SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM

Kısa vadeli yabancı kaynaklar; ticari borçlar, diğer borçlar, alınan avanslar, yıllara yaygın inşaat ve onarım hak edişleri, ödenecek diğer yükümlülükler, borç ve gider karşılıkları, gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları ile diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar olarak sıralanabilir.

Sağlık kurumlarının kullandığı uzun vadeli yabancı kaynaklar ile ilgili yukarıdakilerin hepsi doğrudur.

Karar verilirken bu faktörlerin her biri dikkate alınmalıdır.

Ticari (satıcı) kredilerin çok kullanılan iki türü bulunmaktadır. Bunlar, açık hesap ve borç senetleri olarak bilinmektedir

Öz kaynak sağlık kurumu için sürekli bir kaynak niteliğinde olup geri ödenmesine ilişkin olarak belirli bir vadesi bulunmamaktadır. Bu sağladığı avantajlardan biridir.

Sermaye Yedekleri Hisse senedi ihraç primleri, iptal edilen ortaklık payları ve yeniden değerleme değer artışları gibi sermaye hareketleri ile ortaya çıkan ve işletmede bırakılan tutarları kapsamaktadır.

Sermaye maliyeti ile ilgili yukarıdaki ifadelerin hepsi doğrudur.

Öz kaynak maliyeti; adi hisse senedi maliyeti, yeni ihraç edilen hisse senedi maliyeti ve dağıtılmayan karların maliyetinden oluşur.

Bu yaklaşımlarla ilgili temel varsayımlar;

• Finansmanda sadece öz kaynak ve uzun vadeli yabancı kaynak kullanılmaktadır.

• Elde edilen karlar üzerinden vergi ödenmemektedir. (Sonradan bu varsayım kaldırılmıştır.)

• Karın tamamı dağıtılmaktadır.

• İşletmenin büyümeyeceği varsayılmıştır.

• Toplam varlıkların değişmeyeceği, ancak, sermaye yapısının değişebileceği varsayılmıştır.

• İşletmenin faiz ve vergi öncesi karı (FVÖK) değişmeden kalmaktadır

Optimal sermaye yapısının belirlenmesinde  hisse başına kar analizi, nakit akışı (hisse başına nakit) analizi, risk analizi ve esneklik analizi kullanılabilir. Bunlar dışında kullanılan yaklaşımlar da vardır.

Finansal yöneticiler bu iki finans kaynağına ilişkin olarak çeşitli temel politika kararlarını almak durumundadırlar. Bunlar; Kurum borçlanma ile finansal kaynak temin etmeli midir? Eğer temin edilmesi gerekiyorsa, yabancı kaynak ve öz kaynak oranı ne olmalıdır? Finansmanda yabancı kaynak (borç) kullanılacak ise kısa ve uzun vadeli uygun kaynak bileşim oranı ne olmalıdır? Finansman gereksinimini karşılamak için öz kaynağın arttırılması gerekiyorsa, bu artış nasıl sağlanmalıdır?

Kısa vadeli yabancı kaynaklar arasında; ticari borçlar, diğer borçlar, alınan avanslar,
yıllara yaygın inşaat ve onarım hak edişleri, ödenecek diğer yükümlülükler, borç ve gider karşılıkları, gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları ile diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar yer almaktadır.Sağlık kurumları tarafından kullanılabilecek başlıca uzun vadeli yabancı finansman kaynakları ise, uzun vadeli ticari krediler, uzun vadeli banka kredileri,taksitli donanım kredileri, dönen (devreden - rotatif) krediler, finansal kiralama (leasing), forfaiting ve tahvildir.

Uzun vadeli yabancı finansman kaynaklarının dezavantajlı yönleri;Kredilerin döviz cinsinden alınması durumunda kur riskinin bulunması, Kredi sözleşmesi içine konulabilecek kısıtlayıcı hükümlerin sağlık kurumunun esnekliğini kısıtlayabilmesi,  İyi planlanmadığı takdirde periyodik ödemelerin sağlık kurumunun likiditesini olumsuz etkilemesi,Ödenen faizin sağlık kurumunun karından yüksek olması durumunun yarattığı olumsuzluklar olarak sıralanabilir.

Alternatif yabancı finansman kaynaklarının bulunmaması ya da koşullarının uygun olmaması durumunda sağlık kurumlarının faaliyetlerini öz kaynakla finanse etmesi zorunlu olmaktadır.

İşletmenin kuruluşunda ve faaliyet dönemi sırasında işletme sahip ya da ortakları tarafından sağlanan kaynaklara öz kaynak denilmektedir. İşletmelerin bilançosunun pasif tarafında yer alan öz kaynaklar Tekdüzen Hesap Planı’nda; ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıllar karları, geçmiş yıllar zararları ile dönem net karı/ zararı olmak üzere altı grupta toplanmıştır.

Sermaye Yedekleri;Hisse senedi ihraç primleri, iptal edilen ortaklık payları ve yeniden değerleme değer artışları gibi sermaye hareketleri ile ortaya çıkan ve işletmede bırakılan tutarları kapsamaktadır.

Kaynak maliyeti üç farklı yöntemle hesaplanabilir. Bunlar: subjektif yöntem, sermaye varlıklarını fiyatlandırma modeli ve ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti yöntemidir.

Net Faaliyet Geliri Yaklaşımı;Bu yaklaşımda bir kurumun sermaye yapısındaki değişmelerin, firmanın piyasa değerini ve ortalama sermaye maliyetini etkilemeyeceği savunulmaktadır.

Optimal sermaye yapısının belirlenmesinde  hisse başına kar analizi, nakit akışı (hisse başına nakit) analizi, risk analizi ve esneklik analizi de kullanılabilir.

Finanslama kararları, başka bir ifadeyle firmanın ne kadar öz kaynak ne kadar yabancı
kaynak kullanması gerektiği ülkeden ülkeye, sektörden sektöre değişiklik göstermektedir.En genel anlamda bu kararı etkileyen faktörler; uygunluk, risk, vergi, maliyet, esneklik,kontrol, zamanlama, bir grubun bünyesinde yer alıp almama, genel ekonomik durum,endüstrinin özellikleri ve işletmenin özellikleri başlıkları altında toplanabilir.