yıllara yaygın inşaat ve onarım hak edişleri, ödenecek diğer yükümlülükler, borç ve gider karşılıkları, gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları ile diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar yer almaktadır.

Sağlık kurumları finansal yöneticilerinin bu konuda vermeleri gereken önemli kararlardan biri kısa vadeli yabancı kaynak maliyetinin ne kadar olacağıdır. Karar verilirken ilgili bütün faktörlerin dikkate alınmasında yarar bulunmaktadır. İlgili olabilecek faktörler sağlık kurumunun varlıklarının yapısı, dönemsel değişmeler hakkındaki tahminler, kısa vadeli yabancı kaynakların maliyeti, likidite ile ilgili risk, kısa vadeli yabancı kaynakların konsolide (tahkim) edilebilme koşulu, ekonomik konjonktür olarak belirtilmiştir.